Onafhankelijke ATM’s, geldautomaten die niet in handen zijn van grote banken, kunnen gemakkelijk gebruikt worden om geld wit te wassen. De aanbieders van deze automaten vallen niet onder de Wet ter voorkoming van Witwassen en Financiering van Terrorisme. Daarom ontbreekt het toezicht erop grotendeels, dat maakt ze voor criminelen interessant.
“Als het toezicht beperkt is, dan hangt alles af van hoe de bedrijven die die ATM’s aanbieden hun klanten controleren. Dat wilden wij weten. En daarom zijn wij undercover gegaan,” vertelt journalist Sander Rietveld in de Zembla Podcast. Hij nam voor dit onderzoek de identiteit aan van een consultant in de vakantieparken business. Een vakantiepark is een goede dekmantel als je geld wil gaan witwassen. De branche is kwetsbaar voor criminele infiltratie, fraude en witwassen, daar zijn genoeg signalen over, zeggen deskundigen.
Rietveld deed zich voor als potentiële klant die een zelfvulautomaat wil gebruiken om zwart geld wit te wassen. Hij voerde gesprekken met drie van de vier Nederlandse ATM-aanbieders. Vertegenwoordigers van deze bedrijven stellen allemaal dat ze zich aan de wet willen houden, maar breken de gesprekken niet af als ze te horen krijgen dat de klant een strafblad heeft en de ATM wil gebruiken om geld wit te wassen. Deskundigen die de volledige undercovergesprekken hebben gezien, concluderen dat de aanbieders daarin ernstig tekortschieten.
Na de eerste gesprekken, maakt Rietveld zich bekend als journalist van Zembla. Het is namelijk nooit de bedoeling geweest om daadwerkelijk een geldautomaat te huren. In hun reactie aan Zembla geven de bedrijven onder andere aan dat Zembla nooit door de protocollen was gekomen en dat de verkoopmedewerkers nooit betrokken zijn bij de beoordeling van klanten. Lees hier de reactie van de bedrijven op het onderzoek.