Vogelgriep uit koeien muteert naar variant die nieuwe menselijke pandemie dichterbij brengt

Het ernstig ziekmakende vogelgriepvirus H5N1 dat sinds eind maart rondgaat onder melkvee in de Verenigde te staten, is dusdanig gemuteerd dat het de bovenste luchtwegen van mensen kan infecteren. Daarmee is het risico op een pandemisch menselijk virus weer een stapje dichterbij. Dat schrijft NRC. Tot nu toe zijn in de VS vier gevallen bekend van boerderijmedewerkers die geïnfecteerd zijn met het virus.

De krant schrijft:

Het vogelgriepvirus H5N1 infecteert bij vogels cellen in het maagdarmkanaal via zogeheten siaalzuurreceptoren. In die cellen vermenigvuldigt het virus zich en maakt vervolgens de vogels ziek. Maar het koeien-H5N1 virus bindt zich daarnaast óók aan een ander type siaalzuurreceptoren, in de hoge luchtwegen van mensen, ontdekten de onderzoekers. Dat is een compleet nieuwe eigenschap: geen van de oudere H5N1-virussen kan binden aan zowel vogel- als mensen-receptoren.

Viroloog Thijs Kuiken van het ErasmusMC in Rotterdam noemt de mutatie “onrustbarend”. Op dit moment lijkt het virus nog niet te kunnen worden overgedragen van mens op mens, maar wetenschappers vrezen dat zo’n mutatie niet ver weg meer is. “Nu het vogelgriepvirus zich vermeerdert in koeienuiers, ontstaan mogelijk varianten die mensen kunnen infecteren. Zeker omdat die virussen tussen koeien onderling ook nog eens vlot worden doorgegeven, via de melkinstallaties.”

De vier bekende besmettingen in de VS leverden allen slechts milde klachten op. Toch is dat volgens Kuiken geen goed nieuws: “Als ziekteverschijnselen overwegend meevallen betekent dit dat het virus zich makkelijk ongemerkt kan verspreiden. Dat maakt het risico op een pandemie juist groter. De oogontsteking komt waarschijnlijk door melkspatten in het oog. Mensen hebben daar receptoren voor het vogelgriepvirus. Maar ook in bijvoorbeeld het reukorgaan in de neus, waardoor het virus via de reukzenuw tot hersenontsteking kan leiden.”