Uitstel klimaatactie kost mensenlevens en mensenrechten

Onlangs verscheen het bericht dat onder meer Shell, Schiphol, KLM en ING financiële steun gaven aan het project van Frits Böttcher, dat de basis legde voor klimaatscepsis in Nederland. Hiermee droegen ze bij aan het vertragen van klimaatacties van de overheid. Deze vertraging heeft niet alleen tijd gekost, maar helaas ook mensenlevens en mensenrechten. Dezelfde misinformatie en vertraging zien we nu bij het implementeren van oplossingen om de uitstoot van CO2 te verminderen en de klimaatcrisis het hoofd te bieden. In plaats van achter fabeltjes aan te lopen, moet de Nederlandse regering volop inzetten op bewezen strategieën en technologieën.

Gelukkig weten de meeste mensen inmiddels beter dan de drogredeneringen van klimaatsceptici te geloven. Daarom hebben we inmiddels een klimaatwet, het Parijsakkoord en vele andere afspraken over klimaatmaatregels. Toch is het werk van Böttcher en anderen niet zonder gevolgen gebleven. De argumenten van Böttcher zien we nog altijd terug in het politieke debat van vandaag. Zelfs al zijn de schadelijke gevolgen van klimaatverandering op veel plekken makkelijk te herkennen. Mozambique, Zimbabwe, Uganda, en Bangladesh hebben hun land in rap tempo zien veranderen met verwoeste levens als gevolg. Pijnlijk genoeg zijn dit ook de landen die nauwelijks hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis.

We zitten inmiddels op 1,1 graad opwarming en stevenen af op een voor velen onleefbare wereld bij 3 tot 5 graden opwarming. Droogte, overstromingen en uit de hand gelopen natuurbranden zijn tegenwoordig normaal te noemen, vooral in ontwikkelingslanden. De lasten hiervan zijn ook niet eerlijk verdeeld. Vrouwen worden bijvoorbeeld harder geraakt door klimaatverandering.

Vooral landen in Europa en Noord-Amerika hebben veel bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Ter illustratie, de gemiddelde Nederlander stoot in minder dan 2,5 dagen net zo veel uit als de gemiddelde Malinees in een jaar. Landen als Nederland dienen dan ook voorop te lopen als het gaat om klimaatbeleid. Toch zie je dat we blijven treuzelen en een achterloper zijn in Europa, mede door de klimaatsceptici die als een blok aan het been hangen.

Ook bij de oplossingen die worden aangedragen zien we dat misinformatie, ontkenning van het echte probleem en de zoektocht naar politiekdraagvlak leidt tot controversiële keuzes. Veel landen en internationale afspraken over klimaatbeleid leunen sterk op normen van zogeheten net-neutraliteit en het gebruik van BECC’s (bio-energie en stikstof vangende technologieën). Beide kunnen omschreven worden als halve of valse oplossingen. Dezelfde bedrijven die voorheen bezig waren met het tegenwerken van verandering, zetten nu in op deze valse oplossingen in plaats van serieus werk te maken om de CO2-uitstoot te verminderen.

Net-neutraal betekent dat er net zo veel CO2 wordt opgenomen als er wordt uitgestoten. Dat klinkt prima, ware het niet dat veel landen en bedrijven dit als excuus gebruiken om hun CO2- uitstoot onvoldoende te verminderen. Zo is het in theorie mogelijk om bomen te planten die evenveel CO2 opnemen als wij in Nederland uitstoten. Maar die bomen moeten wel ergens komen te staan en daarin zit het probleem. Om álle CO2-uitstoot in Nederland te compenseren is een bos van 4x de oppervlakte van ons land nodig. Dan hebben we het nog niet eens gehad over het feit dat bomen wanneer ze sterven en rotten nagenoeg alle CO2 die ze hebben opgenomen weer loslaten.

Een vergelijkbaar probleem hebben we met technologieën als BECC’s. Ofwel het planten en verbranden van bomen om vervolgens de CO2 op te vangen en die terug in de grond te stoppen. Deze opvang en opslag van CO2 is zeer afhankelijk van nog onbewezen technologie en waar al die bomen geplant moeten gaan worden, is ook niet duidelijk. Simpel gezegd hebben we de tijd niet om te wachten op nieuwe technologieën die ons gaan redden en valse oplossingen na te jagen.

Om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan moeten we nú actie ondernemen en volop inzetten op bewezen strategieën en technologieën zoals wind- en zonne-energie, isolatie, agro-ecologie voor voedselproductie, vliegverkeer verminderen en eetgedrag aanpassen. Investeren in nieuwe technologieën met echte potentie kan verstandig zijn, maar mag andere noodzakelijke acties niet uitstellen of in de weg staan. Onze vertraging heeft al genoeg mensenlevens verwoest.