Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Trump en de Islamitische Republiek Iran: een ramp voor het Midden-Oosten

  •  
26-01-2025
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
3143 keer bekeken
  •  
ANP-517994470

Bovendien lijkt Trump geen idee te hebben hoe hij de complexe politieke en religieuze dynamiek in het Midden-Oosten moet aanpakken.

Donald Trump is terug op het wereldtoneel als president van de Verenigde Staten, en zijn beleid tegenover Iran belooft weinig goeds voor de stabiliteit in het Midden-Oosten. Hoewel de kritiek op de Islamitische Republiek Iran terecht blijft – een regime dat zijn eigen bevolking onderdrukt en regionale conflicten aanwakkert – lijkt Trump’s benadering vooral te bestaan uit impulsieve beslissingen en een gebrek aan inzicht in de complexe geopolitieke realiteit van het Midden-Oosten.

Het probleem met Trumps beleid
Trump heeft zich altijd gepositioneerd als een tegenstander van het nucleaire akkoord met Iran (JCPOA). Tijdens zijn vorige ambtstermijn trok hij de VS terug uit deze overeenkomst en legde hij zware sancties op aan Teheran. Hoewel dit beleid bedoeld was om de Islamitische Republiek onder druk te zetten, had het vooral desastreuze gevolgen voor de gewone Iraanse bevolking. De sancties hebben geleid tot economische stagnatie, armoede en een gebrek aan essentiële goederen, zonder dat het regime zijn regionale invloed of nucleaire ambities heeft ingeperkt.

Dat Trump de JCPOA heeft verlaten, was op zichzelf geen slechte beslissing. Het akkoord kende ernstige tekortkomingen, zoals de tijdelijkheid van veel beperkingen en het ontbreken van “anytime, anywhere”-inspecties. De IAEA had wel toegang tot Iraanse nucleaire faciliteiten, maar bezoeken aan verdachte sites konden tot 24 dagen vertraagd worden. Hoewel experts benadrukken dat nucleaire activiteiten moeilijk volledig te verbergen zijn, zagen veel critici deze inspectievoorwaarden als een zwakte. Daarnaast ging de deal niet in op andere destabiliserende activiteiten van de Islamitische Republiek, zoals haar steun aan regionale proxies of haar ballistische raketprogramma.

Tegelijkertijd waren er positieve elementen aan de JCPOA. Het akkoord slaagde erin om de nucleaire ambities van de Islamitische Republiek tijdelijk te beperken. Uraniumvoorraden werden met 98% verminderd, verrijking werd teruggebracht tot een niveau van 3,67% (ver onder het percentage dat nodig is om een kernwapen te maken) en de capaciteit van kerninstallaties werd drastisch beperkt. De IAEA noemde de inspectieregels de meest uitgebreide ooit, en het akkoord verminderde tijdelijk het risico op een nucleaire escalatie. Het probleem was echter dat er geen lange termijnoplossing in zicht kwam en dat de economische voordelen van het akkoord grotendeels naar het regime gingen, in plaats van naar de Iraanse bevolking.

De misstanden van de Islamitische Republiek
Ondertussen blijft de Islamitische Republiek Iran een bron van instabiliteit, zowel binnen als buiten haar grenzen. Het regime onderdrukt zijn bevolking met ijzeren hand. Protesten worden met brute kracht neergeslagen, dissidenten verdwijnen of worden ter dood veroordeeld, en de vrijheid van meningsuiting bestaat vrijwel niet. Vrouwen, minderheden en jongeren worden stelselmatig onderdrukt, terwijl de politieke elite zich verrijkt ten koste van het volk.

Buiten Iran zet het regime zijn expansionistische agenda voort. Via proxies zoals Hezbollah in Libanon, Hamas in Gaza, de Houthi’s in Jemen en milities in Irak probeert de Islamitische Republiek haar invloed in de regio te vergroten. Deze interventies hebben geleid tot een bloedige burgeroorlog in Jemen, instabiliteit in Irak en voortdurende spanningen met Israël. Het Iraanse regime gebruikt deze conflicten als afleiding van de interne problemen en om zijn macht te behouden.

Een nieuwe deal is geen oplossing
Het idee van een nieuwe deal met de Islamitische Republiek klinkt aantrekkelijk, maar de geschiedenis heeft bewezen dat dergelijke overeenkomsten uiteindelijk alleen het regime ten goede komen. Deals of hervormingen hebben in het verleden niet gewerkt. Het regime blijft zijn macht misbruiken en het volk onderdrukken, ongeacht de afspraken die worden gemaakt. Een nieuwe overeenkomst zou slechts een tijdelijke ademruimte geven aan de Islamitische Republiek, zonder de structurele problemen aan te pakken.

Wat Iran nodig heeft, is geen nieuwe deal, maar een fundamentele verandering. Het regime in zijn huidige vorm is niet in staat om vrede te brengen in de regio of gerechtigheid voor zijn eigen bevolking. Regimeverandering is noodzakelijk om een einde te maken aan de onderdrukking en om een nieuw begin te maken voor de Iraanse bevolking.

Trumps gebrek aan visie
Hoewel het Iraanse regime een groot obstakel vormt voor vrede in het Midden-Oosten, is Trump niet de leider die deze situatie kan verbeteren. Zijn aanpak is chaotisch en inconsistent. Na uit het nucleaire akkoord te zijn gestapt, voerde hij een beleid van "maximum pressure", wat resulteerde in zware economische sancties. Maar in plaats van het regime te dwingen tot verandering, leidde dit beleid vooral tot escalatie en verdere destabilisatie van de regio.

Nu Trump opnieuw open lijkt te staan voor onderhandelingen met de Islamitische Republiek, rijst de vraag of hij echt een plan heeft. Zijn eerdere retoriek tegen Iran en de JCPOA suggereerde dat hij een betere deal zou eisen, maar het is onduidelijk wat deze deal precies zou moeten inhouden. Bovendien lijkt Trump geen idee te hebben hoe hij de complexe politieke en religieuze dynamiek in het Midden-Oosten moet aanpakken. Zijn focus op kortetermijnsuccessen en persoonlijke overwinningen staat een coherent beleid in de weg.

De behoefte aan een evenwichtige leider
Wat de wereld nu nodig heeft, is een leider die zowel de dreiging van de Islamitische Republiek serieus neemt als begrijpt hoe fragiel de situatie in het Midden-Oosten is. Een leider die Iran onder druk zet om zich te houden aan internationale normen, maar ook inzet op diplomatie en samenwerking met regionale bondgenoten. Trump’s beleid – gekenmerkt door ondoordachte beslissingen en een gebrek aan lange termijnvisie – is niet de weg vooruit.

De Islamitische Republiek Iran blijft een van de grootste obstakels voor vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten. Het regime onderdrukt zijn eigen bevolking en voedt conflicten in de regio. Maar Trump’s impulsieve en inconsistente beleid maakt de situatie alleen maar erger. Het Midden-Oosten heeft behoefte aan stabiliteit, niet aan de chaos die zowel Trump als de Islamitische Republiek met zich meebrengen. Het is tijd voor een strategie die de belangen van de mensen in de regio centraal stelt, in plaats van persoonlijke of ideologische agenda’s. Alleen met een regimewisseling in Iran kunnen we hoop koesteren op een vreedzamer en rechtvaardiger Midden-Oosten.

Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Omschrijving *

Typ hier je reactie...


0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.
BNNVARA LogoWij zijn voor