Verbied de paardensport

Veel paarden hebben lichamelijke afwijkingen. Paardenanatoom Sharon May-Davis stelt dat de manier waarop ze gefokt worden waarschijnlijk de oorzaak is ( De Volkskrant , 24 november). Anders fokken is echter geen oplossing voor het onderliggende probleem dat paarden als instrument worden gebruikt. Het beste is een verbod op fokken en ander instrumenteel gebruik.

In de meeste gevallen omarmen we het principe dat mensen andere voelende wezens geen leed mogen aandoen voor hun eigen plezier. In 2014 en 2015 was in Nederland een paardenmishandelaar actief die paarden fysiek letsel toebracht door ze te steken in en rond de geslachtsdelen. Ieder mens met moreel besef keurt zoiets af. Ook als de mishandelaar er veel plezier aan beleeft.

Als je echter voor je plezier een paard voor het leven tot gebruiksvoorwerp degradeert, kun je Olympisch kampioen worden. Lichamelijke afwijkingen bij het paard zijn slechts één symptoom van een veel groter probleem. Paarden zijn volledig overgeleverd aan de wil van de mens. Hun eigen wil wordt onderdrukt.

Dit is problematisch omdat paarden voelende wezens zijn met een eigen karakter. Ze hebben een eigen wil en net als mensen is het tegen hun belang in als ze die niet vrij mogen uitoefenen. Gedomesticeerde paarden mogen niet kiezen wanneer ze buiten staan en wanneer binnen, waar ze überhaupt kunnen gaan en ook betreft paarvorming zijn ze niet vrij. Het belang op zelfbeschikking is echter fundamenteel voor een waardig bestaan en hoort zwaarder te wegen dan het menselijk plezier van paardrijden.

Het is een illusie om te denken dat paarden vrijwillig en met plezier bereden worden. Net als circusdieren moeten de dieren onder dwang leren gehoorzamen. Niet zelden worden daartoe pijnlijke methoden gebruikt. Er is in Nederland een verbod op wilde dieren in circussen, omdat hun welzijn wordt aangetast. Paarden zijn een soort gedomesticeerde circusdieren die voor mensen kunstjes uitvoeren en lijden onder dit instrumenteel gebruik.

Helaas gaan veel mensen er bij voorbaat vanuit dat paarden als instrument gebruikt mogen worden. Wim Back van de Universiteitskliniek voor Paarden in Utrecht zegt in De Volkskrant (24 november): “Wij streven naar bruikbare paarden die zolang mogelijk gezond blijven.” Het gaat dus om bruikbaarheid voor de mens. Paarden worden vanwege dat doel verzorgd. Het is vergelijkbaar met een wielrenner die zuinig op zijn of haar fiets is.

Wielrenners met een kapotte fiets, gaan op een nieuwe fiets rijden. In de paardensport werken ruiters volgens hetzelfde principe. Paarden die niet meer bruikbaar zijn, worden afgemaakt. Toch zeggen veel eigenaren en ruiters van hun paarden te houden. Dat wil ik best geloven, maar welke vorm van liefde is dat? Wie zou zelf object van een liefde willen zijn waarin de ander volledig voor jou bepaalt hoe jij je leven leidt en wanneer dat leven eindigt?

Ook het getouwtrek om springpaard Zenith, waarmee Jeroen Dubbeldam kampioenschappen gewonnen heeft, is illustratief voor de problematiek. Uiteindelijk is het paard gekocht door Springpaarden Fonds Nederland II. Directeur Jacob Melissen zegt hierover: “Het sportieve rendement is voor ons belangrijker dan het financiële resultaat.” ( De Volkskrant , 4 december). In de paardensportwereld zijn prestaties en geld de belangrijkste doelen en paarden zijn daartoe slechts een middel.

De manier waarop paarden gebruikt worden, hoe ze bereden en gefokt worden, is niet het belangrijkste twistpunt. De kern van het probleem is dat we paarden als gebruiksvoorwerp zien. De dieren zijn het beste gediend bij een einde aan de sport en een fokverbod.