VN-rapporteur: wooncrisis wordt niet door migratie veroorzaakt maar is gevolg bewust kabinetsbeleid
Het tekort aan huisvesting in Nederland wordt niet veroorzaakt door migranten maar een gevolg van het privatiseren van de sociale woningvoorraad. Dat stelt de speciaal rapporteur van de Verenigde Naties voor geschikte huisvesting na een bezoek aan Nederland. Balakrishnan Rajagopal wijst er op dat migranten als zondebok worden aangewezen voor maatschappelijke problemen waar ze part noch deel aan hebben.
Het grotere probleem is, zegt Rajagopal, dat een dak boven je hoofd hier wordt gezien als een ‘economisch product’ en niet als een mensenrecht. Hij pleit ervoor dat het recht op adequate huisvesting stevig wordt verankerd in de Nederlandse wetgeving, ook in de Grondwet. “Het volstaat niet om te zeggen dat het ‘een bezorgdheid van de overheid zal zijn om in voldoende huisvesting te voorzien’,” vindt Rajagopal. De inspanningsverplichting moet veranderen in een juridisch afdwingbaar recht.
Rajagopal merkt op dat door de sluiting van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, en doordat de overheid de huisvesting aan commerciële bedrijven heeft overgelaten, het recht op adequate huisvesting uit het oog is verloren. Het ministerie dat voor voldoende woningen werd in 2010 opgeheven door Rutte 1, het rechtse kabinet dat mogelijk werd door de gedoogsteun van de PVV. Saillant detail is dat de PVV 13 jaar later de vruchten plukt van die beslissing omdat Wilders zijn kiezers wijsmaakt dat het huizentekort wordt veroorzaakt door migranten. De VN-rapporteur wijst er op dat erkende vluchtelingen juist enorm veel last hebben van het huizentekort omdat er ook voor hen amper woonruimte beschikbaar is.
De woningcrisis van vandaag is een product van vele jaren verkeerd beleid, stelt Rajagopal. ‘Al een paar decennia’ krijgt de markt volop de ruimte en kijkt de overheid van een afstand toe hoe prijzen stijgen en een woning voor bepaalde bevolkingsgroepen (jongvolwassenen, ouderen, economisch zwakkeren) een luxeproduct is geworden. De rapporteur vindt het veelzeggend dat onder het eerste kabinet-Rutte, in 2010, het ministerie van volkshuisvesting verdween, ‘als teken dat het niet langer nodig was’. “De markt zorgt natuurlijk voor zijn eigen belang en maakt zich niet druk over het recht op adequate huisvesting.”
De VN-rapporteur constateert dat hetzelfde geldt voor de opvangproblemen in Ter Apel. De overheid heeft daarbij bewust aangestuurd op het beperken van de capaciteit zodat de beschikbare voorzieningen overvol raken. "Het is een crisis die voortkomt uit een reeks slechte beleidskeuzes."