Tijd voor politieke klimaatverandering

Het is oneerlijk om landen met een veel lagere uitstoot per persoon en een veel kleinere historische verantwoordelijkheid in hetzelfde tempo hun uitstoot omlaag te laten brengen.

Een belangrijk thema deze gemeenteraadsverkiezingen is de energietransitie. Gemeentes zijn aan zet om keuzes te maken over locaties voor windmolens, zonneparken, warmtenetten en keuzes voor energiebesparing. De urgentie wordt ook steeds duidelijker. Op 28 februari bracht het VN-panel over klimaatverandering (IPCC) een belangrijk nieuw rapport uit en de conclusie is niet mals: “elke verdere vertraging in gecoördineerde anticiperende wereldwijde actie op het gebied van aanpassing en mitigatie zal een korte en snel afsluitende kans missen om een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen veilig te stellen”.

Kort gezegd, wat de komende periode wordt besloten, onder andere in gemeenteraden, zal bepalen of we deze kans op een leefbare wereld grijpen of laten schieten. 

Dat zit zo, om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C kunnen we wereldwijd nog maar een beperkte hoeveelheid CO2 uitstoten. 500 Gt vanaf begin 2020 om precies te zijn voor 50% kans om opwarming tot 1,5 te beperken (tabel 5.8, IPCC AR6 WG1 hoofdstuk 5). Hoe langer we het beperken van uitstoot uitstellen, hoe sneller dit budget opraakt. In een presentatie van het Planbureau voor de Leefomgeving van 1 juni 2021 gaf professor Detlef van Vuuren aan dat we wereldwijd de uitstoot binnen 18 jaar lineair naar 0 moeten brengen om in lijn te zijn met het 1,5 graden-doel, zonder de grootschalige inzet van technieken om CO2 weer uit de lucht te zuigen.

Die 18 jaar gaat over het wereldwijde budget. Met name economisch welvarende landen zoals Nederland snoepen dit budget onevenredig snel op. Het is oneerlijk om landen met een veel lagere uitstoot per persoon en een veel kleinere historische verantwoordelijkheid in hetzelfde tempo hun uitstoot omlaag te laten brengen. De opwarming beperken tot 1,5 graad en daarbij klimaatrechtvaardig zijn, vereist dus van Nederland en de Nederlandse gemeentes een veel grotere, dan de gemiddelde inspanning. 

Natuurlijk hebben gemeenteraden niet alles voor het zeggen, maar ze zijn een cruciale spil in de transitie waarin we zitten. Een eerste stap voor politieke partijen is om duidelijk te communiceren dat de huidige klimaatdoelen ontoereikend zijn. De komende periode maken het verschil of we het koolstofbudget grotendeels opsnoepen of dat we na deze raadsperiode nog wat overhouden.

Het is nu aan de kiezers om dit belangrijke signaal af te geven en te kiezen voor een partij die de opwarming van de aarde serieus neemt.