Vrij op tweede Paas- en Pinksterdag is inderdaad zinloos, juist daarom moet het zo blijven

Al een aantal jaren stellen zuurpruimen vast dat iedereen maar rijdt, rost en Zweedse gehaktballetjes van de Ikea eet  op tweede Paas- en tweede Pinksterdag terwijl de meerderheid van de Nederlanders zich al lang heeft overgegeven aan het nieuwe heidendom. Van religieuze ijver is op die dagen geen sprake, van ongeremd consumeren des te meer. Ook op Hemelvaartsdag is de aanval geopend. Geen mens weet immers nog wat op die dag wordt gevierd terwijl de positionering in de week – altijd op donderdag – aanleiding geeft tot een superlang weekend.

De mensen zijn zo al lui genoeg. Ze hebben geen zinloze vrije dagen nodig. Je moet een klemmende réden hebben om de werktuigen neer te leggen, de lopende band te stoppen en de machines af te sluiten, liefst een levensbeschouwelijke. Je bent niet voor je lol vrij. 

Dat van die zuurpruimen is tot daar aan toe maar nu heeft ook de NRC zich aan hun kant geschaard. In de krant van Pasen neemt de redactie door middel van een officieel commentaar  afstand van christelijke feestdagen die in het ontkerkelijkte Nederland niet meer christelijk zijn. De krant wil ze afschaffen. Ter compensatie krijgen werknemers er dan drie snipperdagen bij die ze kunnen inzetten voor feestelijkheden die voor hen wel van betekenis kunnen zijn zoals Diwali of Eid al Fitr. De redactie noemt in dit verband ook Konings- en Bevrijdingsdag. Hieruit valt af te leiden dat de NRC zingeving een noodzakelijk element vindt voor zulke vrije dagen. Anders is er geen reden voor.

Het is een misvatting dat tweede Paas- en tweede Pinksterdag een christelijke betekenis hebben. Dat geldt wel voor de zondag die aan deze vrolijke maandagen vooraf gaat maar niet voor de maandagen die er meteen op volgen. Zij zijn er zo maar aan vast geplakt. Met Hemelvaartdag ligt dit anders. Dan herdenken christenen het heuglijke feit dat hun Heiland met ziel en lichaam ten hemel is gevaren. Het is de tweede triomf na de wederopstanding. Alleen betekent die wederopstanding voor een meerderheid van de Nederlanders niets meer. Daarom is ook Hemelvaartsdag  in het rijtje van te schrappen dagen terecht gekomen. 

Vrij zijn op tweede Paasdag, tweede Pinksterdag, tweede Kerstdag en Hemelvaart hoort bij de Nederlandse traditie. Dan hoeft niemand naar de zaak. Dan krijgen alle Nederlanders zomaar een ienieminie vakantietje. En het mooie is dat dit nauwelijks iets betekent. Je mag zonder goede reden je verplichtingen terzijde leggen. Er staat niets dwingends tegenover. Je hoeft niet naar de kerk of naar een aubade. Je hoeft niks. Geen wauwelaar neemt het woord om je Diets te maken dat je niet voor je lol een vrije dag hebt. Elk Europees land heeft zulke dagen. Vaak zijn die tweede Paas- en Pinksterdag er niet bij, maar dan zie je ineens Sacramentsdag staan of O.L.Vrouwe Hemelvaart. Ook daar is de religieuze betekenis sterk geërodeerd.

Je moet daar niet aan rommelen. Je kunt hoogstens vaststellen dat Nederland wel wat weinig algemene vrije dagen heeft. Het zou helemaal geen gek idee zijn om ter gelegenheid van enkele islamitische en hindoeïstische feesten het hele land verplicht vrij te geven. Het hele land en niet alleen de aanhangers van de godsdienst waaruit dat feest afkomstig is. Iedereen. Anders creëren vrije dagen geen eenheid maar juist verdeeldheid. Dat is geen wenselijke situatie. Feesten zijn alleen inclusief als iedereen meedoet. Zoals in Suriname al sinds jaar en dag het geval is. Daar vieren christenen, hindoes, en islamieten met verve elkaars feesten mee. De ongelovigen laten zich van hun kant evenmin onbetuigd. Ondertussen vervaagt de oorspronkelijke betekenis van al deze feesten. Ze worden onderdeel van de nationale Surinaamse traditie. En voor de rest niks.

Zij zijn ons voorland. Professor Presser zei vroeger wel eens: "Je moet elke voorwendsel aangrijpen om een feest te geven".  Of woorden van gelijke strekking. Dat is het beste uitgangspunt voor de discussie die de NRC nu opent: behoud de vrije dagen waar iedereen aan gewend is, voeg er desnoods een aantal toe. De boog kan niet altijd gespannen zijn. We werken om te leven. We leven niet om te werken, al zien sommigen in dit land dit nog zo graag. Je zult toch geen zingeving nodig hebben om zonder gewetensbezwaar de boel de boel te laten? Wat is dat voor een calvinistisch pretbederf? Van de vrijzinnige NRC hadden wij beter mogen verwachten.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.

cc-foto: Pieter Musterd