Trump-2024? Ho,ho, niet zo snel!

In 2016 wist bijna iedereen het zeker: “De ongekend ervaren Hillary Clinton wint; lawaaipapegaai Trump is kansloos”. Fout dus. Dan 2020. Ik hoorde vaak: “Trump gaat zeker winnen. Wen er maar aan”. Weer mis. En eh…, 2024? Een herkansing voor Trump? De frequent gehoorde voorspelling: “Reken maar dat hij weer mee doet en met twee vingers in de neus wint”. Zit de opiniërende goegemeente er weer faliekant naast?

Ik ben dwars in die dingen. In 2016 voorspelde ik winst voor Trump. Waarom? Ik zag een getalenteerde schreeuwlelijk tegenover de in brede kring gehate Hillary Clinton. Het populistische marketinggenie won. In 2020 was er het vernederende verlies van Trump. Eigen-schild-dikke-bult. Hij had te veel van zijn kiezers uit 2016 tegen zich in het harnas gejaagd. Trump maakt meer vijanden dan vrienden. Dat gaat vroeg of laat mis. De bejaarde Joe Biden mepte Trump van de mat met zeven miljoen meer stemmen.

Hoe nu verder? Er zijn (tenminste) tien redenen waarom de glans van het Trumpisme snel dof zal uitslaan en The Donald in 2024 géén tweede termijn krijgt.

Daar gaan we: 1. De batterijen van de presidentiële megafoon zijn bijna leeg. Donald Trump schitterde altijd in de schijnwerpers van zijn eigen one-man-show. Vanaf 20 januari zal de stilte om hem heen oorverdovend zijn. De presidentiële megafoon sputtert als het trommelende Duracel-konijntje. “The best president God ever created” is bijna uitgetrommeld. 2. De transitie naar president Joe Biden verloopt rampzalig. De kiezers lieten Trump in meerderheid in de steek. Daarna volgden in de vechtstaten links en rechtse rechters en Republikeinse politici die hertelling van stemmen weigerden. Steeds meer prominente partijgenoten willen hem zelfs afzetten na de bestorming van Capitol Hill. 3. “Never Trump”: In 2016 was er de invloedrijke groepering die – onder het motto Never Trump – vergeefs de kandidatuur van Trump probeerde te torpederen. Die ouderwetse Republikeinen hebben vier jaar onder een steen gezeten. Nu zien ze hun kans schoon: van oppervlakkig, bederfelijk Trumpisme naar degelijk, ouderwets conservatisme. De partij gaat een periode van verlammende verdeeldheid tegemoet. 4. Eerste tekenen geestelijk verval? Een gevaarlijk argument, maar je kunt er niet om heen: Trump vertoont het gedrag van een opstandige peuter. Hij is explosief, niet voor rede vatbaar en onveranderlijk het zelfverzekerde middelpunt van zijn eigen universum. Trump ( “I am a stable genius” ) heeft, zo laat een uitgebreide analyse zien, het taalgebruik van een achtjarige. Een vergelijking met oude interviews laat onmiskenbaar verval zien ( “cognitive decline” ). Hij was toen welbespraakt en hield heldere betogen. Nu springt hij van onderwerp naar onderwerp, maakt zinnen niet af, herhaalt woorden eindeloos en heeft een heel beperkt vocabulaire. Zoiets gaat niet over. 5. White House of Big House? Er komen veel rechtszaken tegen Trump en zijn familie in New York en Washington DC. Van de president met het oranje gezicht naar de gevangene in een oranje pak? Van The White House naar The Big House? Trump kan niks doen tegen (niet-federale) rechtszaken van staten. Vanaf 20 januari verliest hij zijn presidentiële immuniteit. De post-presidentiële rust in Mar-a-Lago zal wreed worden vestoord door dikke dagvaardingen die op de mat ploffen. 6. Democratie overwint. De kunst van het liegen heeft de president tot Olympische proporties opgevoerd. Vier jaar lang heeft Trump het ene na het andere record gebroken. De stand in de Fact Checker van de Washington Post is ruim 25-duizend leugens ( “false or misleading claims” )! Hij heeft geprobeerd de democratie en de Grondwet naar zijn hand te zetten met zijn pogingen miljoenen stemmen ongeldig te laten verklaren. Welke rechtgeaarde conservatief wil in 2024 herhaling van dit beschamende spektakel? 7. Geen oplossingen: Trump heeft geen serieuze poging gedaan om de grootste problemen van het land aan te pakken: 30 miljoen Amerikanen zonder zorgverzekering, de groeiende kloof tussen arm en rijk, de verloederde infrastructuur, het klimaatprobleem. Zijn corona-aanpak is rampzalig. 8. Zakelijke ramp op komst? Trump pocht graag over zijn onovertroffen zakelijke topprestaties. Factcheck: dat valt nogal mee gezien zijn talrijke faillissementen en onovertroffen grote schuldenlast. Er komt (volgens zakenblad Forbes) voor een kolossaal bedrag van 900 miljoen dollar aan aflossingen aan. Waar haalt hij dat geld vandaan? Trump grossiert in schaamteloze zelf-felicitaties ( “my life is about winning, always winning…” ). Hoe lang nog? 9. De demografie van de VS werkt tegen de Republikeinen. Amerika wordt snel veelkleuriger en ongeloviger. Immigranten (Latino’s en vergeet ook de miljoenen Aziaten niet), jongeren, vrouwen, hoger opgeleide kiezers en de snel groeiende groep onkerkelijken stemmen in meerderheid progressief. De Trump-coalitie (boos, rechts, gelovig, blank, oud) slinkt. Dat electorale doemscenario is onstuitbaar. De Republikeinse partij móet moderniseren. Dat kan alleen zónder Trump. 10. Joe Biden slaat een gematigde en verzoenende toon aan. Dat is de enige weg naar een solide meerderheid en duurzaam politiek succes. Trump lapte die les aan zijn laars. Hij heeft de partij van Ronald Reagan omgevormd tot een radicaal rechtse, chagrijnige, intolerante, gelijkhebberige minderheidspartij. Thanks, Donald!

En nu? Grijpen de Democraten hun kans? Of maakt rechtse arrogantie spontaan plaats voor linkse zelfoverschatting? Na de vier helse Trumpjaren ligt het gevaar van linkse zelf-felicitatie op de loer: “Gelijk hebben is belangrijker dan gelijk krijgen”. Te vaak gold immers: “The Democrats never miss an opportunity tio miss an opportunity”. Aan Uncle Joe de taak om die suïcidale politieke impulsen te beteugelen. Dat zal nog niet meevallen.