Tinkebell stuurt je op reis naar Lesbos, als je wat van mensenrechten weet

Geen video? Klik hier.

Tinkebell was gevraagd op 1 september een uiteenzetting te houden over waarde op het economisch festival Economia in Eindhoven. Maar Tinkebell zou Tinkebell niet zijn als ze dat anders aan heeft gepakt dan de organisatie verwachtte. De kunstenaar liet haar Engelstalige speech dinsdagavond voordragen door een bijzonder mystery guest.

Een registratie van die verrassende voordacht is hier te zien.

Geen video? Klik hier.

Om het feest compleet te maken koppelt de eigenzinnige kunstenares er een prijsvraag aan, zo meldt ze in een bericht aan Joop. Wie vijf artikelen uit de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens weet te noemen waar de voordrager en zijn familie aanspraak op kunnen maken, kan die insturen met een korte omschrijving waarom je de mystery guest graag zelf wilt ontmoeten. Inzenden kan tot uiterlijk 8 september naar tinkebell@tinkebell.com. Uit de inzendingen wordt een persoon geselecteerd die, als de coronamaatregelen het toestaan, op een nog nader te bepalen datum naar Lesbos reist om de spreker te ontmoeten.

“Wil je extra kans maken? Deel je antwoorden dan ook op social media #jawad en stuur een link mee naar je account,” aldus Tinkebell.

Hier de Nederlandstalige versie van de voordracht:

Ik ben hier vandaag om te praten over een van de grootste issues van vandaag: het behoud van menselijke waarden.

Ik heb er voor gekozen om dit vanuit Griekenland te bespreken, niet alleen omdat hier op deze plek onze democratie is geworteld en rijkelijk gevoed.

Maar ook omdat ik me hier bevind in het middelpunt van de grootste ellende van deze tijd. Ik koos er voor om dit onderwerp vandaag te bespreken omdat menselijke waarden doorslaggevend zijn bij het overbruggen van grote politieke verschillen voor de toekomst van de wereld en de mensheid.

Op papier wordt het doorslaggevende belang van menselijke waarden volledig erkent door de Verenigde Naties. Het behoud en het uitdragen van menselijke waarden en de fundamentele vrijheden staan centraal. Dit is de reden dat de Verenigde Naties al in 1948 verklaarden dat ze vastbesloten waren het belang van fundamentele mensenrechten, de waarde van het individu en de gelijke rechten voor man en vrouw en van grote en kleine naties, en om sociale vooruitgang te bevorderen en een betere levensstandaard in grote vrijheid te promoten.

Vandaag de dag zijn deze ambities terug te lezen in de universele verklaring van de rechten van de mens. Het uitgangspunt was dat vrede en veiligheid voor de mensheid afhankelijk is van het wederzijds respect van rechten en vrijheden voor allen.

Een van de doelstelling was om “internationale samenwerking in het oplossen van problemen met een economisch, sociaal, cultureel of humanitair karakter te bewerkstelligen en het aanmoedigen van respect voor mensenrechten en fundamentele vrijheden voor iedereen zonder uitzonderingen zoals afkomst, gender, taal of religie”.

De verklaring werd aanvaard door de algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Op 10 december 1948 in het Palais de Chaillot, Parijs, Frankrijk. Dit was bedoeld als een document met grote morele kracht dat tegen ieder mens op aarde zegt: we hopen dat dit de betekenis van mensenrechten is, in alle jaren die gaan komen

Het is een opsomming van rechten die als fundemanteel worden beschouwd voor alle mensen op aarde. Zonder deze rechten is de volledige ontwikkeling van het individu, welzijn en waardigheid onmogelijk. Het was ook bedoeld als een verbond in de vorm van een verdrag aan de naties van de wereld. En. Het verbond werd bindend.

Daarom is dit verbond een eenvoudig document: het omvat alleen rechten die door de wet worden gegarandeerd en het omvat implementatiemethoden. Geen enkele staat die het verbond bekrachtigde mag deze rechten negeren. De goedkeuring van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, had volgens mij, elke natie moeten aanmoedigen om zijn mensen bewust te houden van de waarde tot vandaag en voor altijd. Zodat elke persoon, en daarmee ook elke politicus, een diep begrip heeft van de bijkomende verplichtingen.

Het is mijn overtuiging, en ik weet zeker, ook de jouwe dat de strijd om vast te houden aan deze fundamentele mensenrechten, een strijd is die gaat over het behouden van menselijke waarden. En dit is een cruciale strijd voor de democratie en vrijheid. Daarom is het behoud ervan essentieel om internationale vrede en veiligheid te handhaven.

Voor wie goed heeft opgelet tijdens geschiedenislessen, klinken de woorden die je net hebt gehoord, misschien bekend. Sommigen zullen ze zelfs hebben herkend als een vrij geparafraseerde versie van een zeer beroemde toespraak van Eleanor Roosevelt:

De oorspronkelijke lezing droeg zij voor op 28 september 1948 in Parijs, Frankrijk. Dit was slechts een paar maanden voordat meer dan 50 landen de Universele verklaring voor de Rechten van de Mens ondertekenden.

En als je luistert naar de woorden van Eleanor Roosevelt is het erg moeilijk om niet cynisch te worden. Maar laat ik het toch proberen. Want met cynisch zijn los je geen problemen op.

Graag deel ik mijn observatie over hoe we hier zijn beland. Nog geen 75 jaar sinds de ondertekening van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens.

Laat ik beginnen met herhalen wat we allemaal al weten. Na de tweede wereldoorlog waren de meeste mensen het over één ding eens: dit nooit meer. Mensen waren direct getroffen door de wreedheden. Ze waren slachtoffers. Ze hadden de grootste ellende gezien. Waren getuige geweest van gevechten, moorden of erger. Of ze hadden op zijn minst een connectie met iemand die direct betrokken was.

Dit zorgde er voor dat mensen zich verhielden. Verhalen waren niet anoniem. Verhalen gingen over echte, bestaande mensen. En als echte mensen het ergste ervaren: dan voelen we met ze mee. We ervaren empathie. Dit maakt ons menselijk.

Maar met de jaren veranderden de dingen. En met ‘dingen’ bedoel ik niet onze menselijkheid. Omdat, en dit is het goede nieuws van vandaag, we zijn nog steeds mensen. We geven nog steeds om andere mensen. Een zeer grote meerderheid van alle mensen vindt het welzijn van andere mensen belangrijk. En bijna iedereen is het er ook nog steeds over eens dat elke persoon in de wereld alle rechten moeten kunnen claimen zoals ze zijn beschreven in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens.

Dus. Wat gaat er mis? Hoe kan het dat zo veel mensen vandaag zelfs worden uitgelachen? Wanneer ze bijvoorbeeld een beroep doen op artikel 25 van de verklaring? Hierin staat dat iedereen het recht heeft op een levensstandaard die goed is voor de gezondheid en het welzijn van hem of haar zelf en zijn of haar familie. Inclusief voedsel, kleding, huisvesting, medische zorg en noodzakelijke sociale diensten en het recht op basiszekerheid bij werkloosheid, ziekte, handicap, verlies van ouders, bij ouderdom of andere gebreken in levensonderhoud in situaties buiten zijn of haar macht.

Moeder en kind hebben recht op speciale zorg en hulp. Alle kinderen, al dan niet geboren binnen een huwelijk, hebben recht op dezelfde sociale bescherming.

Wat is er mis met ons? Dat we niet actief verwerpen dat duizenden kinderen, reizen door Europa zonder ouders of enige begeleiding dat die kinderen worden gebruikt, mishandeld en verkracht elke dag weer?

Hoe is het mogelijk dat, op het Griekse eiland Lesbos, aan de Europese grens, meer dan 18.000 mensen die asiel zoeken worden gehouden in tenten in overvolle kampen voor jaren in de meest onmenselijke omstandigheden die je je voor kan stellen, zonder stromend water. Zonder hygiëne.

Er wordt gezegd dat iedereen die beeldmateriaal of kritische berichten over de verschrikkelijke situatie in deze kampen publiceert een NEE krijgt op zijn asielverzoek, wat een directe schending is van artikel 19, waarin staat dat iedereen het recht heeft op vrijheid van mening en meningsuiting.

Dit recht omvat de vrijheid om zonder inmenging een mening te koesteren en om door alle middelen en ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden op te sporen, te ontvangen en door te geven. De ‘regel’ dat mensen hun recht op asiel verliezen bij openlijke kritiek is geen officiële. Maar zelfs als bedreiging is het niet alleen een schending van mensenrechten: het maakt het mensen onmogelijk om hun verhalen te vertellen.

Het maakt het mensen onmogelijk om zichzelf aan de wereld te laten zien. Het maakt het mensen onmogelijk gezien worden als mensen, omdat ze helemaal niet worden gezien. Wat zegt dit? Waarom laten we dit gebeuren?

Mijn antwoord zou zijn: De Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens geldt alleen voor mensen.

In de afgelopen jaren zijn grote groepen mensen succesvol geframed als nummers in plaats van mensen. Een vluchteling is niet langer een persoon met een naam, een gezicht, een karakter met talenten en dromen op zoek naar veiligheid. Maar een bedreiging van onze eigen rechten.

In de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens staat in artikel 29 dat in de uitoefening van zijn rechten en vrijheden zal een ieder slechts onderworpen zijn aan die beperkingen, welke bij de wet zijn vastgesteld en wel uitsluitend ter verzekering van de onmisbare erkenning en eerbiediging van de rechten en vrijheden van anderen. En om te voldoen aan de gerechtvaardigde eisen van de moraliteit, de openbare orde en het algemeen welzijn in een democratische gemeenschap.

Dit betekent dat wanneer je alle mensenrechten voor alle mensen wil laten gelden we die rechten ook moeten toekennen aan alle mensen. In elk ander geval is die hele declaratie volkomen waardeloos.

Hier ontstond het grote dilemma: wanneer mensen enerzijds het gevoel hebben dat het toekennen van rechten aan anderen een gevaar is voor de eigen rechten. Terwijl, wanneer je de rechten van andere mensen afneemt, dit uiteindelijk ook het verlies van je eigen rechten betekent.

Er was maar één uitweg: andere mensen ontmenselijken. Er werd een zeer effectieve cirkel gevormd: Door mensen in vluchtelingen te veranderen. Door vluchtelingen te omschrijven als nummers. Door deze nummers te omschrijven, bijvoorbeeld als een gevaarlijke tsunami. Een tsunami gevuld met potentiële criminelen. Terroristen. Iets zo ver van wat menselijk is dat er geen reden is om je te bekommeren. Alleen om te vrezen.

Omdat deze mensen geen mensen meer zijn, maar eerder kleine onderdelen van een tsunami, hebben mensenrechten geen betrekking meer op hen. Dit is hoe we onze eigen hersenen hebben gehackt En dit moeten we repareren.

Dus wat nu, als we universele mensenrechten echt waarderen. En ik geloof dat we dat doen. Dan moeten we deze cirkel van ontmenselijking doorbreken. Want mensen waarderen is alleen mogelijk als we mensen gaan herkennen als mensen, en niet als cijfers of een gevaar.

Hier ligt een rol voor ons allemaal. Dit kan beginnen met het bewust praten over mensen wanneer je cijfers in het nieuws hoort wanneer er weer een boot zinkt en zo veel migranten verdrinken. Journalisten kunnen helpen door te laten zien, praten en schrijven over meer dan alleen groepen. Ze kunnen mensen gezichten geven, persoonlijke verhalen delen. Politici moeten op hun taal letten. Omdat taal giftig kan zijn. De metaforen die we gebruiken om asielzoekers te omschrijven kan ze ontmenselijken.

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor politici, maar ook voor journalisten. Maar vooral politici moeten zich ervan bewust zijn dat alles wat de doen of zeggen besmettelijk is.

Dus praat niet over immigranten: maar praat over mensen die een veilige plek zoeken. Dus praat niet over asielzoekers: maar praat over medemensen die dezelfde rechten zouden moeten hebben als jij.

En als je een collega hoort in het Parlement die stelt dat minderjarige asielzoekers moeten worden gezien als jong volwassenen midden in het proces om terrorist te worden:

SPREEK JE UIT

Omdat dit niet alleen een overtreding van artikel 12 is: Niemand mag worden aangevallen op zijn eer en reputatie.

Iedereen heeft het recht op bescherming van de wet tegen dergelijke inmenging of aanvallen. Het toont ook een gebrek aan menselijke waarden.

Last but not least: Democratie wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als de mening van de meerderheid. De mensen die het meest bang zijn zullen altijd hun stem het meest verheffen. Deze luide stemmen worden vaak geïnterpreteerd als de meerderheid. Maar dit is een onjuiste versie van de werkelijkheid. Democratie gaat niet over decibellen.

Het gaat er niet om wat de meerderheid wil. Democratie is bedoeld om alle stemmen te horen. En om ze te laten tellen.

(Ook de stille)

De Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens is voor iedereen.

Zonder enig onderscheid van welke aard ook, zoals ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom, geboorte of andere status.

Verder zal geen onderscheid worden gemaakt naar de politieke, juridische of internationale status van het land of gebied, waartoe iemand behoort, ongeacht of het een onafhankelijk, trust-, of niet-zelfbesturend gebied betreft, dan wel of er een andere beperking van de soevereiniteit bestaat.

Als we democratie waarderen en willen handelen naar de universele mensenrechten, dan moeten we alle mensen erkennen als menselijke wezens in plaats van cijfers.

Dan moeten we alle kinderen waarderen als de toekomst van de wereld, zonder uitzonderingen.