Voor de vrouwen die vluchten, voor de vrouwen in Moria

Op 8 maart, de Internationale Vrouwendag, sta ik hier in Nijmegen op straat. Dit keer voor de actie van ‘lopend vuur’ vanuit de Havana aan de Waal. Vandaag wil ik in deze progressieve stad vooral mijn solidariteit uitspreken met vrouwen in vluchtelingenkampen. Kampen waar mensen onder mensonterende omstandigheden voor lange tijd moeten verblijven. Waar vrouwen, meisjes en jonge kinderen te maken hebben met geweld, misbruikt en verkracht worden. Je vraagt je af: waar beginnen hun mensenrechten en waar begint onze menselijkheid?

De Volkskrant schreef op 15 december vorig jaar dat een driejarig meisje in de modder werd gevonden en vermoedelijk was verkracht. Ze is bloedend en bewusteloos gevonden in een doucheruimte in het nieuwe tentenkamp in Moria. Artsen daar verklaren letterlijk in het artikel: “dat deze gruwelijke misdaad opnieuw een bewijs is dat de kampen niet een veilige plek zijn voor vluchtelingen die bescherming zoeken in Europa.”

Nogmaals: mensenrechten. Wat zegt dat als we kijken naar het leven van deze mensen in deze kampen? Wat zegt het voor lange tijd ophokken van deze mensen in kampen, over onze menselijkheid? Huis en haard verlaten vanuit een oorlogsgebied, op de vlucht moeten naar een veilig oord met hoop op bescherming en een nieuw thuis.

Sommige vrouwen moeten kiezen tussen een kogel, een bom of verkracht worden in een kamp. Een gruwelijke werkelijkheid voor vrouwen die moeten vluchten. Terwijl ze bescherming en hoop zoeken. Mensenrechten, vrouwenrechten, verworven vrijheden, zijn niet vanzelfsprekend. Zelfs niet op Europees grondgebied. Afgelopen jaar zijn de kampen getroffen door het coronavirus en werd Moria in september 2020 letterlijk een brandhaard. In die kampen ervaren de mensen een crisis binnen een crisis..

Sinds 2013 is Moria het hart van de Europese Vluchtelingencrisis. Een groot aantal gemeenten doen een oproep aan de Nederlandse regering om 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen uit de Griekse vluchtelingenkampen veilig op te vangen. En bij deze klinkt nog een keer de oproep hiertoe.

Zolang de regering onvoldoende gehoor geeft aan het menselijk leed in vluchtelingenkampen, is er meer geluid nodig om deze mensen te kunnen helpen op een humane manier, zodat hun mensenrechten worden afgedwongen en zodat menselijkheid haar ware gezicht terugkrijgt.

Laten we nooit vergeten; Mensen zijn gelijkwaardig in hun bestaan en in hun rechten. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens beschrijft dat waardigheid geen plicht, maar een grondrecht is dat ieder mens vanaf de geboorte heeft. De menselijke waardigheid staat hierin ook op gelijke voet met de overige mensenrechten.

Het mantra ‘Alleen samen…’ geldt niet alleen voor de coronacrisis, alleen samen geldt ook voor de klimaatcrisis, maar zeker voor de vluchtelingencrisis. Wereldwijde crisissen laten juist meer behoefte aan verbondenheid zien en daarom kunnen deze crisissen alleen samen verholpen worden, maar ook problemen, als armoede en machtsongelijkheid de kop in drukken, kan alleen samen. We hebben elkaar nodig als mens, laten we vooral investeren in een betere wereld, waar dan ook.

Ik hoop dat deze woorden en de actie van ‘Lopend Vuur’ vele harten zullen treffen en dat het lopend vuur vooral niet opbrandt maar aan hen die het het hardst nodig hebben, aan hen die zich in uitzichtloze situaties bevinden, juist aan hen warmte, hoop, bescherming en liefde biedt.