Van Bommel en Baudet verspreidden Russisch nepnieuws

Harry van Bommel (SP) en Thierry Baudet (Forum voor Democratie) hebben in de aanloop naar het Oekraïne-referendum pro-Russisch nepnieuws verspreid. Nieuws bedoeld om de publieke opinie tegen het Oekraïne-verdrag te keren. Dat schrijft de New York Times donderdag in een artikel over Russische bemoeienis met Europese en Amerikaanse verkiezingen.

 

Van Bommel voerde voor het referendum fanatiek campagne tegen het verdrag. Daarbij maakte hij dankbaar gebruik van een speciaal “Oekraïens team”, volgens de New York Times ‘een vrolijk tegendraadse groep emigranten wier sympathie bij Rusland lag’. De groep woonde openbare bijeenkomsten bij, verscheen op televisie en gebruikte sociale media om afstand te nemen van de pro-Westerse regering in Oekraïne die niet meer zou zijn dan een bloeddorstige kleptocratie die de Nederlandse steun niet verdiende.

Handig voor de campagne van Van Bommel, maar misleidend. De meest actieve leden van het team waren namelijk of Russen, óf afkomstig uit Russisch sprekende regio’s van Oekraïne. Allemaal volgden ze exact de lijn van het Kremlin. Van Bommel zelf zegt nooit te hebben geweten waar zijn team precies vandaan kwam.

Baudet In de campagne streed Van Bommel zij aan zij met die andere felle tegenstanders van het verdrag, GeenPeil en Thierry Baudets Forum voor Democratie (FvD), de initiatiefnemers van het referendum. Baudet, die zijn FvD inmiddels heeft verbouwd tot politieke partij, toonde zich gedurende de campagne een fanatiek voorstander van de Russische lijn. Naar eigen zeggen alleen om een tegengeluid te geven aan de anti-Russische sentimenten die volgens hem de overhand hadden in het Nederlandse debat.

Dat tegengeluid bestond er onder meer uit om op Twitter te schrijven dat Oekraïne ‘geen natiestaat’ is en het verspreiden van nepnieuws over Oekraïense soldaten die een 3-jarig Russisch sprekend jongetje aan het kruis genageld zouden hebben. Een verhaal dat zijn oorsprong had op de Russische staatstelevisie en dat volledig in scène gezet bleek te zijn.

Baudet ontkende in een interview Russische propaganda te verspreiden, maar volgens onderzoekscollectief Bellingcat waren de berichten rechtstreeks afkomstig uit een zogenaamde trollenfabriek in Sint Petersburg, een Russisch instituut dat aan de lopende band nepnieuws verspreidt en kritiek op Rusland probeert te smoren op sociale media.

Trollen Waar Baudet vol in de ontkenning ging, liet Van Bommel in het midden of zijn medewerkers nou wel of niet Russisch waren. ‘Ik vraag niet naar paspoorten,’ liet hij in een interview weten. ‘Als ze onze campagne steunen zijn ze welkom.’ Die steun kwam onder meer van Nikita Ananjev, een 26-jarige student die geboren werd in Moskou en inmiddels in Nederland woont. Hij is voorzitter van de Russische Studentenvereniging. In 2013 volgde hij een “jongerenleidersprogramma” in Moskou, gefinancierd door de Russische staat. In een reactie op de beschuldigingen dat pro-Russische trollen door Moskou betaald worden antwoordde hij: ‘Ik ben geen spion. Nog niet.’