VNL, thuishonk van politieke avonturiers

Voor Nederland (VNL) is het nieuwe tehuis van twee politieke avonturiers. Afgelopen maand presenteerde VNL David Pinto als kandidaat-Tweede Kamerlid. Een dolende ziel, net als VNL-leider Bram Moszkowicz. De geschiedenis leert dat avonturiers soms voor succes zorgen. En vaak voor ruzie.

Naast Moszkowicz haalde VNL emeritus hoogleraar Pinto binnen. Opmerkelijk, want Pinto was in mei nog gastspreker bij een boekpresentatie van PVV-ideoloog Martin Bosma, samen met PVV-leider Geert Wilders. Bovendien was Wilders onlangs nog bij hem thuis. “De PVV wilde me ook graag op de lijst bij de volgende verkiezingen,” zegt Pinto in de Volkskrant, “maar uiteindelijk kan ik me meer vinden in VNL.”

Pinto heeft zich wel vaker in een partij kunnen vinden. Hij was actief voor PvdA, D66, VVD, Leefbaar Nederland, Amsterdam Leeft! en de Politieke Partij Pinto, aldus NRC Handelsblad. Vorig jaar nog dook Pinto op als lijsttrekker van Onbevreesd, Modern en Authentiek (OMA) te Amsterdam. Lijsttrekker wilde hij ook worden bij Leefbaar Nederland, in 2001. Pinto verloor die lijsttrekkersverkiezing van Fortuyn.

Leefbaar Nederland-oprichter Jan Nagel had Fortuyn binnengehaald. Nagel zelf is ook verbonden geweest aan de PvdA, Leefbaar Hilversum, PRDV en OOKU. Of Nagels huidige partij, 50Plus, een lang leven beschoren is valt te bezien. Het gezicht van 50Plus, Henk Krol, was eerder actief voor de VVD en het Ouderen Appèl. Krols voorganger, Norbert Klein (ook ex-VVD), heeft al twee eigen partijen opgericht.

Verdonk is –net als Pinto, Fortuyn, Nagel en Brinkman– sterk verrechtst. Ze hopte van de Politieke Partij Radikalen (PPR) via de uiterst linkse Pacifistisch-Socialistische Partij en de VVD naar Trots op Nederland. Vier partijen is indrukwekkend, al komen we een nog langere politieke zwerftocht tegen bij Michel van Hulten (Katholieke Volkspartij, PPR, D66, GroenLinks, 50Plus, ikkiesvooreerlijk.eu). En dus bij Pinto.

Wat zullen de avonturiers VNL opleveren? Er zijn weinig electoraal succesvolle partijhoppers geweest. Uitzonderingen zijn Fortuyn en Verdonk. Beiden hebben buitengewoon hoog in de peilingen gestaan –al heeft geen van beiden daar uiteindelijk veel aan gehad. Net als Moszkowicz en Pinto visten zij in een ruime electorale vijver, met integratie als kernthema. Maar daar houden de overeenkomsten wel op.

Fortuyn en Verdonk Cruciaal verschil is dat Fortuyn en Verdonk jarenlang hadden gewerkt aan hun politieke profiel. Fortuyn via boeken, Tv-optredens, columns en lezingen; Verdonk als minister van integratie. Dat maakte beiden een geloofwaardig pleitbezorger van een boodschap die miljoenen kiezers aanspreekt. Moszkowicz en Pinto missen zo’n reputatie nog. De kiezer denkt bij hen niet meteen aan een belangrijk politiek thema.

Zelfs indien de kiezer Moszkowicz en Pinto als serieuze optie gaat zien zou de samenwerking wel eens stroef kunnen worden. Voorbeelden genoeg bij andere nomaden: Fortuyn moest weg bij Leefbaar Nederland; Verdonk kreeg ruzie bij zowel VVD als Trots op Nederland. Ook voor VNL ligt zo’n scenario op de loer. Als Moszkowicz en Pinto al geloofwaardig worden, blijven ze dan braaf meewerken bij VNL?

In dat –onwaarschijnlijke– geval gooit VNL hoge ogen. Het electoraat waar de partij op mikt ziet vast veel opportunisme door de vingers. Zie bijvoorbeeld het gemak waarmee voormalig linksradicalen Fortuyn en Verdonk zich populair maakten in die kringen. Het gaat vooral om standpunten, met name wat betreft integratie. Als iemand die goed voor het voetlicht brengt stelt de VNL-kiezer heus geen verdere vragen.

Ja, zal hij zeggen, Moszkowicz en Pinto zijn opportunisten. Maar het zijn tenminste onze opportunisten.