Vrees dat Trump peperdure F-35 straaljagers van NAVO-landen onbruikbaar kan maken

In Duitsland beginnen grote zorgen te rijzen over de betrouwbaarheid van de 35 bestelde F-35 gevechtsvliegtuigen, voorheen bekend als JSF, nu het vermoeden bestaat dat de Amerikanen ze wellicht op afstand kunnen uitschakelen of anderszins tegenwerken. Dat was wellicht geen probleem toen de VS nog een betrouwbare bondgenoot was maar dat blijkt sinds het aantreden van Trump niet meer het geval. Gevreesd wordt dat Trump de eventuele 'kill switch', waarmee de toestellen op afstand onbruikbaar zouden kunnen worden gemaakt, in gaat zetten voor zijn eigen politieke doelen. Het is niet duidelijk of een dergelijke optie echt in de technisch zeer geavanceerde toestellen aanwezig is maar ook zonder dat staat de aanschaf ter discussie.

De ontwikkelingen rond Oekraïne tonen dat de ultrarechtse Amerikaanse president, die een warme band onderhoudt met de Russische dictator Poetin, nergens voor terugdeinst. Uit dat land komen berichten dat de door de VS geleverde F-16 straaljagers inmiddels niet meer goed functioneren omdat de Amerikanen de ondersteuning van de radarsystemen hebben gestopt, meldt EU Today. De controle van het Pentagon over door de VS geleverde wapensystemen, baart al langer zorgen schrijft Military Watch.

De F-35 toestellen, ter waarde van 8,3 miljard euro, zouden volgend jaar aan Duitsland geleverd moeten worden maar nu wordt geopperd de bestelling te annuleren. Wolfgang Ischinger, oud-voorzitter van de veiligheidsconferentie in München is een van de mensen die dat suggereert. "Als we moeten vrezen dat de VS net zo omgaan met de toekomstige F-35 jets als ze dat doen met Oekraïne dan zal het annuleren van het contract overwogen moeten worden," verklaarde hij tegenover de Duitse krant Bild.

In Canada klinken soortgelijk geluiden. Daar oppert Michael Byers, directeur van het Outer Space Institute, dat de bestelling van F-35 toestellen geannuleerd moet worden. Hij stelt dat er een goed alternatief is. "De Zweedse Saab Grippen E voldoet aan alle technische eisen. De Gripen E is niet zo gecomputeriseerd als de F-35. Het bevat ook geen stealth technologie. Maar het is relatief goedkoop en eenvoudig te onderhouden, kan landen en opstijgen vanaf korte banen in het poolgebied en kan goed opereren in een luchtduel." Zweden is bovendien inmiddels lid van de NAVO geworden en bereid de toestellen in Canada te bouwen. "Geen soeverein land wil vliegtuigen kopen die een pestkop als de Amerikaanse president in een mum van tijd uit kan zetten."

Nederland kocht na jarenlang politiek touwtrekken in 2013 onder druk van de VVD en zeer tegen de zin van toenmalig coalitiepartner PvdA voor € 4,5 miljard aan F-35-toestellen. De Rekenkamer uitte later forse kritiek op de gevolgde procedure. Als de vermoedens kloppen heeft Nederland voor miljarden een Trojaans Paard aangeschaft.

Update 16:30

De Franse krant Libération meldt dat F-35 van Europese landen niet ingezet kunnen worden om Groenland te verdedigen als de VS besluiten dat Deense grondgebied met militaire middelen in te nemen. Trump heeft een dergelijke actie niet uitgesloten en verklaard dat de VS het eiland sowieso gaat inlijven. Europees parlementslid Christophe Gomart, oud-medewerker van de militaire inlichtingendienst, verklaart dat "er een blokkeersysteem actief wordt voor de vliegtuigen als het Pentagon een militaire actie niet goedkeurt".