Voorkom nu oorlog in de Kaukasus

De Armeense premier Nikol Pashinyan heeft onlangs gewaarschuwd dat Azerbeidzjan een grootschalige oorlog tegen Armenië wil beginnen. De waarschuwing van de Armeense premier volgt na oplopende spanningen tussen de twee landen. Zo zijn op 12 en 13 februari vier Armeense soldaten gedood na een Azerbeidzjaanse aanval. Nog een oorlog aan de grenzen van Europa is allesbehalve wenselijk. De EU en de NAVO moeten nu de-escalerend optreden in de Zuidelijke Kaukasus om zo een nieuw conflict te voorkomen.

Het is cruciaal om de achtergrond van deze groeiende spanningen te begrijpen, aangezien hier geen sprake is van een nieuw conflict, maar eerder een voortzetting van een langlopend conflict met betrekking tot de regio Nagorno-Karabakh. Deze regio is onder internationaal recht een deel van Azerbeidzjan, maar het opereerde onder een eigen regering die extreem sterke banden onderhield met Armenië. De facto viel de regio dan ook onder Armenië.

In 2020 leidde een conflict over deze regio tot een oorlog waarbij Azerbeidzjan aanzienlijke delen van Nagorno-Karabach overnam van Armeense strijdkrachten.

Ondanks een wapenstilstandsovereenkomst, bemiddeld door Rusland, bleef echte vrede uit. Azerbeidzjan bewees dit toen zij afgelopen september Nagorno-Karabach weer binnenviel. Zij deden dit na het creëren van een humanitaire crisis door de bevoorrading van de regio te blokkeren, waarbij 120.000 Armeniërs in gevaar werden gebracht.

Na een paar dagen intensief vechten werd Nagorno-Karabach overgenomen door Azerbeidzjan, waarna zowat de gehele Armeense bevolking wegvluchtte uit dit gebied uit angst om vervolgd te worden door Azerbeidzjan.

Het moge duidelijk zijn dat Azerbeidzjan de agressor is in dit conflict. Armenië is zeker niet onschuldig, maar Azerbeidzjan blijft almaar escaleren. Niet alleen hebben ze Nagorno-Karabach vijandig ingenomen, maar op dit moment eist de Azerbeidzjaanse president dat Armenië afstand neemt van territoriale aanspraken in de regio. De eisen zijn echter in strijd met eerdere afspraken die tijdens de vredesonderhandelingen zijn gemaakt.

De parallel met Poetin’s expansiepolitiek richting Oekraïne is snel getrokken. Poetin eiste ook meer van Oekraïne tot hij het land binnenviel. De Azerbeidzjaanse president Alijev eist nu op zijn beurt meer concessies vanuit Armenië. Alijev is net als Poetin een oorlogszuchtige schijndemocraat. Er zijn verkiezingen, maar die verlopen niet eerlijk. Er is vrede, maar enkel als het buurland buigt.

De situatie in Armenië is onhoudbaar en een oorlog is absoluut onwenselijk. Armenië heeft gewaarschuwd voor mogelijke escalatie, maar de internationale reacties blijven uit. Rusland is gefocust op Oekraïne, Iran blijft neutraal en Turkije heeft al eerder steun uitgesproken voor Azerbeidzjan.

Dit betekent dat de overige NAVO-lidstaten en de EU hier een essentiële rol moeten spelen. Door middel van diplomatieke en militaire druk kan een onnodig conflict worden voorkomen. Laat de leiders van Azerbeidzjan en Armenië maar om de tafel zitten. Zet maar vredestroepen neer om stabiliteit in de regio te bevorderen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat Azerbeidzjan durft om Armenië binnen te vallen als er een Europees-Amerikaanse coalitie aan de grens staat. Door middel van een sterk, verenigd Westen kunnen we een onnodige oorlog voorkomen.

Het nadeel hiervan is natuurlijk dat de NAVO en EU meer geld en manschappen moeten investeren om vrede te bevorderen. Belangrijk is wel dat het hier draait om mensenlevens en het voorkomen van onnodige doden. We hebben de mogelijkheid om mensen te beschermen en wat mij betreft moeten we die mogelijkheid met beide handen aangrijpen.

Een echte Europees-Amerikaanse coalitie komt er realistisch gezien niet, maar diplomatiek gezien moet het Westen wel druk gaan zetten om oorlog te voorkomen. De Duitse bondskanselier Scholz heeft beide leiders onlangs gesproken en doet zijn best om vrede te bevorderen, maar ook andere leiders moeten zich uitspreken!

Niet alleen omdat dit moreel het juiste is om te doen, maar ook omdat we hier zelf baat bij hebben. Een nieuw conflict betekent namelijk een nieuwe vluchtelingenstroom en dat zorgt ongetwijfeld weer voor verdeeldheid binnen Europa. Echte leiders moeten zich nu uitspreken en zo levens redden en ergere gevolgen voorkomen.