Brechtje Wensveen was in mei betrokken bij een stalbezetting in Boxtel. Woensdag stond zij voor de rechter. Daar hield zij onderstaand betoog.
Edelachtbare,
Veeboeren zeggen regelmatig: “Die mensen uit de stad, die hebben geen idee hoe het er in een stal aan toegaat. Ze moeten gewoon eens komen kijken.” Ik ben het daarmee eens. Het beeld dat veel mensen hebben van dieren in de veehouderij, klopt niet met de werkelijkheid.
Er wordt door de sector, de overheid, en reclames een veel te rooskleurig en onvolledig beeld geschetst over het leven van dieren in de veehouderij. Het gedeelte van het lijden en sterven van dieren wordt altijd weggelaten. We weten uit wetenschappelijk onderzoek van onder anderen Frans de Waal dat dieren elke emotie en elke pijn ervaren die mensen ook ervaren. En ondanks deze kennis, laten we dieren in afschuwelijke omstandigheden leven en sterven.
Het minste wat we voor dieren kunnen doen, is het volledige en eerlijke verhaal over hun leven en sterven vertellen. Consumenten hebben recht op die informatie om een bewuste keuze te kunnen maken. En als de veehouderij niets te verbergen heeft, zou transparantie geen probleem moeten zijn. Maar die transparantie is er nu niet, en wordt sterk tegengewerkt.
Er is op legale manieren geprobeerd om hier verandering in te brengen. Begin 2019 was ik bij een debat in de Tweede Kamer. Hier werd de motie van de PvdD over “de volledige werkelijkheid achter vlees, vis, zuivel en eieren bekendmaken” besproken. De motie werd weggestemd. Minister Schouten gaf in datzelfde debat aan dat de consument zelf verantwoordelijk is voor het verkrijgen van juiste informatie over het wel en wee in de veehouderij.
Maar hoe kan de consument dat doen als er een onvolledig en rooskleurig verhaal wordt verteld? Mensen weten vaak niet dat varkens tussen stangen staan waarin ze zich niet eens om kunnen draaien. We zien geen reclames van biggen die doodgeslagen worden of liggen te creperen. We zien geen reclames van varkens in de gaskamers van het slachthuis.
Ook worden beloftes van de politiek niet nagekomen en wetten niet nageleefd. Bijvoorbeeld: het afknippen van staartjes is al sinds 1991 verboden maar het gebeurt nog steeds en wordt gedoogd. De biggensterfte had moeten dalen, maar is gestegen. Bijna 6 miljoen biggen per jaar overlijden al in de stal. In 2002 is beloofd dat in 2022 het perspectief van het dier leidend zou zijn in de veehouderij. We komen nog niet eens in de buurt.
Ik zelf heb online over deze onderwerpen meegesproken. Ook daar word een rooskleurig verhaal verteld door de sector en belanghebbenden. Elke keer als ik met feiten kwam over het lijden en sterven van dieren in de stal, of tijdens het transport, en in het slachthuis, dan werd ik uitgescholden, bedreigd, geblockt van de pagina of online gestalkt. Of er werd gezegd: “Dit gebeurt niet in Nederland.” Het gebeurt wel!
Dieren kunnen niet voor zichzelf opkomen. Daarom ben ik blij dat er mensen zijn die dat voor ze doen. Door beelden zoals uit Boxtel te tonen, kunnen mensen niet meer zeggen: “Dit gebeurt niet in Nederland.” En dat is wat mensen letterlijk zeiden na de actie: “Is dit in Nederland?”
Het is triest dat het zover heeft moeten komen. Meedoen aan deze actie was voor mij een noodkreet, naar de veehouderij, de overheid en de consument. Ik voer helemaal niet graag actie op deze manier. Ik hou er niet van om mensen te laten schrikken of boos te maken. Ik snap dat het schrikken is als er ineens zoveel mensen op je erf staan. Ik snap ook dat het als een persoonlijke aanval voelt. Veel liever ga ik een gesprek aan, maar gesprekken hebben de afgelopen tientallen jaren nog niet tot verandering geleid.
Mensen die een autoruit inslaan om een hond uit de hitte te redden, worden helden genoemd. Waarom worden wij gezien als criminelen als we voor veedieren opkomen?
“Boeren houden van dieren, en zorgen goed voor ze”, wordt veel gezegd. Ik geloof dat veel boeren binnen de wet goed voor hun dieren zorgen. Ik geloof ook dat er boeren zijn die van hun dieren houden. Ik ben hier niet om goede intenties in twijfel te trekken. Maar laten we reëel zijn. Dieren hebben niets aan goede intenties. Wie denkt echt dat het in het belang van het dier is, om te leven zoals we op de beelden van Boxtel gezien hebben? Naar mijn mening moeten we niet onszelf en onze belangen, maar het perspectief van het dier centraal stellen.
Ik ben een brave burger. Ik ben 37 en ben nooit eerder met justitie in aanraking geweest. Ik heb altijd gewerkt, en doe sinds mijn 18e vrijwilligerswerk. Ik zing in een koor, en doe aan sport. Deze hele actie en de nasleep viel me erg zwaar.
Ook bij veeboeren en in de samenleving spelen veel heftige emoties. Dat is vervelend voor alle betrokkenen, ik zou willen dat dan anders kan. Maar ik vind dat we nooit mogen vergeten dat ons ongemak in het niet valt bij het lijden van dieren waar het hier om gaat. Wij nemen dieren alles af wat ze bezitten. Hun vrijheid en hun leven. En we doen dat in een tijd waarin we niet meer afhankelijk zijn van dierlijke producten voor ons overleven. We hebben de luxe om liefdevollere keuzes te maken.
Activisten krijgen vaak het verwijt dat ze hun mening opdringen. Maar dringen wij als maatschappij niet onze mening aan dieren op? We houden dieren gevangen, ze zijn weerloos tegenover ons, en ze lopen echt niet vrijwillig het slachthuis in. Ik heb bijna een etmaal in de cel gezeten en dat was geen pretje, ik wens geen enkel levend wezen een leven in gevangenschap toe.
Nogmaals, als je trots bent op je bedrijf en als de overheid trots is op de sector, dan zou volledige transparantie geen enkel probleem moeten zijn. En dat is waar deze actie over gaat. Wees eerlijk, vertel het volledige verhaal, laat de waarheid zien. Wat is er aan deze industrie dat zo verborgen moet blijven? Was er ook zoveel boosheid geweest als er een aardbeienkas was bezet?
Ik wil graag afsluiten met een citaat van CDA-politicus Jaco Geurts, hij zei: “Ethiek is niets anders dan eerbied voor het leven.” Ik heb eerbied voor elk leven, ook voor dierenlevens. Edelachtbare, ik vraag u, om in uw uitspraak recht te doen aan de echte slachtoffers. De dieren. Dank u wel.