Trieste kruideniersmentaliteit Rutte en Hoekstra doet Nederland enorm schade

In Parijs en Berlijn zetelen staatslieden. Den Haag is het domein van knijperige kruideniers. Dat blijkt uit de reactie van Nederland op het voorstel van Duitsland en Frankrijk 500 miljard euro in te zetten om de zuidelijke lidstaten voor de financiële ondergang te behoeden. Het kabinet heeft een bondgenootschap gesloten met de geestverwante regeringen in Stockholm, Kopenhagen en Wenen om dit te voorkomen. In plaats daarvan willen zij nieuwe leningen verstrekken aan landen die braaf het soort ‘hervormingen’ realiseren ongeveer zoals ze in het vorige decennium aan Griekenland zijn opgelegd.

Hoekstra en Rutte zetten op die manier de lijn voort waarmee ze de afgelopen maanden in het grootste deel van de Europese Unie al zoveel weerzin hebben gewekt. Rien appris, rien oublié , niets geleerd, niets vergeten, zeggen de Fransen dan met een verwijzing naar hun vaderlandse geschiedenis. Door deze houding verspeelden destijds de verwaten nazaten van de grote koning Lodewijk XIV voorgoed hun rechten op de Franse kroon. Vraag het maar na bij de graaf van Parijs, de huidige troonpretendent. Hij schittert door irrelevantie.

De zuidelijke lidstaten van de Europese Unie zijn door de kredietcrisis van 2008 bijzonder zwaar getroffen. Hun antwoord was een streng bezuinigingsbeleid. Anders hadden zij destijds niet de kredieten gekregen om een staatsbankroet te voorkomen. Die kredieten moesten voornamelijk worden gebruikt voor de rente en aflossing op schulden in Noord-Europa.

Ondertussen bleven de zuidelijke banken wankel. Afgedwongen privatiseringen en bezuinigingen op cruciale sectoren als onderwijs en gezondheidszorg maakten het leven voor de gewone mensen duurder. Ook zagen landen als China kans een voet tussen de deur te krijgen door strategische aankopen van naar de markt gebrachte overheidsbedrijven. Het bekendste voorbeeld daarvan is de haven van Piraeus.

Grote werkloosheid is een vaste begeleider van dit soort ‘hervormingen’. Alleen al tussen 2008 en 2016 vertrokken 427.000 pas afgestudeerde Grieken voorgoed naar het buitenland omdat ze zich thuis geen fatsoenlijk inkomen konden verwerven.

Een land als Italië heeft al sinds 1993 een sluitend budget – met uitzondering van het rampjaar 2009. Ook neemt de omvang van de begrotingen, gecorrigeerd voor de inflatie, al een jaar of twintig niet toe, zoals haarfijn wordt uitgelegd door de Duitse economisch analist Thomas Fricke. Dat van Duitsland groeide in die jaren echter met twintig procent.

Hoe komt Italië dan aan zijn schulden? Die sleept het al een groot deel van de twintigste eeuw met zich mee. Aan Duitsland zijn zulke oude schulden rond 1953 kwijtgescholden omdat het een militaire en economische buffer tegen het Oostblok moest worden. Italië werd dat niet gegund. Spanje was in die tijd nog een halve paria omdat daar de dictator Franco heerste. Dat is het verschil. Zuidelijke landen betalen zich blauw aan rente zonder dat zij ooit van hun schulden afkomen. Ze bleven zelfs stijgen.

Nu willen Rutte en Hoekstra nog zwaardere lasten op hun schouders leggen, ongeveer zoals zij dat binnenslands ook doen met hun reddingsplannen. Macron en Merkel zijn realistischer: zij begrijpen dat schulden die niet terugbetaald kúnnen worden, ook niet zúllen worden terugbetaald. Daarom willen zij de instorting van de zuidelijke economieën voorkomen met een soort gift, waarbij alle lidstaten naar rato van hun draagkracht de lasten op zich nemen. Nederland draagt dan dertig miljard bij. Voor Merkel is de rib uit het lijf uiteraard veel groter. Zij doet dat omdat zij de klanten van de Duitse industrie en dienstverlenende bedrijven niet kapot wil maken.

Dit inzicht is tot het Binnenhof blijkbaar niet doorgedrongen. Of dit is wel het geval maar dan vreest men de woede van de Nederlandse Bolsonaros Wilders en Baudet. Zo offeren Rutte en Hoekstra het Europees economisch herstel op aan een beperking van het electorale verlies in maart 2021.

Nederland dankt zijn welvaart voor een belangrijk deel aan export van goederen en diensten binnen de Europese Unie. Wij lopen nu met een scherp geslepen mes op deze gans met gouden eieren af. De overige lidstaten zullen er ongetwijfeld voor zorgen dat het tijdig wordt afgewend. Nederland, Denemarken, Zweden en Oostenrijk leggen te weinig gewicht in de schaal om hun noodlottige plan door te zetten. Evenmin zullen ze het aandurven door hardnekkigheid het hele steunbeleid te saboteren want dan zet je het voortbestaan van de Europese Unie op het spel.

Uiteindelijk gaat Den Haag door de pomp met wat minimale concessies die Rutte dan aan Wilders en Baudet gaat voorhouden als grote overwinningen. Het plan van Macron en Merkel komt er, in ruil voor wat lippendienst uit het zuiden. Dat zal de uitkomst zijn.

Tegelijkertijd is Nederland de gunfactor kwijt. Dat zal zowel de staat als het exporterend bedrijfsleven heel wat geld kosten. Wij staan nu te boek als een land dat de lusten het liefst voor zichzelf houdt maar de lasten exporteert. Daar gaan we de komende jaren de prijs voor betalen want met zulke lui doe je liever geen zaken. Aan mooi weer vrienden heb je immers niets.

Het is net als met bronstige kamelen. Die kunnen zonder hulp van hun baasje het vrouwtjesdier niet bestijgen. Weiger je die hulp, dan dringt de kameel ’s nachts je tent binnen en bijt je ballen af. Dat lot dreigt straks Nederland te treffen door de kleinmoedige kruideniersmentaliteit van Rutte en Hoekstra.

Toevoeging: Eind maart al ondertekenden een groot aantal Nederlandse economen, allen werkzaam aan Nederlandse universiteiten een open brief aan het kabinet om niet zo knijperig te doen in dit uur van groot economisch gevaar. Die brief staat hier en blijft actueel.