Toekomstige pandemieën voorkomen

Er komen nieuwe pandemieën aan. Het is niet zeker of het over vijf, zeven of tien jaar is, maar dat het gaat gebeuren, daar zijn wetenschappers het over eens. Midas Dekkers slaat het mooi plat : we zijn met te veel mensen, er is te weinig bos. Grotere diersoorten sterven hierdoor uit, kleinere  diersoorten, die virussen bij zich dragen, overleven juist en komen dichter in de menselijke leefomgeving. Het gevolg hiervan is dat er de komende decennia regelmatig virussen uit het dierenrijk zullen overspringen op mensen. Dit is het nieuwe normaal waar we het over moeten hebben met elkaar.

Ik hoor veel mensen zich opwinden over de zorg, de anderhalvemetermaatschappij en de economische crisis. “2020 is een verschrikkelijk jaar”. Weinigen lijken te beseffen dat 2025 weer zo’n jaar zal worden. Of 2027. Of beide. Natuurlijk moeten we ons over de economie opwinden, maar laten we vooral ingrijpen in de situatie die de oorzaak is van de pandemieën, om herhaling te voorkomen. We zijn met te veel mensen, er is te weinig bos. Uiteraard is het voorkomen van pandemieën een groot en complex probleem, waar niet één simpel en eenduidig antwoord op is. Toch kunnen we stapjes zetten.

Hoe krijgen we minder mensen? Geboortebeperking is een gevoelig onderwerp. Er is echter één interventie met grote impact die niet gevoelig ligt: vrouwen opleiden. Hoe langer een vrouw opleiding geniet, hoe minder kinderen ze krijgt. Bovendien: meisjes en vrouwen kans geven op onderwijs is sowieso een goed idee, ook los van de huidige situatie.

Hoe krijgen we meer bos? We hebben heel veel natuur opgeofferd om landbouwgrond te ontwikkelen, voornamelijk om dieren te voeden. Die dieren eten we vervolgens op. Als we dat dier er tussenuit halen, zou driekwart van de landbouwgrond weer bos kunnen worden. Met meer bos creëren we een fijnere, veiligere, koelere en duurzamere wereld. We kunnen allemaal, elke dag weer, bijdragen aan het voorkomen van een nieuwe pandemie, door een vegetarische maaltijd te kopen.

Hou het klein Bij grote problemen denken we snel dat andere mensen voor de oplossing moeten zorgen. Terwijl de oplossing ook in onszelf zit. Als we onszelf milieuvriendelijke microgewoontes aanleren, kunnen we samen de wereld veranderen: minder vlees eten, korter douchen, meer bomen planten, minder ver reizen, minder spullen kopen. Uiteraard hebben bedrijven en overheid een verantwoordelijkheid in het stimuleren van het juiste gedrag, maar door daarop te wachten vlakken we onze eigen impact onterecht af.

Maak het groot Pandemieën en klimaatproblematiek houden zich niet aan landsgrenzen. Ook economisch zijn landen van elkaar afhankelijk. De enige manier voorwaarts, is internationale samenwerking, gebruikmakend van samenwerkingsverbanden over grenzen heen. Uiteraard is internationale politiek duur, en natuurlijk maken ook EU, de VN en de WHO fouten. Maar internationale samenwerking is onze ticket naar een betere toekomst, dus het is aan ons om hierin te investeren en het zo goed mogelijk te laten verlopen.

Dit alles is niet nieuw. We wisten eigenlijk allang dat dit nodig was, ook zonder pandemieën. Overheid, burgers en bedrijven kunnen allemaal een voorbeeldrol aannemen in het radicaal serieus nemen van onze toekomst. Het is aan 17 miljoen Nederlanders om de handschoen op te pakken.