Het marktfundamentalisme van Thierry Baudet

In het formatiedebat van donderdag dreef het ongetemde cynisme van Forum voor Democratie wederom de spot met de Nederlandse politiek. De “voltooid leven” uitspraak waarmee Thierry Baudet refereerde naar het zogenaamde falen van de Nederlandse politiek is daar het voorbeeld van ten voeten uit.

Het is inderdaad treurig om te zien hoe na de formatiepoging met GroenLinks, ook de SP en de PvdA weigeren om een stabiel meerderheidskabinet te vormen. Laat het echter over aan de pragmatisten van D66 en ChristenUnie om ondanks hun principiële verschillen aan het werk te gaan. Hier hoort u Baudet niet over; nee, Baudet tekent het plaatje van Nederland als een gefaalde staat, het Somalië van Europa, if you will. Het is uit dit cynisme dat sinds de economische crisis van 2008 en de eurocrisis van 2010 de harten van het meest kwetsbare electoraat worden overtuigd. Als Baudet geen infomercial van zijn eigen boek geeft in de Tweede Kamer, dan slaat hij wel populaire nativistische campagne-taal uit en promoot Baudet het doorgaans onvertrouwen in de politiek.

Programma Baudet verwijst u immers graag door naar zijn werk. Aan diegenen die denken op Baudet te stemmen in de toekomst verwijs ík u graag door naar zijn partijprogramma. Want hoewel de voorman van FvD in de media-controverse zijn heil heeft gevonden, dient het partijprogramma van FvD 2016 serieus te worden bekeken. FvD’s voornaamste punt uit het programma is het Nederlandse migratiebeleid, dat schijnbaar ook ná de verkiezingen dient om zich onder de meest kwetsbare groep kiezers populair te maken. En hoe leuk Rob Weinberg het ook heeft met zijn filosofische sparringpartner en daarom eerder pleitte voor een “zakenkabinet” met FvD, en Baudets uitspraak over “mooie zinnen waar Linkse mensen boos van worden” zijn politieke talentenknobbel onderstrepen, is Baudet echter de laatste persoon aan wie men de toekomst van de sociaal-democratie van Nederland moet willen overlaten.

Baudets economische programma is gebaseerd op het Amerikaanse model: lage belastingen, met daartegenover weinig sociale voorzieningen. Niemand wil hoge belastingen, niemand die daar blij van wordt. Het zijn echter de diverse belastingschalen in Nederland die de burger jarenlang hebben voorzien van sociale rechten zoals de zorg, publieke scholen en universiteiten; een groot netwerk tussen steden dankzij het OV, uniek in de wereld; en voorzieningen voor de allerarmsten, en sociale huurwoningen en huursubsidies voor iedereen die daar aanspraak op maakt. Waar in Amerika het publieke geld ten eerste ten goede komt aan diens militaire macht, gaat de lijst aan voorzieningen die de levens voor vele Nederlanders beter maakt nog even door. En ja, zelfs met al deze sociale voorzieningen worden de voedselbanken jaarlijks bezocht door maar liefst 90.000 Nederlanders.

Kortom, ondanks de broodnodige sociale voorzieningen hebben nog steeds veel mensen in ons land het niet makkelijk. Hoe FvD denkt het leven van mensen beter te maken door de sociale voorzieningen te schrappen met een lager belastingstelsel is boven mij. Mijn hoop is dat men in Nederland niet dezelfde fout begaat als in Amerika, waar Trump het volk heeft opgelicht en de Republikeinen de sleutels naar lagere belastingen heeft overhandigd; met als gevolg het schrappen van ObamaCare en 22 miljoen Amerikanen die hun gezondheidszorg gaan verliezen.

Amerikaans voorbeeld Vanaf de start van FvD’s partijprogramma is de analogie met Amerika compleet. Baudet drijft angst in de harten van zijn lezers in een complot-theoretische vertelling over de zogenaamde gevaren van een overheid dat door een klein groepje leden van het “PartijKartel” te allen tijde beheerst wordt: “[…] Forum voor Democratie wil niet alleen de symptomen van de huidige crisis aanpakken; we richten ons ook op de achterliggende oorzaak: het politieke systeem zélf.”

Je kunt je afvragen wat FvD hiermee bedoelt. Na de verkiezingen telt de Tweede Kamer maar liefst dertien politieke partijen die de belangen van diens kiezers vertegenwoordigen. Zelfs zonder hulp van een kabinet kunnen partijen meerderheden organiseren onder elkaar (zie de Wietwet van D66 gesteund door de PvdA, maar niet door de VVD). Of bedoelt Baudet misschien de manier waarop de overheid georganiseerd is en hoe overheidsgelden worden besteed? Bijkans is het niet zozeer het politieke systeem zelf waar Baudet kritiek op heeft (in Nederland haalt FvD namelijk een voordeel uit de meerpartijen-democratie), als waar het overheidsgeld aan wordt gespendeerd. FvD’s partijprogramma leest als een Amerikaanse rechtse opiniemaker: “Big government is dangerous, so we must starve the beast.”

Participatiesamenleving on steroids Het is in Baudets steroïde-gedreven versie van de participatiesamenleving hoe hij zijn stempel op de Nederlandse politiek wil drukken en de VVD van rechts inhaalt. FVD’s pleidooi voor, bijvoorbeeld, het “schoonvegen van het Ministerie van Onderwijs”, zonder uitleg te geven hoe hun “Finse model voor het onderwijs” met een belastingschaal van 20/35 procent betaald kan worden (inkomensbelastingen in Finland liggen gemiddeld op 51 procent), verwelkomt in korte tijd geld uit de private sector. Net als in de Verenigde Staten of Groot-Brittannië duwen geprivatiseerde onderwijsinstellingen de kosten omhoog. Middelbare scholieren raken gedemotiveerd om in het voortgezet onderwijs een opleiding te kiezen als daar hogere leningen aan verbonden zijn.

Ook is het conservatieve beeld van Baudet over hoe ouderenzorg plaatsvindt — FvD pleit voor het “stimuleren” van “generatie-huizen” (waar ouderen bij hun kinderen en diens kinderen intrekken) — een bijna satirisch voorbeeld van over hoe weinig inlevingsvermogen zijn partij beschikt. Het terugdringen van sociale voorzieningen en ook het pleiten voor volledige werkgelegenheid is een onrealistisch beeld van hoe de Nederlandse maatschappij anno 2017 functioneert. Het aantal huwelijken is laag, echtscheidingen zijn nog altijd hoog, en het aantal vrijgezellen neemt toe.

Economie Verder over de economie: De inmiddels befaamde “ elephant chart ” toont aan dat de marktvrijheden van de laatste dertig jaar niet altijd ten goede zijn gekomen aan modale inkomensgroepen in het Westen. De gestagneerde lonen hebben met de inflatie velen in de VS, GB, Frankrijk en ook Nederland in de armoede geduwd, daar waar we zien dat de bewegingen van de markt wel ten goede zijn gekomen aan de lagere inkomensgroepen in India, China en elders. Dat Baudet daarom pleit voor een NEXIT (Nederland uit de EU en uit de eurozone) en meer protectionistische maatregelen wil opwerpen is begrijpelijk.

Echter, het zijn de lonen van de werknemers van Nederlandse bedrijven die omhoog moeten en niet de Nederlandse bedrijven zelf, zoals KLM, waarover “meer zeggenschap” moet komen. Over loonsverhogingen wordt in het hele partijprogramma geen woord gerept, laat staan ten doel gesteld. De markt-”vrijheden” van Baudet komen met FvD uiteindelijk niet terecht bij de normale man; en hoewel Baudet inspeelt op diens zorgen over de eurozone en de EU, de meeste economen beschouwen een NEXIT als een niet-levensvatbare optie voor Nederland.

Asociale deregulering Is het allemaal maar politiek spel? De tactieken van Baudet zijn makkelijk en zijn bovendien te refereren aan eerdere gebeurtenissen in de Nederlandse politiek. Want terwijl Baudet het rode doek van het Nederlandse migratiebeleid, de EU, de regelgevende agentschappen en belastingen voorhoudt aan een stierend volk dat sceptisch is over het politieke establishment, zien zij niet dat het asociale dereguleringsbeleid van politiek rechts diens sociale rechten van hun wegneemt. De mythe over niet-westerse buitenlanders die massaal sociale toeslagen zouden frauderen is eerder gebruikt. Het Nederlandse belastinggeld zou met bakken naar families in Marokko gaan. Vandaag de dag, echter, heeft deze mythe ervoor gezorgd dat sociale voorzieningen in Nederland verder en verder worden gestript, met als absolute hoogtepunt en schande voor de Nederlandse sociaal-democratie het strippen van de bijstand in Rotterdam. Pas in ruil voor nietszeggend werk hebben burgers die in de bijstand zitten zogenaamd ergens ‘recht’ op. Voor de meest kwetsbare Nederlanders zijn sociale rechten geen “rechten” meer, maar “aanspraken” of “aalmoezen”. Of, nog erger, “liefdadigheid”.

Het marktfundamentalisme van conservatief-rechts, wat Baudet met FvD promoot, gebruikt het eeuwenoude, doch hernieuwde sentiment van nationalisme ten einde gevochten sociale rechten te strippen van Nederlandse burgers. Hoe lager FvD de belastingen krijgt, temeer rijke vrindjes Baudet zal aantrekken. Hoe minder reguleringen door de ministeries worden opgelegd aan instellingen en bedrijven, temeer politieke invloed een zakenkabinet van FvD zal bemachtigen.