Timmermans, stap niet in het rechtse migratieframe, kom met een eigen links verhaal

In een interview met Trouw op 14 juni doet Frans Timmermans een aantal stevige uitspraken over asielmigratie. Eén uitspraak sprong er in het bijzonder uit: "Als je iedereen toelaat, dan blaas je de hele verzorgingsstaat op." Deze bombastische bewering staat haaks op de feiten. Onze verzorgingsstaat en andere cruciale voorzieningen zoals wonen, staan onder druk doordat rechts er knetterhard op bezuinigt. Dat in de schoenen schuiven van migranten is illusie- en zondebokpolitiek waar een krachtig links antwoord op nodig is.

Laten we beginnen met de kern van het probleem. De verzorgingsstaat en andere publieke voorzieningen staan inderdaad onder druk. Veel mensen zijn daar terecht boos over. Maar voor zover migratie daar al iets mee te maken heeft, zijn het rijke speculanten die panden opkopen en buitenlandse overnames in de jeugdzorg, die tot sociale afbraak leiden. Asielmigratie heeft daar bar weinig mee te maken. 

De onvrede in de samenleving is een unieke kans om ons linkse verhaal opnieuw uit te vinden, met analyses die passen bij deze tijd. Daarmee neem je de zorgen van mensen pas echt serieus, omdat je dan ook met échte oplossingen kan komen. Veel effectiever en eerlijker dan meebuigen met rechtse frames.

De grote uitdagingen van deze tijd – of we het nu hebben over de wooncrisis, klimaatcrisis of onvrede over migratie in veranderende volkswijken, zoals de Haagse wijk waar ik zelf woon: uiteindelijk zijn het verdelingsvraagstukken. Bij uitstek links dus!

Timmermans zegt in het interview ook nog dat links asielmigratie eerder niet, maar arbeidsmigratie wel bekritiseerde, vanuit de gedachte dat we op asielmigratie alleen maar kunnen verliezen. Die analyse deel ik niet. Toen ik namens GroenLinks in de Tweede Kamer zat, voerde ik debatten over integratie en migratie. Het klopt wel dat ik daarbij vaak in de bres sprong voor vluchtelingen en kritisch was op de keerzijden van ongereguleerde arbeidsmigratie. Dat laatste echter niet om strategische redenen, maar vanuit puur realisme. Verreweg het grootste deel van de migratie naar Nederland is namelijk arbeidsmigratie. Terwijl rechts mensen op de vlucht tot zondebok maakt en ontmenselijkt, zetten ze de deuren juist wagenwijd open voor ongereguleerde en dus onbeschermde arbeidsmigranten. Overigens heeft ook arbeidsmigratie voordelen, maar ik zie ook hoe die arbeidsmigratie druk legt op publieke voorzieningen. Bedrijven plukken letterlijk de vruchten in het Westland, terwijl de lasten worden gedragen in onze Haagse wijk en vergelijkbare buurten in Nederland. Opnieuw een verdelingsvraagstuk. Dat willen reguleren is bij uitstek links.

Als voormalig vicevoorzitter van de commissie die het Europees verkiezingsprogramma voor GroenLinks en PvdA heeft geschreven, kan ik met trots zeggen dat wij daar een realistisch, eigen, links en humaan verhaal hebben verteld over migratie. Daarin erkennen we de zorgen van mensen en bieden we eigen antwoorden. Oplossingen die gebaseerd zijn op solidariteit, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid. Maar bovenal oplossingen die gebaseerd zijn op een goede analyse van wat er daadwerkelijk aan de hand is. Als je de wooncrisis op wil lossen, dan moet je meer woningen bouwen en speculanten weren. Niet nieuwkomers tot zondebok maken. In illusiepolitiek kan niemand wonen.

Dit is dan ook mijn oproep aan Timmermans en aan GroenLinks-PvdA: kom met een eigen verhaal. We moeten de zorgen van mensen serieus nemen, maar tegelijkertijd laten zien dat er genoeg is voor iedereen als we de hebzucht temmen en de weelde eerlijk delen. Dat moet de basis zijn van ons nieuwe, linkse verhaal. Ik ben ervan overtuigd dat we daarmee de harten en hoofden van mensen weer kunnen veroveren.