Via democratie hebben wij onze samenleving gedood

Ik denk dat het met ons afgelopen is. Wij hebben alles verpest. Wij wilden graag een “Ik”-samenleving. En die hebben wij ook gekregen.

Keer op keer hebben wij via onze democratie duidelijk laten weten dat het ons om onze “Ik” gaat en niet om onze “Wij”. De laatste stembiljetten hebben wij ook massaal gebruikt om onze eigen belangen voorrang te geven. Met al die rode potloden in onze stemhokjes hebben wij niks meer en niks minder dan onze basale emoties tot de uiting gebracht: frustratie, haat, onverdraagzaamheid, zelfzucht en zelfgenoegzaamheid, hoogmoed, ijdelheid, hebzucht…

In de aanloop naar onze verkiezingen draaien ook alle voorbereidingen alleen om onze “Ik”. Geen stemwijzer die vraagt: “Wat is het beste voor onze samenleving? Waar en hoe zouden wij samen ergens het meeste profijt van kunnen hebben, eerlijk voor een ieder van ons? Hoe verdelen wij de lust en het leed, gezamenlijk en eerlijk, op een dusdanige manier dat het leed iedereen wordt bespaard en de lusten iedereen zijn gegund?”

Met onze ijdele en hebzuchtige “Ik” hebben wij onze beschaving vermoord. Door het misbruik van onze democratie hebben wij diezelfde democratie omgetoverd tot een oppervlakkig machtsmiddel om louter individuele belangen na te streven en te behartigen.

Als onze beschaving een mens was, geboren uit twee ouders, bij wie zou zij zich nu nog veilig mogen voelen? Als beide ouders alleen maar voor hun eigen Ik strijden? In een vechtscheiding is het kind altijd de dupe. Zo ook onze beschaving, die wij jaren, eeuwenlang, samen opgebouwd hebben.

Alles begon heel lang geleden. Er was een oneerlijke wereld (de Rechtse) en later verzette zich daartegen een eerlijke (de Linkse).

Eerst was er alleen maar Rechts: Ik, mijn eigen belang, belang van mijn erf en mijn rijkdom. Ik had slaven en minnaressen, Ik had geld en macht om de anderen te kleineren en te misbruiken, hun levens en hun belangen stelden mij niks voor. Ik had plezier en vertier. Ik kon doen en laten wat ik wil. De samenleving danste op de muziek die ik speelde. En ik genoot! O, wat genoot ik er van. Voor de pijn van een ander was ik of onverschillig. Of ik smulde ervan. O, wat genoot ik ervan!

En toen kwam Links: Ho! Dit is niet eerlijk. Dit is onmenselijk! Dit pikken wij niet meer. Desnoods met onze levens betalen wij de komst van een eerlijke en rechtvaardige wereld!

Het waren de moedige mensen. Vaak uit de vrome nesten, hoog opgeleid en goed gekleed.

Hun Wij-zijn was Rechts, maar hun Ik was Links: “Ik wil een andere “Wij”, zodat iedereen dezelfde rechten en mogelijkheden kan verwachten en benutten!”

Er volgden jaren en eeuwen. Franse en andere revoluties. Liberté, égalité, fraternité. Marxisme… Socialisme… Sociaaldemocratie.

Al deze bewegingen, of beter gezegd al deze mensen die de durf hadden om hun overtuigingen (uit) te dragen, vochten ervoor om een eerlijke samenlevingen te creëren waar Wij gelijke rechten zouden hebben, waar Wij gelijkwaardig zijn, waar misbruik en minachting onwelkom zouden zijn, zelfs strafbaar, waar elk kind zich welkom mag voelen, ongeacht het nest waar het kind vandaan komt.

Als een geboren dubbeltje mochten wij opeens op een leven als kwartje hopen. Velen van ons zijn dankzij Links dat hoopvolle kwartje ook geworden. Petje af voor hun durf en hun inzet! Het was niet Links dat van hen een “kwartje” maakte. Dat deden zij zelf. Met hun inzet, hun talenten en hun harde werk bestierden zij onze kennismaatschappij, waar wij allen van profiteerden.

En nu komt er een traan. De traan die ik met u wil delen.

Begrijp me niet verkeerd, rechts Nederland. Ik respecteer uw keus en uw stem, absoluut. Maar keert u zich niet tegen de verkeerde draak? Was het Rechts of het Links dat u van de onmenselijke ketens bevrijd heeft? Dat u het recht en de ruimte gaf om te zijn en om te floreren naar uw eigen kracht en uw wensen? Was het Rechts of het Links dat u gelijkwaardig stelde met uw machthebbers? Dat u uw stemrecht gegund heeft en gaf? Via democratie?

Wie heeft u bevrijd van uw derderangse burgerstatus en van u een kansrijke “Ik” gemaakt?

Wie heeft er voor gezorgd dat u een eerlijke loon krijgt voor uw harde werk? Wie heeft er voor gezorgd dat u naar het ziekenhuis kan en u opgenomen kunt worden als uw longen het opgeven? Wie heeft er voor gezorgd dat u een uitkering krijgt als u even “op” bent of als u geen zin hebt in een baan of u te ziek of te beroerd of te zwak bent om mee te doen aan onze “Wij”-samenleving?

Sociaaldemocratie is een groot goed. Het schept voorwaarden voor een eerlijke samenleving waar iedereen gelijkwaardig is en waar iedereen onvoorwaardelijk aan mee mag doen. En bij pech of bij ziekte, of bij dat “even geen zin in hebben” alle begrip en steun vertoont. Samen komen wij wel vooruit! Lust en leed delen wij eerlijk. Dat is Links!

Via democratie zouden onze rechten op een eerlijk bestaan verzekerd zijn dankzij datzelfde Links. Grondleggers van onze democratie gingen er van uit dat de mensheid goed en rechtvaardig is. Ooit tot slaaf gemaakte of op andere manieren misbruikte mensen kregen opeens stemrecht: “Nu mag jij kiezen hoe jij de samenleving wil inrichten!”

Sommige nazaten van onze slaven dragen nog steeds het leed van hun voorouders en weten hun huidige democratische recht te waarderen om mee te mogen beslissen over onze “Wij”-samenleving.

Er zijn echter, en helaas, nog vele andere nazaten, van anders soort slaven en onderdrukten, die de geschiedenis van hun voorouders niet willen zien zoals die was. Ik denk meteen aan de Veenkoloniën. Of aan Amsterdam-Noord. Kent u de geschiedenis van Schokland ook?

Nederland van ooit was niet echt een verzamelplek van mensenrechten, lees ik in de geschiedenisboeken. Daarentegen is Nederland wel een plek waar een sterk Links zich wist te verzamelen en vervolgens een echte en ware sociaaldemocratische wereld wist op te bouwen. De Verzorgingsstaat heette het krachtige en prachtige kasteel van toen. Een veilige en rechtvaardige haven voor een ieder, waar iedereen welkom is en iedereen mag zijn zoals die is, waar een ieder beschermd is tegen het misbruik en waar elke mens het recht heeft om te stemmen en mee te denken over een gezamenlijke toekomst.

Dat er van deze verzorgingsstaat niks is overgebleven is u wellicht niet onopgemerkt gebleven. De oude, goede democratie wordt nu misbruikt. Mogelijk heeft u zelf dat ene rode pootlood in uw stemhokje ook gebruikt om uw eigen frustratie tot uiting te brengen. Het spijt me, maar het Rood is daar niet de juiste kleur voor. Rood is voor “Wij”. Als u voortaan als “Ik” een stem gaat uitbrengen, misschien dat u dan zelf een zwart of een blauw potlood meeneemt? U weet wel waar het Rood voor staat, toch? Laat die kleur ook voor wat het was en is, alstublieft.