Trump werkt zich steeds verder in de nesten

Vorige week viel al op hoe weinig Trump wist van de Amerikaanse Burgeroorlog en President Andrew Jackson. Hij zei (en ik parafraseer in mooier Nederlands dan zijn Engels): “Vreemd eigenlijk dat niemand zich ooit heeft afgevraagd of de Burgeroorlog niet voorkomen had kunnen worden, maar een President met een groot hart als Jackson had zeker een manier gevonden”.

Uiteraard zijn er bibliotheken volgeschreven over de vraag of de Burgeroorlog voorkomen had kunnen worden. En Jackson had weliswaar een groot hart voor zijn vrouw, maar niet voor bijvoorbeeld de Indianen, om nog te zwijgen over zijn slaven. Los van het feit dat Jackson zo’n 16 jaar voor de Burgeroorlog overleed en toen al lang geen President meer was ligt het niet voor de hand dat hij de Burgeroorlog had kunnen voorkomen, althans niet op een acceptabele manier voor de tegenstanders van de slavernij.

Dat Trump geen expert is op het gebied van 19e eeuwse Amerikaanse Geschiedenis is tot daaraan toe, al geeft het maar weer eens aan hoe weinig affiniteit deze man heeft met zijn baan. Wat ernstiger is is hoe weinig Trump heeft geleerd van een recenter voorbeeld, waar zijn presidentschap zo vaak mee wordt geassocieerd: dat van Richard Nixon. Met het ontslag van FBI directeur James Comey heeft Trump zichzelf PR-technisch nogal in de vingers gesneden, ook al was niemand in Washington heel erg blij met Comey. Had Trump iets meer van Nixon geweten dan had hij zichzelf hiervoor kunnen behoeden.

Toen het net van het onderzoek naar de inbraak in Watergate het hoofdkwartier van de Democratische partij, zich om Nixon sloot beging deze een wanhoopsdaad: op 20 oktober 1973 gaf hij opdracht aan de Minister van Justitie om de speciale aanklager te ontslaan. Die weigerde dat uit principe waarna hij zelf kon vertrekken. Ook diens rechterhand stapte op. Deze affaire is bekend geworden als ‘Saturday Night Massacre’.

Het effect van deze gebeurtenis was dat het Amerikaanse volk de conclusie trok dat Nixon wel degelijk iets te verbergen had, iets wat tot dan toe nog werd betwist.  En voor het eerst sinds de berichten over Watergate in de media waren gekomen was een meerderheid van de Amerikanen voor het afzetten van de President. De actie werkte dus averechts. Voor Trump is het effect vergelijkbaar  want ook als hij niets misdaan heeft gelooft nu natuurlijk niemand dat nog, al zullen sommigen het wellicht nog niet hardop durven toegeven.

Bijkomend probleem is dat het ontslag van Comey betekent dat de gene die hem opvolgt en over het onderzoek naar Trump’s campagne moet beslissen door Trump zelf benoemd is. Dat maakt dat de neutraliteit van de FBI hoe dan ook ter discussie zal staan. Een echte uitweg is er niet. Ook een speciale onderzoeker blijft afhankelijk van wat de FBI ontdekt, of wil ontdekken. Wat Trump dus voor zichzelf heeft ‘geregeld’ is dat hij wellicht voorlopig nog niet officieel wordt aangeklaagd, maar dat hij nooit meer van de verdenking af zal komen dat hij iets te verbergen had. Iets waarvoor hij bereid was tot een extreme daad over te gaan.

Voor wie niet heel erg is ingevoerd in de Amerikaanse geschiedenis, of die van de FBI:  het gebeurt zelden dat een FBI-directeur wordt ontslagen, de laatste keer (in 1993) ging het om twijfelachtig declaratiegedrag. Dit keer was de officiële aanleiding de wijze waarop Comey was omgegaan met het onderzoek naar Hillary Clinton’s emails. Erg geloofwaardig is dat niet aangezien Trump Comey tijdens de campagne veelvuldig heeft geprezen juist vanwege zijn handelswijze inzake Clinton.

Aangezien de officiële reden van Comey’s ontslag reeds maanden geleden plaatsvond had Trump Comey veel eerder kunnen ontslaan, bijvoorbeeld zodra hij zelf aantrad. Ook had hij Comey de kans kunnen geven de eer aan zichzelf te houden. Maar hij wachtte tot een moment dat er nieuwe onthutsende onthullingen over Russiagate aan het licht kwamen en ontsloeg hem vervolgens op staande voet, daarmee de indruk wekkend dat Comey op het punt stond Trump de genadeslag toe te brengen.

Trump had kunnen weten dat het ontslag van Comey zou inslaan als een bom als hij zich had verdiept in de geschiedenis van zijn voorgangers. Door dat niet te doen heeft Trump zich aardig in de nesten gewerkt en zijn eigen Impeachment, zijn afzetting een stuk dichterbij gebracht. Want hoewel er in Washington zelden overeenstemming is tussen Republikeinen en Democraten zijn de Republikeinse voorzitter Burr en de Democratische vice-voorzitter Warner van de Senaatscommissie inzake Russia-gate het roerend met elkaar eens: de timing van Comey’s ontslag is op z’n zachts gezegd ‘verontrustend’.

Met andere woorden: ook Trump’s partijgenoten zijn nog steeds trouwer aan de Amerikaanse wet dan aan Donald Trump, terwijl het moment dat ze daar tussen moeten kiezen steeds dichterbij lijkt te komen.