Virussen veranderen lichaamsgeur van besmette personen om zo muggen te lokken

De evolutie heeft weer eens een verrassing in petto. Virussen moeten om te overleven voortdurend besmetten. Maar ja, hoe doe je dat als bijvoorbeeld het slachtoffer ziek wordt en in quarantaine gaat? Sommige virussen hebben een methode ontwikkeld die ook dat isolement kan doorbreken. Ze veranderen de geur van het lichaam dat ze besmet hebben en wel zo dat het een lokaas wordt voor muggen. Die komen er op af, zuigen het bloed op en brengen het virus vervolgens zo over naar een volgend slachtoffer. Een soort biologische flitsbezorgers.

Je zou het misschien niet denken maar muggen zijn de voor mensen meest dodelijke dieren ter wereld. Ze brengen ziektes over als malaria, Zika, gele koorts en nog een hele reeks andere. Hoe kunnen ze zo massaal toeslaan? Immunoloog Penghua Wang van de  University of Connecticut beschrijft hoe muizen die besmet zijn met malaria een andere lichaamsgeur krijgen waardoor ze aantrekkelijker worden voor malariamuggen, de belangrijkste verspreider van de ziekte.

De onderzoekers plaatsten besmette en onbesmette muizen gescheiden in glazen buizen en lieten vervolgens muggen er op los. De met Zika en dengue besmette muizen waren aanzienlijk populairder bij de muggen. Vervolgens wisten ze te achterhalen welke van de geurstoffen het meeste effect hadden op de muggen. Het gaat om acetofenon, een stof die ook wel in parfums wordt gebruikt. Besmette muizen maken daar tien keer zoveel van aan als gezonde. Vervolgens achterhaalden ze dat ook mensen die besmet zijn met de ziekte meer van deze stof aanmaken. Als een hand werd ingesmeerd met de geurstof van een besmet persoon en een ander met die van een gezond persoon trok de eerste hand veel meer muggen aan.

Pang merkt op dat vitamine A een goed middel is om de verandering van lichaamsgeur tegen te gaan en dat juist aan deze vitamine een chronisch gebrek is in het deel van Afrika beneden de Sahara en in Zuidoost-Azië, gebieden die kampen met onder meer veel malariagevallen.

cc-foto: Andy Langager