Vertel ons eens over Sultan Mohamed V, Sultan Beyazid II en de Joden

Holocaustonderwijs zou een oplossing moeten bieden tegen (toenemend) antisemitisme. In het Parool (10 april jl.) vertelt onderzoeker Laurien Vastenhoud dat het onderwijs over de Holocaust in Nederland “nog nooit zo goed is geweest”. Ik ben het oneens met Vastenhoud. Het huidige onderwijs is ontoereikend, eenzijdig, Eurocentrisch en focust zich vooral op de jaren 1920 tot 1945.

De Nederlandse geschiedenis is doordrenkt van antisemitisme. Nederland was Europees kampioen in het uitleveren van Joden aan het Naziregime. Het Amsterdamse gemeentelijk vervoersbedrijf (GVB) en de Nederlandse Spoorwegen (NS) hebben heel wat knaken verdiend met het deporteren van hun burgers.

Het Nederlandse antisemitisme begon niet in aanloop van de Tweede Wereldoorlog. Het gaat veel verder terug in de geschiedenis. Joden kregen de schuld van infectieziekte uitbraken. In de 17e eeuw beschuldigde de gemeente Alkmaar de Joden van de pest en zette hen massaal de stad uit. Drie eeuwen daarvoor, werden Joden in Arnhem en Nijmegen om dezelfde redenen zelfs vermoord. Ik heb hier onvoldoende ruimte om uitvoerig te betogen dat antisemitisme een inheems Nederlands fenomeen is in plaats van een geïmporteerd product zoals sommige politici en organisaties ons doen geloven.

Willen we beter Holocaustonderwijs leveren, dan moet dit compleet zijn, inclusief de eeuwenlange verkettering en demonisering van Joden in Europa. In het multiculturele Nederland pleit ik ervoor dat het huidige onderwijs over de Joodse geschiedenis tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarvoor uitgebreid wordt. Het onderwijs moet inclusief zijn met ook perspectieven en geschiedenislessen uit andere delen van de wereld. Op deze manier onderwijs je iedereen, ongeacht waar de wortels van de persoon liggen, over de Joodse geschiedenis en de positie van de Joden in Europa en daarbuiten. Breidt het onderwijs uit!

Vertel over Sultan Beyazid II van het Ottomaanse Rijk en hoe hij Thessaloniki beschikbaar stelde voor Europese Joden om in vrijheid en veiligheid te leven. Terwijl dezelfde groepen constant slachtoffer waren van pogroms op het Europese continent. Vertel hoe Joden, in ruil voor het betalen van defensiebelasting*, bescherming genoten van het Ottomaanse Rijk en Al-Andalus, terwijl ze elders op het Europese continent werden beschuldigd van infectieziekten.

Vertel hoe Koningin Elizabeth van Spanje, moslims en joden verplichtte zich te bekeren tot het katholicisme en hen vervolgde, waardoor er een exodus ontstond via de rivier Guadalquivir naar Noord-Afrika om een veilig toevluchtsoord te vinden. Vertel over de vloten van Beyazid naar het Iberisch schiereiland om de Moriscos en Sefardi Joden te redden van koningin Elizabeth. Zelfs al bekeerden Joden destijds (dat werden conversos genoemd) en werden ze bisschoppen van Granada en Burgos, de katholieke bevolking bleef hen wantrouwen, beschouwde hen als minder, pleegden pogroms, lynchpartijen en plunderingen.

Vertel over Sultan Mohamed V van Marokko en zijn weigering om Joods-Marokkaanse burgers uit te leveren aan het naziregime en daarom dus geen gehoor gaf aan de Franse bezetter. Vertel hoe de Marokkanen en Algerijnen van de Grote Moskee in Parijs valse identiteitskaarten maakten voor Joden waarop stond dat zij moslim waren, en hoe zij Joodse kinderen verborgen in de kelder van de Moskee. Vertel hoe schandalig de Duitsers dachten onderscheid te maken tussen moslim- en joodse mannen door hun broeken uit te trekken en toen tot de ontdekking kwamen dat ook moslimmannen besneden zijn.

Antisemitisme is een serieus en eeuwenoud probleem in Nederland en de rest van Europa. Dat los je niet op door ‘buitenlanders’ probleemeigenaar te maken van het fenomeen, antisemitisme te politiseren en door eenzijdige geschiedenisles. Willen we lering halen uit het verleden en de Holocaust, dan is het belangrijk om het accent te leggen op het proces dat de Holocaust mogelijk heeft gemaakt. Hoe het komt dat zoveel Nederlandse burgers en instanties zonder slag of stoot meewerkten aan het criminaliseren van minderheden.

Antisemitisme los je ook niet op door het te gebruiken als stok om andere minderheden mee te slaan, zoals veel leden van de huidige formerende partijen nu wel doen. Als iemand zijn vinger wil wijzen naar ‘buitenlanders’, wijs dan naar het curriculum. Want blijkbaar is het Nederlandse volk onvoldoende geïnformeerd tijdens de geschiedenislessen of lijden ze aan geheugenverlies net als een welbekende man van dit land.

*Volgens de islamitische leer kunnen alleen moslims deelnemen aan een islamitisch leger. Hetzelfde leger is wel verplicht om alle burgers, ongeacht geloof, te beschermen. In ruil voor bescherming moesten niet-moslims in islamitische rijken een vorm van defensiebelasting betalen genaamd ‘djizya’.