Voel het toeslagenschandaal

De theatervoorstelling Verloren Onschuld gaat over de slachtoffers van het toeslagenschandaal. Je denkt misschien, daar weten we inmiddels toch genoeg over? Weten is wat anders dan voelen. Bij deze uitvoering, als je in het publiek ziet, dan voel je de wanhoop, vernedering, de paniek en het diepe verdriet van ouders en kinderen die jaren van hun leven verloren aan een wrede overheid.

Ik heb zitten trillen en huilen van de ellende die je via de verhalen van de slachtoffers direct binnen krijgt. Wat zijn deze mensen vernederd, opgejaagd en kapotgemaakt vanwege een keiharde wet die fraude keihard zou aanpakken. Een wet waarvan de verantwoordelijke staatssecretaris al zei dat de goeden onder de kwaden zouden lijden.

Je zit aan een tafeltje met een schrijfplankje en kan op geeltjes schrijven wat je voelt en vindt. Eerst schreef ik wat feitelijkheden en emoties op, maar aan het eind schreef ik ‘banaliteit van het kwaad’.

Op de snelweg werd een vrouw met haar twee kinderen op de vluchtstrook gezet, omdat haar auto daar in beslag genomen werd. Knuffels van de kinderen bleven ook achter in de auto. Hoe heeft een beambte dat een vrouw en haar kinderen kunnen aandoen?

Dat komt in de eerste plaats door politici die slechte wetten hebben gemaakt. Ook ik heb niet opgelet in 2013. Vervolgens door handige chefs die ‘risicoprofielen’ opgesteld hebben voor automatische fraudebestrijding, maar die inherent racistisch bleken. Dan door een cultuur waarin racisme genormaliseerd was geraakt. Waarin niemand op de werkvloer er iets van zei als er racistische grappen over Nederlanders met een migratieachtergrond werden gemaakt. Vervolgens door uitvoerders van beleid die in dat hele systeem niet individuele verantwoordelijkheid durfden of wilden nemen. En uiteindelijk een vrouw met haar kinderen alleen op de vluchtstrook achter lieten, na haar auto in beslag te hebben genomen.

Het financieel recht doen aan de slachtoffers gaat misschien ooit lukken. Het bittere is dat de slachtoffers de verloren jaren en elkaar nooit meer terug krijgen.

Maar het is nog lang niet over. De geautomatiseerde wreedheid van de Belastingdienst gaat gewoon door. De ombudsman van Rotterdam, Marianne van den Anker, liet me aan het eind van de voorstelling drie brieven zien die een slachtoffer had gekregen. Afgelopen maart. Of ze even 40.000 euro wilde betalen. Ze mocht wel kiezen. Alles in een keer of gespreid.

Het zou goed zijn als je dit stuk ook gaat zien.