Eigenlijk kan niemand er wat aan doen als Nederlandse moeders, behalve types als Neelie Kroes en Linda de Mol, liever voor de bakfiets kiezen dan voor een MBA
Yes! Als verandering niet van de politiek komt, dan maar van het bedrijfsleven. Een maand vaderschapsverlof voor werknemers van ING, het is wereldnieuws in Nederland. Zo’n beetje alle grote media besteedden er al aandacht aan. Eindelijk krijgen jonge vaders in Nederland de kans om hun pasgeboren kind echt te leren kennen en verzorgen. Tenminste, als ze bij ING werken.
"Hersenen van moeders veranderen onder invloed van zwangerschapshormonen, waardoor zorgtaken en aandacht voor het kind prioriteit krijgen. Bij veel briljante en ambitieuze vrouwen verdwijnt de gedrevenheid voor het bereiken van een topfunctie, waardoor het glazen plafond in stand blijft. Bij vaders die direct na de geboorte van hun kind zorgtaken op zich nemen, blijken in dezelfde gebieden als bij moeders hersenveranderingen op te treden."
We hoeven het dus niet meer te hebben over seksisme, old boys networks, de kosten van kinderopvang, salarisverschillen of ingesleten (denk)patronen van zowel mannen als vrouwen. Het is allemaal biologisch. Eigenlijk kan niemand er dus wat aan doen als Nederlandse moeders, behalve types als Neelie Kroes en Linda de Mol, liever voor de bakfiets kiezen dan voor een MBA.
Ook dacht ik tot nu toe dat partners (in wat voor sekse-samenstelling dan ook) onderling goede, zo niet pittige gesprekken moeten voeren, om de werk- en zorgtaken zo gebalanceerd mogelijk te verdelen, waardoor de carrièrekansen voor beide partners optimaal benut kunnen blijven worden. In mijn beleving ontkom je er niet aan om af en toe goed na te denken of wat je elke dag doet enigszins in de buurt komt bij hoe je jezelf had voorgesteld ‘later als je groot zou zijn’. Doe je wat bij je past en wat ook op de lange termijn slim is (stel dat er iets met de ander gebeurt, hoe red je je dan?).
Maar ik begrijp nu dat ik dat altijd verkeerd heb gedacht. Het zit namelijk zo:
"Er is zeer recent onderzoek waaruit blijkt dat vaders, die kort na de geboorte de verzorging van hun kind op zich nemen, zelf oxytocine aanmaken, waardoor in die hersengebieden, die de zorgtaken regelen, dezelfde veranderingen optreden als bij moeders. Bij hen heeft de zorg voor het kind nu ook prioriteit. Het is te verwachten dat ook zij minder aandacht en tijd aan hun carrière zullen geven, waardoor een gelijk speelveld voor het bereiken van een toppositie voor de moeder weer open ligt. Vaderschapsverlof is daarbij het sleutelwoord."
Het vaderschapsverlof biedt mannen dus de kans om hun hersens net zo te laten verweken als de hersens van biologische moeders dat blijkbaar doen na de geboorte van hun kind. Ik vond zelf dat ik de boel weer aardig op een rijtje had gekregen, na de eerste drie maanden waarin je een klein babygarnaaltje opkweekt tot een bolle, blozende boeddha.
Sinds ik kinderen heb, is er een wereld voor me opengegaan van luierbroekjes, Sophie de Giraf en inbakerslaapzakjes, maar toch dacht ik ook nog steeds interesse te hebben in mijn vakgebied en hoe we als journalistiek platform bij kunnen dragen aan een eerlijke en duurzame wereld. Maar ik begrijp nu dat mijn zorgtaken alle andere ambities overschaduwen. Handig ook voor toekomstige werkgevers om te weten. Maar ook voor mezelf en voor andere vrouwen. Note to self: verwacht geen steile carrièrecurve. Eerst moeten alle vaders met z’n allen naast de bugaboo in het park gaan zitten om er biologisch gezien klaar voor te zijn om vrouwen ruim baan te gunnen.
Terug naar de papamaand van ING. En hoe zit het met same-sex-koppels of andere varianten van modern ouderschap? De koppen op grote nieuwssite spraken uitsluitend over ‘vaders’ en ‘vaderschapsverlof’. Een woordvoerder van ING meldt dat het zorgverlof geldt voor mensen die zorgtaken voor het kind op zich gaan nemen als een ouder. Dat kan dus een biologische vader zijn, een niet-biologische vader, maar ook een niet-biologische moeder.
Het gaat dus niet om vaderschapsverlof voor traditionele vrouw-man-koppels, maar om ouderschapsverlof. Met dit soort framing houden we met z’n allen het doorsneeplaatje in stand.
Zelf zou ik overigens pleiten voor een zwangerschapsverlof van 16 weken die je flexibel in kunt zetten. Misschien wil je als biologische moeder zelf een stuwmeer van vakantiedagen opmaken of voel je je fysiek zo sterk dat je na twee maanden weer fluitend op kantoor zit, en is dat het moment dat je partner de baby fulltime overneemt. Of wil je zorgverlof voor iemand die komt meehelpen met de baby, als je zonder partner een kind krijgt. Als de hersens van diegene dan ook maar niet blijvend worden aangetast.