Zoals met zoveel dingen, wennen we te snel aan iets bijzonders. Gaat de glans er af. Wordt iets bijzonders iets vanzelfsprekends. En dan gaat het vaak mis
Lieve vrijheid van meningsuiting,
Ik zou me zo graag willen verontschuldigen bij je. Ik weet zeker dat er een tijd is geweest waarin mensen heel blij waren met jou en waar jij voor staat. Waar men bewust was van jouw onschatbare waarde. Niet kon geloven dat ze zoiets kostbaars in handen zouden krijgen. Dat ze vrijuit mochten spreken, hun mening konden geven. Konden zijn wie ze wilden zijn.
Maar ja, alles went. En dus ook jij.
Kijk, dat je op een goed moment ook werd gebruikt om te shockeren en te schofferen, dat was onvermijdelijk. En tja, ik keur dat niet altijd goed, maar tegelijkertijd is dat ook de grote vrijheid zoals we die hier met elkaar hebben en kennen. Gelukkig maar. Maar bij die vrijheid hoort volgens mij ook een grote verantwoordelijkheid en juist die is de laatste jaren steeds verder op de achtergrond geraakt.
We gingen aan je wennen. Je werd vanzelfsprekend.
Daar, waar woorden eerst nog zorgvuldig werden gekozen (niet uit angst, maar uit respect voor elkaar), denken we niet meer zo na voordat we iets zeggen. Waar we ooit woorden gebruikten als het ultieme wapen van onze overtuigingskracht, om onze mening kracht bij te zetten…nu gebruiken we ze vooral om iedereen die een andere mening is toegedaan in een hoek te drukken of erger nog, te bedreigen.
Het ging ongemerkt en heel langzaam. Eerst vielen de leestekens weg, toen de samenhang van de zinnen en uiteindelijk bleven er alleen nog maar hoofdletters over. We schreeuwen, zonder te luisteren. We vinden dat we recht hebben op een eigen mening, maar de ander niet. We zijn doof en blind voor onze omgeving en iedereen die zegt dat dat niet zo is, die overschreeuwen we met ons eigen gelijk. En via de huidige sociale mediakanalen wordt dat ons alleen nog maar makkelijker gemaakt.
Ik mis je. Maar echt, ik mis je.
De inhoudelijke debatten, het uitwisselen van argumenten, het respectvol verschillen van mening. Het geven én nemen in een gesprek. Ik mis het. Steeds meer. Steeds weer. De glans is er af. We beseffen niet hoe bijzonder het is dat we mogen zijn wie we willen zijn en mogen zeggen wat we denken. Het zelf mogen spreken, we vinden het vanzelfsprekend. We zijn jou niet alleen gaan gebruiken, we zijn je gaan misbruiken. Voor ons eigen gewin. En daarmee hebben we uiteindelijk onszelf monddood gemaakt.
Want wat heb je aan een vrijheid van meningsuiting, als er niemand luistert?
Bovenstaande tekst is een van de vier winnende inzendingen van de columnwedstrijd, uitgeschreven door de Vrijheidscolleges, Humanity In Action en Joop. In de aanloop naar 5 mei wordt elke dag een winnaar gepubliceerd op Joop.