Voetbalanalisten NOS EK Voetbal bederven de sfeer rond Oranje

Deze week plaatste het Nederlands Elftal zich met vlag en wimpel voor de achtste finales van het EK Voetbal. Negen punten uit drie wedstrijden en een stevig doelsaldo. Geen moment in de problemen geweest. Je zou verwachten dat er inmiddels sprake zou zijn van een gezonde Oranjekoorts in het land. Niets van dat alles. Vooral dankzij de NOS-analisten op TV die ons avond na avond vertellen dat het allemaal heel mager is met Oranje. Het was niks, het is niks en hoogstwaarschijnlijk wordt het ook niks. Is dit de conclusie van een strakke en glasheldere analyse? Helaas ook dat niet. Onze voormalige voetbalhelden in de studio ontstijgen niet het gemiddelde gemopper in een willekeurige kroeg.

Oranje is hoop Sport is beleving. Zeker wanneer het om het Nederlands Elftal gaat. De gemiddelde Nederlander ziet uit naar een groot landentoernooi als naar een feest. Vol verwachting en goede moed. De Arena zou per wedstrijd drie keer uitverkocht kunnen worden met Oranjefans in de meest waanzinnige kleding. Op zoek naar een geweldige avond. Straten zijn versierd en vrienden en familie komen bij elkaar om samen de spanning van een wedstrijd te beleven. Het liefst in zo groot mogelijke groepen. Iedereen hoopt dat Oranje wint. Natuurlijk heeft ook iedereen een mening over hoe er gespeeld moet worden en wie er in de basis moet. Meestal niet gehinderd door al te veel kennis maar dat hoeft ook niet. Het gaat er om dat je je emotie kwijt kunt in iets dat op een analyse lijkt.

De BBC snapt het De rol van de analisten bij de NOS rondom de wedstrijden moet niet onderschat worden. Zij hebben enorme invloed op hoe een wedstrijd beleefd wordt. Dat kan op twee manieren. Door bevlogen en enthousiast over de wedstrijd te praten of door strakke analyses te geven die ons als relatieve leken iets leren over de diepere lagen van de wedstrijd.

Bij de BBC kun je de perfecte combinatie van beide varianten regelmatig zien. De basis ligt bij een positieve en enthousiaste insteek. In de studio zitten een aantal voetbalgrootheden als Alan Shearer en Rio Ferdinand samen met presentator Gary Lineker. Zij stralen vertrouwen uit in het Engelse elftal. Regelmatig tegen beter in. Ze praten voorafgaand vooral over de kansen en de kracht van het team. Heerlijk om als supporter naar te kijken. Het verlangen naar en het vertrouwen in de wedstrijd neemt toe. In de rust en na afloop van de wedstrijd worden strakke analyses gegeven met animaties. Met een heldere en bevlogen uitleg. Je leert er wat van en je enthousiasme voor de wedstrijd en het team wordt gevoed.

Weg feestvreugde Vergelijk dat eens met de NOS. Ja, ook wij hebben voetbalgrootheden in de studio. Geweldig om oud-spelers als Marco van Basten, Wesley Sneijder en Rafael van der Vaart te zien zitten. Maar de sfeer en de analyse die ze op de mat leggen is wel heel matig. Ik geloof direct dat zij het beste met Oranje voor hebben. Alleen tonen zij hun liefde voor hun opvolgers door ze zo kritisch mogelijk te bespreken. Het is funest voor de beleving in de huiskamer.

Nog voor de wedstrijd begint zakt de moed je al in de schoenen. En na een gewonnen wedstrijd zijn zij degenen die het feest in alle huiskamers binnen de kortste keren weten te slopen. Want 3-0 tegen Noord-Macedonië stelt natuurlijk geen fluit voor. Sterker nog, met het getoonde spel vliegen we in de achtste finales direct het toernooi uit. Weg feest. Weg beleving. Haal de slingers maar snel weg.

Slechte analyses Ik zou het ze vergeven als ze de pret zouden drukken met loepzuivere analyses die mij aan het denken zouden zetten. Waar ik iets van zou leren. Maar helaas. Over het algemeen komen de heren niet verder dan dooddoeners als ‘we moeten veel meer druk op de bal zetten en uitgaan van ons voetballend vermogen’. Dat is ongeveer hetzelfde niveau als wat mijn cynische buurman op de bank af en toe roept. En die nodig ik de volgende wedstrijd ook niet meer uit om mee te kijken. Hij verknalt mijn kijkplezier.

Van Basten, Sneijder en Van der Vaart zijn ook mijn helden. Geweldige voetballers en natuurlijk hebben zij ook ongelooflijk veel verstand van het spel en zien zij tijdens een wedstrijd van alles dat ik niet zie. Maar dat wil niet zeggen dat zij ook goed zijn in het verzorgen van de analyse voor een groot publiek.

Vandaar dat ik de NOS oproep om voor het WK Voetbal van volgend jaar serieus werk te maken van de selectie van analisten in de studio. De ideale analist kan bevlogen en positief vertellen en is in staat om aan de hand van een paar voorbeelden op het veld glashelder uit te leggen wat er goed en fout gaat. En dan vooral met een positieve insteek. Want dat is waar het grote publiek op zit te wachten: beleving en vertrouwen in een mooi toernooi voor Oranje.