Vannacht gaat de klok een uur terug, daar kun je tot wel een week last van hebben

Ferran Barbé, een van de meest vooraanstaande slaaponderzoekers en hoogleraar aan de universiteit van Lleida in Spanje, waarschuwt voor de gevolgen van de omschakeling naar wintertijd. In de nacht van zaterdag op zondag wordt de klok in heel de Europese Unie een uur teruggezet. De wetenschapper verklaart tegenover El Pais dat de verandering van de tijd invloed heeft op humeur, houding, het concentratievermogen en de kwaliteit van slaap. "Naar schatting duurt de invloed er van tussen de drie dagen en een week dus je hoeft er niet dramatisch over te doen maar de wijziging is niet zonder gevolgen." Hij is er voorstander van de zomertijd af te schaffen en het hele jaar door de wintertijd aan te houden. "Die volgt de biologische klok."

De medicus stelt dat er verschillende onderzoeken zijn die wijzen op een relatie tussen de tijdswisseling en hartproblemen en verkeersongelukken, vooral bij de overschakeling naar zomertijd omdat dan een uur slaap verloren gaat. De overschakeling beïnvloedt ook de melatonine productie, het hormoon dat de slaap reguleert. De aanmaak daarvan wordt bepaald door het ritme van licht en duisternis.

"Wakker worden en aan het werk gaan met zonlicht zorgt er voor dat de melatonine verdwijnt en dat maakt ons actiever. In de middag gebeurt dat ook. Hoe langer het licht blijft, hoe later de melatonine wordt aangemaakt." Hij wijst er op dat de zomertijd in 1974 werd ingevoerd als gevolg van de oliecrisis maar dat er geen bewijs is dat het ook echt energiebesparing oplevert.

Kinderen en ouderen hebben volgens Barbé het meest last van de verandering. Kinderen omdat ze meer slaap nodig hebben en ouderen omdat ze in het algemeen kwetsbaarder zijn. Ook dat is vooral in de lente te merken als er een uur slaap wordt ingeleverd.

Zo'n 10 procent van de bevolking kampt met slapeloosheid. Dat heeft invloed op hun welzijn en gezondheid. Barbé wijst er op dat slapen in de cultuur vaak geassocieerd wordt met luiheid en er daarom al snel lacherig over wordt gedaan. "Maar iedereen heeft een biologische klok, die genetisch is en niet uitgezet kan worden. De behoeften aan slaap variëren per individu, van vier of vijf uur tot acht of negen, maar die moeten we respecteren als we willen dat ze productief zijn."

cc-foto: Jernej Furman