Justitie en het vizier op rechts

Je moet maar net de juiste officier van justitie treffen. Eentje die er zin in heeft. Die zich druk maakt om jouw veiligheid. Of misschien nog verontrustender: die jouw politieke normen en waarden deelt.

Twee jaar geleden plakte Vizier op Links tot tweemaal toe een sticker op mijn voordeur waar op stond dat mijn huis in de gaten werd gehouden. Wat de implicaties van dit “in de gaten houden” waren stond er natuurlijk niet bij – zo slim zijn rechtse “activisten” wel – maar ik kan je verzekeren dat het me angst aanjoeg. Ik ben in mijn leven ettelijke keren bedreigd, maar meestal bleef het bij anonieme DM’s en nachtelijke emails vol spelfouten. Daar kan ik niet wakker van liggen. Maar dat iemand daadwerkelijk voor je deur heeft gestaan, dat is andere koek. 

Ik deed aangifte, samen met een aantal anderen die hetzelfde was overkomen, en het OM liet ons weten de zaak zeer serieus te nemen. Toch hoorden we nadien niks meer. Tot nu, twee jaar later, toen ik afgelopen week uit de media mocht vernemen dat het OM de zaak laat varen. Stickers plakken op iemands huis is nou eenmaal geen bedreiging, zo stelde het OM. En ze hebben echt wel hun best gedaan, maar een zaak zou kansloos zijn, zo stelde het OM. Een aantal dingen aan deze boodschap maken me triest en cynisch. Ten eerste: waarom verneem ik dit in de media, en niet gewoon van het OM zelf? Omdat het OM geen reet geeft om slachtoffers, wie net als ik een beetje van true crime podcasts houdt wist dat al lang.

Maar het tweede punt is belangrijker. Het zit zo. In 2022 ontving ik een dreigende DM op Instagram, waarna ik routineus aangifte deed. Tot dan toe was met mijn aangiftes nooit iets gebeurd, maar nu werd ik onmiddellijk teruggebeld door een officier van justitie. Het betrof een vrouw die, naar eigen zeggen, helemaal klaar was met het gedrag van anonieme dreigers, en ze liet meteen uitzoeken wie de DM had gestuurd, en liet hem nog diezelfde dag oppakken en vastzetten. Ze startte een zaak en lo en behold: hij werd veroordeeld. Kortom: het kán wel. Waarom kan een digitaal bericht leiden tot een veroordeling, maar wanneer de gekkies daadwerkelijk voor je deur staan, dan zoek je het maar uit?

Heel simpel: je moet maar net de juiste officier van justitie treffen. Eentje die er zin in heeft. Die zich druk maakt om jouw veiligheid. Of misschien nog verontrustender: die jouw politieke normen en waarden deelt.

Want ik kan mij niet aan het idee onttrekken dat ik de enige ben die last heeft van de vooringenomenheid van het openbaar ministerie. De boeren alleszins niet: die kunnen rustig brandjes stichten op elke snelweg en het Malieveld aan gort raggen met trekkers zonder dat er een vinger naar ze uitgestoken wordt. Boeren zijn namelijk zielig, hun bestaanszekerheid wordt afgepakt door klimaatbeleid – dat overigens nog altijd niet ver genoeg gaat. Ben je daarentegen een jongere en zie je dat je bestaanszekerheid door datzelfde falende beleid wordt bedreigd omdat de planeet alsnog naar de tyfus gaat: pas dan maar op. Zeg vooral niet dat je wellicht actie zal gaan voeren op een snelweg, want de politie komt je alvast van je bed lichten. Dat zagen we afgelopen week toen het OM zes activisten van Extinction Rebellion preventief oppakte wegens opruiing. Tijdens de demonstratie zelf – die in uitwerking weinig verschilde van de trekkerblokkades van de boeren – werden vervolgens nog eens honderden mensen opgepakt.

Iedereen die ooit een uurtje maatschappijleer heeft gehad over de trias politica, snapt dat het op z’n minst problematisch te noemen is wanneer openbaar aanklagers zich politiek gekleurd tonen. Natuurlijk bestaat neutraliteit niet, maar wat hier gebeurt is het tegenovergestelde: het openbaar ministerie voert politiek gedreven beleid op brede schaal, en verdedigt dit beleid keer op keer in de media en naar de politiek. Daarmee treedt het OM onze grondrechten met de voeten, en wil het slechts instaan voor individuele vrijheid op basis van politieke kleur en toeval. Ik heb enorm gebroed op een leuke uitsmijter voor dit stukje, maar die heb ik niet. Ik ben gewoon pislink dat onze rechtsstaat afbrokkelt waar je bijstaat en dat je er als individu geen reet aan kunt doen. Zelfs niet als die afbrokkeling stickers op je voordeur plakt.

Eerder verschenen op aafkeromeijn.nl