VN-chef: Wereld slechts een enkele vergissing verwijderd van een nucleaire oorlog
De opeenstapeling van conflicten en crises maken het risico op een kernoorlog zeer groot. "De mensheid is van vandaag de dag slechts een misverstand, een misrekening, verwijderd van totale nucleaire vernietiging." Die waarschuwing heeft de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, afgegeven. De wereld verkeert in een "periode van nucleair gevaar die ongekend is sinds het hoogtepunt van de Koude Oorlog". Hij verwees naar de oorlog in Oekraïne, de spanningen rond Noord-Korea en in het Midden-Oosten, conflicten met "een nucleaire ondertoon" die bedoeld of onbedoeld kunnen escaleren.
Hij hamerde op het belang van het 50 jaar oude non-profileratie verdrag, ondertekend door 191 landen, om het wereldwijde gevaar van kernwapens tegen te gaan. Guterres gaf een speech bij de opening van een belangrijke VN-conferentie over het verdrag in New York en verklaarde dat het verdrag aangescherpt moet worden.
Het doel van het verdrag is het voorkomen van de verspreiding van atoomwapens, ontwapening en het bevorderen van vreedzaam gebruik van kernenergie. Om de vijf jaar is er een evaluatie van de behaalde resultaten. De tiende toetsingsconferentie zou in 2020 plaatsvinden, maar werd uitgesteld door de coronapandemie.
Het afschaffen van kernwapens biedt de enige zekerheid dat ze nooit gebruikt zullen worden, aldus de VN-chef. "Er zijn nu bijna 13.000 kernwapens in arsenalen over de wereld." De VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, drie van de vijf officiële kernmachten die tevens de VN Veiligheidsraad vormen, hebben maandag verklaard dat "een kernoorlog nooit gewonnen kan worden en nooit uitgevochten moet worden". Ze riepen Rusland op verantwoordelijkheid te tonen en te stoppen met de nucleaire dreiging, Poetin heeft bij het begin van de Russische inval in buurland Oekraïne de kernwapens in staat van paraatheid gebracht. Verder beschikken Israël, Pakistan, India en Noord-Korea over naar verluidt over kernwapens, in strijd met het verdrag.
In 1983 ontsnapte de wereld aan een kernoorlog die bijna was losgebarsten als gevolg van een vergissing. Het Russisch waarschuwingssysteem sloeg alarm dat er vijf Amerikaanse kernraketten onderweg waren. De Russische luitenant-kolonel Stanislav Petrov vertrouwde dat niet en negeerde de instructies die hij had moeten opvolgen. Hij voorkwam zo een Russische tegenaanval op de Verenigde Staten. Het alarm bleek achteraf inderdaad een computerfout. De luitenant-kolonel werd niet onthaald als held maar gestraft omdat hij van zijn orders had afgeweken.
Op 6 augustus bezoekt Guterres de Japanse stad Hiroshima die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd verwoest met de eerste atoombom. Honderdduizenden mensen verloren daardoor het leven, een deel na jaren van vreselijke ziekte.