Vacature: Robin Hood

1% van de wereldbevolking bezit tussen de 25 en 45% van het financiële vermogen. In Europa is dat 25,2%; in Rusland, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika is dat ruim 45%! Dit blijkt uit een nieuw rapport van de Franse ongelijkheidsprofessor Thomas Piketty en mede-onderzoekers.

Wereldleiders hebben hun mond vol van gezamenlijk de crises bestrijden. Tegelijkertijd verdelen ze de wereld in winnaars en verliezers.

Tijdens corona is de vermogenskloof ongekend hard gegroeid; vanwege het uitblijven van vaccinaties en economische steunmaatregelen in veel lage-inkomenslanden. En hoewel steunpakketten in Europa en Amerika extreme armoede hebben voorkomen, is de ongelijkheid ook daar hard toegenomen.

Een tekenende statistiek: 2.750 miljardairs beheersen 3,5% van de rijkdom. Dat is significant meer dan de helft van de wereld, of 3,5 miljard mensen die structureel arm zijn: 2%.

Historisch is met name de gelijkheid binnen landen toegenomen – het verklaart 68% van de ongelijkheid, ten opzichte van 32% ongelijkheid tussen landen. De kloof tussen de gemiddelde inkomens van de top 10% en de onderste 50% binnen landen is bijna verdubbeld, van 8,5x naar 15x!

Ook in Nederland is grote ongelijkheid – tenminste 230.000 werkenden armen, 1 op de 13 kinderen die opgroeit in armoede en 1 op de 13 volwassenen die dollar-miljonair is. En hoewel die mondiale trends misschien minder relevant lijken voor ons, creëert dit een gigantisch risico op politieke instabiliteit, onveiligheid, conflict, vluchtelingenstromen, etc. We krijgen nóg een grotere groep (relatieve) armen; miljarden gefrustreerde mensen tegenover een kosmopolitische elite die vanuit gated communities maanreisjes maakt.

Deze ongelijkheid heeft ook weerslag op klimaatrechtvaardigheid. Dé olifant in de klimaatkamer is dat klimaatverandering wordt veroorzaakt door de rijken, terwijl de armen de kosten betalen. In Noord-Amerika stoot de top 10% bijvoorbeeld jaarlijks gemiddeld 7 x zoveel CO2 uit per persoon als de armste helft van de bevolking (73 ton vs. 10 ton p.p.). In Nederland komt zo’n 50% van de CO2-uitstoot uit de industrie, in eigendom van voornamelijk vermogenden.

De bestuurders die het beleid maken, bij overheden en bedrijven, zouden zélf moeten veranderen. En echt niet alleen Russische oligarchen of profvoetballers met hun jetset-leventjes. Net zo goed de ‘duurzame leiders’ die de wereld redden met hun Tesla-SUVs. Omdat deze boodschap heeeel ongemakkelijk is en lastig auto’s verkoopt, gaat de transitie zo traag.