Trump is een ramp, maar Biden geen feest

Een treurige nalatenschap.

De wereld kijkt vol angst naar het aantreden van Trump. Hij zal zoals beloofd vlammend uit de startblokken komen. De ministersploeg bestaat vooral uit miljardairs met een taaie relatie met wetenschap, vrouwen, democratie en waarheid. De potentiële verzetshaard Hollywood wordt met overrijpe topacteurs Voight en Stallone aangepakt. De VS zal de slappe aanpak van klimaatchaos helemaal laten vallen. Dagelijks zal er tegenvallend nieuws zijn voor liefhebbers van mensenrechten en democratie. En toch is het in al dat geweld goed stil te staan bij wat Biden voor ons heeft betekend. En helaas valt die balans zeer negatief uit. Alleen maar negatief.

Een president reken je af op resultaten. De welvaart moet breed toenemen, de veiligheid moet bewaard en de rechtstaat moet beschermd. De economie groeide de afgelopen jaren vlot en de infrastructuur werd verbeterd. In de media overheerst dan ook een positief beeld. Maar de ongelijkheid nam toe in een toch al ongezond ongelijk land. De enorme onderklasse leeft nog in onzekerheid, ongeletterdheid en maar al te vaak opioïde-roes en medische schulden. Biden stak vrijwel geen hand uit. Zijn belofte om de meest progressieve president sinds Franklin Roosevelt te zijn was nooit geloofwaardig. En het werd inderdaad niets.

Tijdens de ambtstermijn van Biden verviervoudigde het aantal schietpartijen op scholen. Dat is niet zomaar zijn schuld, maar wel zijn erfenis. De VS krijgen het nu al om de oren met klimaatchaos. Onder Biden werd de +1,5 graad temperatuurstijging, die we in 2099 nog niet mochten overschrijden, overschreden. De slachtpartij in Gaza was een coproductie met Netanyahu en maakte de hele wereld boos op de VS. Allerlei regels van internationaal en nationaal recht gingen de prullenbak in. De persconferenties in het Witte Huis daalden af naar het niveau van Irak onder Saddam – een eindeloze brei aan halve en hele onwaarheden die niemand serieus neemt.

Dat verval van democratische normen is zijn ware erfenis. Biden wijst zelf op de onder hem ontstane overmacht van de techmiljardairs in de maatschappij. Daarmee echoot hij President Eisenhower, die bij zijn afscheidsspeech in 1953 waarschuwde dat het land in handen was gekomen van het “militair-industriële complex”. Dat was geen loze waarschuwing. In de driekwart eeuw sindsdien heeft de VS in tientallen invasies en coups gepleegd. En er is altijd wel een excuus voor een oorlog of genocide die de wapenindustrie rijk en machtig houdt. Bidens waarschuwing belooft daarom weinig goeds voor onze privacy en vrijheid. Of vrede, want een tech-oligarchie gedijt goed naast de fossiel-militaire lobby.

De kroon op de erfenis van Biden is het tweede presidentschap van Trump. Hij had talloze middelen om de democratie te beschermen. Na een gewelddadige staatsgreep gaat de dader de gevangenis in, niet het Witte Huis. De onderzoeksrechter Jack Smith concludeerde in 2024 dat Trump veroordeeld zou zijn voor de coup in 2016. Bij Grondwet kan je daarna geen president meer worden. Daar had Bidens minister van Justitie meer vaart achter kunnen zetten. Hij had ook het aantal Opperrechters kunnen proberen uit te breiden, om te voorkomen dat het Supreme Court alles best gaat vinden wat Trump verzint.

Een president moet (samen met de regeringen van de deelstaten) proberen de verkiezingen netjes te houden. Maar afgelopen november was er een spervuur aan manipulatie uit binnen- en buitenland. Het is goed mogelijk dat Trump net als in 2016 onterecht de winnaar lijkt. Biden heeft er nooit iets over gezegd en ook dat is hem aan te rekenen. De president beheerst de FBI, NSA en CIA en had ook echt meer kunnen (en moeten) doen tegen de Russische agenten, trollenfarms en misbruik van sociale media die Trump aan de macht hielpen. Met Bidens Tesla-subsidies en Starlink- en SpaceX-contracten werd Musk zo rijk gemaakt dat hij een half miljard dollar aan de campagne van Trump kon uitgeven. Biden gaf de democratie praktisch weg.

Toch was Biden natuurlijk een verademing met wat er nu gaat komen. En het lijkt heel moeilijk om president van de VS te zijn zonder regelmatig internationale misdaden te plegen. Maar dat is geen excuus. Biden is een rechtse politicus, een zionist en een imperialist. Hij betaalde vrouwen in het Witte Huis veel minder dan mannen, 8 vrouwen beschuldigden hem van ongewenste intimiteiten en hij zei herhaaldelijk schokkende dingen over “aantrekkelijke” pre-puberale meisjes. Dat zijn opvolger een maximaal monster is, doet niets af aan zijn treurige erfenis. Zijn progressieve Europese fans mogen zich daarover de komende jaren flink achter de oren krabben.