Van wíe is de stad eigenlijk?

“Van de stedelingen”, lijkt een logisch antwoord maar die logica is inmiddels door vele andere belanghebbenden ondergraven.

Amsterdam is de laatste dertig jaar verworden tot een filiaal van Madurodam op ware grootte (wrang genoeg was ooit het omgekeerde de grondslag van deze sympathieke, toeristische trekpleister) en kampt met een enorm toerisme-probleem. Zoals bekend raken de Europese (hoofd-)steden verstopt, worden onder de voet gelopen én worden door de massatoerist van de beperkte woonruimte beroofd. Europese burgers stellen zich meer en meer te weer om deze springvloed te keren en het rustiger tij te doen wederkeren.                   

Rust én woonruimte, dungezaaid maar van vitaal belang voor de gestressde stedeling. Inmiddels verenigden verontruste Amsterdammers zich op www.bewonersamsterdam.nl om verregaande globadebilisering en verpretparkisering van hun prachtige stad tegen te gaan. “Het netwerk Bewoners Amsterdam (BA) vertegenwoordigt geen politieke partij(en). Buurt- en bewonersorganisaties zijn vaak een beginpunt voor verbeter ideeën en kritische beschouwing van plannen die op hun gebiedsdeel betrekking hebben. Buurt- en bewonersorganisaties vertegenwoordigen dus een essentiële rol in burgerparticipatie”. Grote problemen, eenvoudige woorden; het burgerinitiatief in optima forma.

De jonge kunstenaar Suzanne Koopstra liet recent van zich horen met haar film ‘De toekomst is failliet’. Een donker portret van twee Rotterdamse zeventigers die de stad, al jaren, op foto vastleggen voordat deze geheel onder hun kont is weggesloopt. Er wordt een treurig beeld geschetst waarin ‘stadsvernieuwing’ en ‘stadsvernietiging’ in elkaars verlengde liggen. En dat in een stad als Rotterdam. Cynischer kan het bijna niet.                                                                

Een toeristenprobleem als in Amsterdam heeft haar stad nog niet, “Wij hebben hier geen toeristen, wij spreken hier gewoon 50 Rotterdamse dialecten”, aldus Koopstra. Typerende Rotterdamse nuchterheid, maar onderschat haar ernst niet. Op die prangende vraag ‘van wie de stad eigenlijk is’, is zij kort en duidelijk: Van de inwoners en op het Kapitaal is ze “..eigenlijk gewoon fucking boos!”. Eerder liet de Rotterdamse conceptueel kunstenaar Gyz la Rivière zich al op soortgelijke wijze uit:“Mannen in pak verkopen de ziel van mijn stad!”.  

Rotterdam sloot inmiddels een regioakkoord (gewoonwonen.nu) dat is getekend door 12 gemeenten en 22 woningcorporaties. Er moeten voor 2030 ruim 22.000 woningen gebouwd worden."Dat betekent een substantiële uitbreiding van de woningvoorraad. De bindende afspraken tussen gemeenten en woningcorporaties geven aan dat het ernst is met het aanpakken van het woningtekort", stelt men eufemistisch.                                                                                             

Een ander, typisch probleem van Koopstra’s generatie, komt naar voren als het mogelijk verdwijnen van de monumentale bioscoop Cinerama te Rotterdam wordt besproken.“Op Tik-Tok en Instagram zijn de seventies populairder dan ooit..” Men hunkert naar warmte en het saamhorigheidsgevoel. “Wij keren ons af van onze individuele schermpjes om hier samen naar éen groot scherm te komen kijken”. In die uitspraak ligt niet alleen de wanhoop besloten van een door social-media vervreemde en onthechte generatie, hier wordt het belang onderstreept van een plek van niet alleen culturele, maar ook sociale samenkomst. Een warme en bovenal menselijke ontmoetingsplaats. De vereenzaming is niet voor niets belangrijk punt op de sociale agenda van menig grote stad. Bemoedigend te horen dus dat dit inzicht inmiddels indaalt bij de generatie die niet alleen naarstig naar een fysieke woonplek zoekt maar ook naar meer spirituele ontmoetingsplekken buiten het virtuele ruim.

Aardige bijvangst in deze hele (woon-)ruimte-herindelingsdiscussie.