Veilig vliegen is een recht

De kogel lijkt door de kerk: ons kabinet voegt wat symboolmaatregelen toe voor het vliegverkeer, om de burger die zich voor het vakantieverpozen in een covidvlucht gaat begeven een extra veilig gevoel te geven: mondkapjes die onvoldoende beschermen en een gezondheidsformulier dat we zelf in mogen vullen. Te belazerd om een werkende maatregel af te dwingen en mensen echt veilig vliegen te bieden. Terwijl dat toch zo makkelijk te regelen zou zijn.

Veilig vliegen? Voorlopig niet Vliegmaatschappijen mogen hun eigen regels bedenken voor corona, en dat betekent dat luchtvaartbedrijven onder druk van concurrentie voor de goedkoopste maatregelen kiezen, niet voor die het best werken. Echt veilig vliegen in coronatijd zit er daarom nog even niet in.

In de media wordt het gevaar van vliegen bewust op een genante manier gedownplayed. Het verhaal wordt maar voor de helft verteld. Dat massale besmetting in het vliegtuig door de manier van luchtcirculatie niet groot is, geloof ik best. Maar dat neemt niet weg dat mensen elkaar nog wél kunnen besmetten als ze vlak naast elkaar zitten. Het risico bij vliegen zit hem juist in de nabijheid tot de mensen direct om de besmette persoon heen. Een paar dagen terug landde in Griekenland nog een vliegtuig met 12 besmette coronapatiënten.

Sommige bedrijfstakken zijn meer gelijk dan anderen Het blijkt maar weer eens dat niet alle bedrijfstakken gelijk zijn voor ons kabinet. Met het laten vallen van de anderhalvemeterregel in de lucht wordt de luchtvaart voorgetrokken ten opzichte van theaters, clubs, restaurants en cafés. En dat terwijl die branches in tegenstelling tot de luchtvaart wél gewoon belasting betalen. Belasting betalen of extra staatssteun krijgen: verschil moet er zijn.

Toch zouden we juist nu de bewegingen van besmette personen over de grens heen zoveel mogelijk moeten willen beperken. Waarom dan niet de maatregelen kiezen die daar effectief voor zijn? Die zijn niet zo moeilijk te verzinnen.

De drie maatregelen die echt werken Met een drietal maatregelen kunnen vliegen veilig en verantwoordelijk maken, te weten:

Eerste maatregel: telkens 1 stoel openlaten tussen passagiers die niet samen reizen.

Dit is gelijk de meest prijzige maatregel, maar het werkt wel. Vliegen kan hierdoor tot anderhalf keer zo duur worden, hoewel deze prijsstijging waarschijnlijk minder hoog is, omdat de meeste vliegtuigen toch al niet vol zaten. Bovendien zijn de tickets nu juist lager dan ooit.

Tweede maatregel: plastic schermen tussen de rijen stoelen.

Hiermee wordt besmetting van voor naar achter voorkomen. In een vlucht waarin mensen letterlijk urenlang in elkaars nek zitten te hijgen lijkt mij dat geen overbodige.

Derde maatregel: geen passagiers toelaten die niet in de laatste 3 dagen negatief getest zijn op covid.

Luchtvaartmaatschappijen kunnen verplicht worden zelf de tests aanbieden. We hebben het dan natuurlijk wel over een echte DNA-test, zoals die in ons land door het GGD wordt aangeboden.

Met deze drie maatregelen zou vliegen zó veilig worden, en verspreiding via vluchten zou zó onwaarschijnlijk worden gemaakt, dat er eigenlijk geen reden meer zou zijn om welke route dan ook nog af te sluiten. Geen oranje landen meer door corona, want iedereen die reist, is recent getest.

Vliegen wordt bovendien veel comfortabeler als de passagiers tijdens de vlucht geen mondkapje hoeven dragen. Ik geef het u te doen om twaalf uur met zo’n koplap op te zitten. Het wordt na een paar uur echt bijzonder onhygiënisch, zeker als er ook nog moet worden geslapen. Niet iedere vlucht is een korte afstandsvlucht.

Een taak voor de EU Natuurlijk, deze maatregelen kosten geld, en vereisen nogal wat logistiek. Dat is waarschijnlijk ook een reden waarom ze niet genomen worden. Hoewel er naast geld waarschijnlijk nog een andere reden speelt: vliegen is een internationale business. Als ieder land zijn eigen strenge regels op gaat leggen, wordt vliegen tussen al die landen met verschillende regels praktisch onmogelijk gemaakt.

Maar als vliegmaatschappijen zelf hun eigen regels op mogen stellen, worden de duurste regels uit concurrentieoverwegingen vermeden. Ook als die regels de enige effectieve regels blijken te zijn.

Daarom is hier bij uitstek een taak voor de EU weggelegd. Laat onze landelijke politiek bij de EU pleiten voor een gezamenlijk Europees beleid op vluchten van, naar en binnen de EU. Een beleid dat gericht is op zo weinig mogelijk verspreiding, en op veilig vliegen. Onze burgers – en overigens alle burgers ter wereld – hebben daar recht op. We hebben niet voor niets maandenlang in (gedeeltelijke) lockdown gezeten.