Van leefbare lonen in de textielindustrie is geen snars terechtgekomen

Mag ik dit cynisch vinden? Van America Today, Wibra tot Zeeman. Een groot deel van de Nederlandse kledingsector ging begin juli 2016 op de foto met Minister Ploumen bij de feestelijke ondertekening van het Convenant Duurzame Kleding en Textiel.

Het meest opzienbarende voornemen: “In 2020 minimaal een leefbaar loon in de productie- of toeleveringsketen”. Elk bedrijf zou een leefbaar loonproject opzetten in “nader te bepalen landen” om het verschil tussen huidige lonen en leefbaar lonen te overbruggen – “ teneinde het doel van een leefbaar loon in 2020 te bereiken. ”

120 partijen sloten zich er uiteindelijk bij aan. De SER kreeg miljoenen euros voor (verschillende) convenanten als facilitator. De bedrijven hebben er zeker honderdduizenden euro’s aan manuren in gestoken. En verscheidene maatschappelijke organisaties hebben miljoenen euro’s ontvangen voor implementatie.

Het resultaat: medewerkers zijn er geen stuiver beter op geworden. Sterker nog, verschillende kledingbedrijven lieten hun leveranciers en medewerkers tijdens de pandemie vallen als een baksteen, zoals deze reconstructie van de Correspondent liet zien.

De reden dat het niet gelukt is? In het pas gepubliceerde eindevaluatierapport , dat niet eens op de SER-site van het convenant staat, wordt maar heel summier ingegaan op het niet nakomen van deze afspraak: “Een mogelijke reden voor de (relatief) lage impact op leefbaar loon, is de complexiteit van het thema in termen van het vinden van oplossingen. (…) De bedrijven vinden het moeilijk om leveranciers te overtuigen om forse inspanningen te leveren om leefbaar loon te realiseren.”

Complex is wel een ironisch understatement, omdat de partijen het vooral zelf extreem complex gemaakt hebben. Als de miljoenen nou dírect naar de medewerkers waren overgemaakt..

Vandaag komt de Europese Commissie naar verwachting met een voorstel voor mensenrechtenwetgeving gericht op waardeketens van bedrijven. Leefbare lonen zijn een mensenrecht en honderdduizenden mensen die leveren aan bedrijven hier, worden in dit recht geschonden. Van zelfstandige theeplukkers in Kenia tot kleermakers in Bangladesh.

Totdat de wet effectief geïmplementeerd wordt, mag het wasvoorschrift in je T-shirt voortaan worden aangevuld met ‘povertywashing’.