Verwaarlozing arbeidsomstandigheden leidt tot meer ongelukken onder kwetsbare groepen

Tijdens de coronapandemie was er minder werk. Maar dat leidde niet tot minder ongelukken op de werkvloer. Vooral kwetsbare groepen als uitzendkrachten, jongeren en arbeidsmigranten waren in 2020 oververtegenwoordigd in de statistieken. De FNV wil dat alleen ervaren krachten risicovol werk doen. Daarnaast moet de politiek eindelijk eens goed gaan controleren op veilig werk.

Acht keer hogere kans op ongeluk In coronatijd vlogen uitzendkrachten eruit, gingen arbeidsmigranten terug naar huis en betraden jongvolwassenen minder en later de arbeidsmarkt. Minder verricht werk, minder risico op een arbeidsongeval zou je zeggen. De cijfers van het CBS en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid tonen een heel ander beeld. De coronatijd betekent geen trendbreuk voor deze kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Zo was in 2020 het aandeel arbeidsongevallen onder uitzendkrachten bijna acht keer hoger dan het gemiddelde. Daarnaast bleven arbeidsmigranten en jongvolwassenen onder de 25 jaar ondanks de dalende cijfers en verminderde arbeidsparticipatie oververtegenwoordigd in de ongevallencijfers.

Slecht beschermd Voor de FNV is elk arbeidsongeval er één teveel. Voorkomen moet de standaard zijn. Helaas maken deze cijfers duidelijk dat preventief beleid in Nederland nog in de kinderschoenen staat. Uitzendkrachten, arbeidsmigranten of jongvolwassenen hebben één punt gemeen: ze zijn kwetsbaarder in onveilige werksituaties.

Uitzendkrachten kennen in vergelijking met vaste werknemers het werkproces minder goed. Arbeidsmigranten hebben meer moeite met het begrijpen en volgen van veiligheidsinstructies. En jongvolwassenen nemen eerder risico’s terwijl ze minder ervaring hebben. Toch laten werkgevers hen gevaarlijk werk verrichten, vaak slecht beschermd en voorbereid. Onacceptabel. Werkgevers moeten de meest voor de hand liggende veiligheidsrisico’s voorkomen, maar ze verwaarlozen ze.

Preventieplan Dat moet dus beter, vindt de FNV. Dat kan door het opstellen van een preventieplan (RI&E); het jaarrapport arbeidsongevallen bewijst dat dit nut heeft. Maar een groot deel van de bedrijven gebruikt dit instrument nog steeds niet. En dat, terwijl het hebben van een bijdetijdse RI&E al meerdere decennia verplicht is.

Handschoen oppakken Wij gaan er bij de staatssecretaris op aandringen dat er meer gecontroleerd moet worden op de uitvoering van preventieve maatregelen. De overheid moet een goede RI&E bij bedrijven afdwingen. Werkgevers zeggen geen rigide regelgeving te willen. Maar dan zouden zij tenminste de handschoen moeten oppakken: specifieke regels opstellen en zelf goede maatregelen treffen. Bijvoorbeeld door gevaarlijk werk te voorkomen of alleen door ervaren en vaste werknemers te laten doen. Als wij van onze leden horen dat er sprake is van een onveilige werksituatie, zullen wij niet aarzelen dit direct door te geven aan de Inspectie, zodat deze meteen kan controleren en handhaven.