Verplicht waarschuwingsstickers op vlees

De meeste mensen die vlees eten, genieten niet bewust van het feit dat ze daarmee verantwoordelijk zijn voor de dood van een dier. Daar dénken ze simpelweg niet aan. Ze hebben geleerd dat het normaal is gedachteloos een broodje ham te eten. Ze vertellen zichzelf dat het met dierenwelzijn in Nederland goed geregeld is. En dat het dier vast ‘een goed leven’ heeft gehad, zoals Albert Heijn presteert zelfs over haar bioindustrie-kip te zeggen.

Soms ontstaan barstjes in dat denkpatroon. Zoals afgelopen week, toen RTL Nieuws bekendmaakte wat er allemaal verkeerd gaat in Nederlandse slachthuizen. In ruim tien procent van de slachthuizen vinden ernstige misstanden plaats: kalveren worden levend gevild en varkens verdrinken in een broeibad, terwijl er een inspecteur náást staat. Dat zijn geen uitzonderingen meer. Wakker Dier is inmiddels een petitie gestart om foute slachthuizen direct te sluiten, en in Den Haag gaan stemmen op om in elk geval de symbolische boetes van een paar duizend euro te verhogen.

Vorige week kwam Animal Rights, bekend van de undercoverbeelden van het ‘horrorslachthuis’ in het Belgische Tielt, ook met filmmateriaal waarop te zien is hoe in verschillende bedrijven met kippen wordt gegooid en poten worden gebroken. Zo is er een voortdurende stroom van nieuws over misstanden, bovenop wat we ‘normaal’ zijn gaan vinden. Vorig jaar verbrandden zo’n 300.000 dieren in Nederland levend bij stalbranden. Ieder jaar worden in dit land 30 miljoen kuikens versnipperd. En dat in zeker 3 procent van de gevallen het slachten niet volgens de regels gaat, dat noemt de NVWA zelf tevreden een ‘hoog nalevingsniveau’.

Er is dus een gerede kans dat voor een kipfilet of hamburger uit de supermarkt — biologisch of niet — dieren onnodig ernstig hebben geleden. Wat zéker is, is dat een dier doodsangst heeft uitgestaan en op een onprettige manier aan z’n einde is gekomen. Toch staan ondanks alle horrorverhalen over de bio-industrie, maar weinig mensen daar bij stil als ze het half-om-half-gehakt bij hun pasta bolognese gooien (en daarna hun kat knuffelen). Hoe kunnen we consumenten daarover beter informeren? Wel, zo:

Ik heb een simpel voorstel: een verplichte productsticker voor vleesproducten, om te beginnen op ieder los stuk vlees dat in de supermarkten verkocht wordt. Vergelijk het met de foto’s van zwarte longen op sigarettenpakjes, bedoeld om duidelijk te maken welke schade roken veroorzaakt. Op de sticker kan worden vermeld hoe slecht de omstandigheden waren waaronder de koe, de kip of het varken leefde en hoe z’n dood is verlopen. En misschien ook: hoeveel de productie van dit stuk vlees bijdraagt aan klimaatverandering, en dat het eten ervan hoogstwaarschijnlijk de kans op kanker vergroot.

Met meer dan negentig procent van de Nederlandse slachthuizen is al afgesproken dat er cameratoezicht komt, en door verschillende organisaties wordt nu gepleit om dat uit te breiden en te verplichten. Dat biedt tal van mogelijkheden: het betekent dat, zonder veel extra investeringen, iedere consument geïnformeerd kan worden over de dood van het specifieke dier dat hij of zij van plan is te eten. Met een foto van de slacht op de verpakking, en een link naar een filmpje op internet met alle slachtbeelden.

Als het gaat over strengere regels of een hogere belasting op vlees (en lagere belasting voor vleesvervangers) valt vaak het woord ‘betutteling’. Consumenten moeten zelf kunnen bepalen wat ze kopen en eten, zeggen politici van SP tot VVD. Mijn voorstel betuttelt de Nederlander niet: de verplichte productsticker zorgt slechts dat iedere consument — of hij nu wil of niet — goed geïnformeerd wordt over de bio-industrie en dierenwelzijn. En zelf een keuze kan maken. Wie kan daar nu tegen zijn?