Uitzendwerk is geen goed werk

Iedere dag is het de vraag of je morgen nog steeds een baan hebt. Je bouwt geen pensioen op. Als je ziek bent ga je toch werken omdat je anders niet doorbetaald krijgt. Een paar dagen vrij als je een baby krijgt of vrije uren om je kinderen naar het ziekenhuis te brengen, het zit er allemaal niet in. Officieel heb je recht op een redelijk loon, tijdige uitbetaling en wat andere basale dingen, maar deze rechten worden te vaak met voeten getreden. Dit gaat niet over de werkomstandigheden in een ontwikkelingsland. Voor ruim 700.000 mensen in Nederland is dit de werkelijkheid. Zij werken als uitzendkracht.

Vorig jaar kregen mijn man en ik een zoon. Ons eerste kind. Toen hij bij zijn uitzendbureau vroeg om een dag verlof voor de bevalling en de wettelijke twee dagen kraamverlof kreeg hij nul op het rekest. Hij kreeg te horen dat hij daar geen recht op had, hij mocht zijn vakantiedagen gebruiken. Als de opdrachtgever het tenminste geen probleem vond. Dit is geen uitzondering in de uitzendbranche. Rechten die “normale” werknemers hebben voor ziekte, verlof en pensioen, daar kan een uitzendkracht naar fluiten. Pas na anderhalf jaar een uitzendcontract bij hetzelfde uitzendbureau bouwen ook uitzendkrachten rechten op. Dan wordt het contract vaak beëindigd.

Als je de cijfers van de ABU, de belangenbehartiger van uitzendondernemingen moet geloven, dan gaat het slecht met de uitzendkracht. Vanuit de uitzendkracht gezien tenminste. Uitzendwerk was meestal een opstap naar een volwaardige baan voor mensen die net kwamen kijken op de arbeidsmarkt. Tegenwoordig is het grootste deel van de uitzendkrachten tussen de 25 en 44 jaar oud. Mensen die hebben geïnvesteerd in een redelijke opleiding en al jaren werkervaring hebben moeten steeds vaker terugvallen op uitzendwerk. Uiteindelijk krijgt maar 15 procent van de uitzendkrachten na een uitzendbaan een vaste baan. Dus uitzendwerk is meestal niet de gehoopte opstap naar een vaste aanstelling.

Zo veel onzekerheid en zo weinig rechten is in een welvarend land als het onze ongelooflijk. Stel je voor dat je geen pensioen opbouwt. Dat zelfs je inkomen altijd onzeker is. Want als je ziek wordt of je werkgever je niet meer nodig heeft, sta je binnen een dag op straat. Vakbonden en politiek lijken zich niet te bekommeren om deze groep. Uitzonderingen voor uitzendkrachten bij wetgeving over bijvoorbeeld verlof en pensioen worden normaal gevonden. Om de situatie van ruim 700.000 mensen in Nederland te verbeteren moet de overheid paal en perk stellen aan de slechte arbeidsvoorwaarden in de uitzendbranche.

We kunnen niet wachten tot bedrijven zelf beter voor hun werknemers gaan zorgen. De overheid moet de basisrechten van uitzendkrachten verbeteren zodat ook zij bestaanszekerheid krijgen. Alle werknemers moeten recht hebben op de opbouw van een pensioen, doorbetaling bij ziekte, een redelijke opzegtermijn en betaald verlof bij feestdagen, calamiteiten en bijvoorbeeld het krijgen van een kind. Tegenstanders zullen zeggen dat hiermee veel voordelen van een uitzendcontract wegvallen. Dat is niet erg, want nu is uitzendwerk geen goed werk. Als dit bedrijven aanmoedigt om meer mensen in loondienst te nemen dan is dat een goede ontwikkeling voor werknemers.