Vijf vrouwelijke fractievoorzitters!

Is het denkbaar dat voor de 100 e verjaardag van het passief vrouwenkiesrecht (1 december 2017) het aantal vrouwelijke fractievoorzitters in het parlement vervijfvoudigt? Het zou zomaar kunnen, maar de kans dat het gebeurt is klein.

De vier mannelijke fractievoorzitters die op dit moment overleggen over een nieuw te vormen kabinet, worden allemaal hoog op de kieslijst gevolgd door een vrouw. Achter elke succesvolle man staat een sterke vrouw, luidt een Nederlands gezegde, en het heeft er alle schijn van dat de succesvolle mannen in de Nederlandse politiek dat ook graag zo willen houden. Bij de afgelopen verkiezingen, tijdens het eeuwfeest van het vrouwenkiesrecht, waren er vrijwel alleen mannelijke lijsttrekkers. Dat er in de Tweede kamer maar 54 vrouwen gekozen zijn op 96 mannen en dat er twaalf keer zoveel mannelijke fractievoorzitters zijn als vrouwelijke, kan niet verklaard worden door toeval. Of een overdreven ongunstige planetenstand.

Als er geen twijfels zijn over de gelijke geschiktheid van mannen en vrouwen voor bestuurlijke posities dan is niet uit te leggen waarom we als samenleving accepteren dat het mannenbolwerk zichzelf in stand houdt en dat vrouwen om door te breken zich eerst een masculiene werkwijze moeten eigen maken, om vervolgens afhankelijk te blijven van de carrière-keuzes van hun mannelijke collega’s.

Natuurlijk stemmen veel kiezers op de ‘eerste vrouw op de lijst’ maar ook dat blijft slechts een symbolisch verzet, omdat die vrouwen gezien hun lijstpositie in veel gevallen toch wel gekozen zouden worden.

Politiek bestaat nog steeds overwegend uit haantjesgedrag en de strijd om de hoogste positie op de apenrots, waarbij de Partij voor de Dieren de uitzondering op de regel vormt met een fractie die voor 60% uit vrouwen bestaat, eerder zelfs 100%.

Wij zijn het verplicht aan vrouwen als Wilhelmina Drucker, Alletta Jacobs, Annette Versluys-Poelman en de vrouwen in de Britse Suffragette beweging om hun fel bevochten erfgoed niet te verkwanselen. Vergeleken bij de niet aflatende inzet van strijders voor vrouwenkiesrecht aan het begin van de vorige eeuw, laten vrouwen zich nu echt te weinig horen om op te komen voor hun rechten waaronder ook het recht op een evenredige wijze vertegenwoordigd te worden. We kunnen niet accepteren dat het vuur van de suffragettes langzaam dooft, omdat we zijn gaan geloven dat emancipatie een eeuwigdurende vlam zou zijn.

Het denken van de oude CHU voorman De Savornin Lohman dat mannen in het parlement zich in hun keuzes zouden kunnen laten verblinden door de charmes van hun vrouwelijke medeleden (en serieus bedoeld argument tegen de invoering van het passief vrouwenkiesrecht) ligt inmiddels een eeuw achter ons. Evenredige vertegenwoordiging is het minste wat we kunnen wensen, maar verdient ook genoeg prioriteit om actief voor te strijden.

Marianne Thieme is (de enige vrouwelijke) fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Voor de Partij voor de Dieren