The Zone of Interest
Zelden noodt een film zich in de eerste vertoningsperiode om meer dan één keer te gaan bekijken. Zelden torent een werk zo boven zijn makers uit. In The Zone of Interest echter ontvouwt zich een schouwspel dat veel verder gaat dan het medium film voorstaat. Betekenis, superlatieven en prijs alom, het is niet langer van belang. Als kunstwerk niet beoordeelbaar. Een historische vertelling als statement. Bewijsstuk dat tachtig jaar later tot leven gewekt een dreun uitdeelt die destijds niet eens voelbaar was. Men ‘Had Het Niet Geweten’.
Had Men-Het-Wel-Geweten dan was dat destijds nooit voldoende duidbaar. Geschiedenis leert lessen over de graven van betrokkenen heen. Een volgende generatie dient te wikken, wegen en beoordelen. De mores van een ander tijdsgewricht afgewogen tegen het onze. Gerijpt, langzaam verteerde en tot nieuw inzicht verworden feiten die een beeld vormen waar toen alleen nog de groezelige kiem van zichtbaar was.
Alle beelden en feiten ten spijt blijven die onduidbare jaren ‘40-’45 fascineren en shockeren. Het ouder worden voegt steeds weer nieuwe dimensies toe aan veronderstelde voorstelling van zaken. Er dient gerouwd maar vooral begrepen en pijnlijk diep gegraven. Het onbegrijpelijke, het ongerijmde laat zich niet zomaar kaderen. Lessen leren uit een voltooid verleden tijd lukte de mensheid tot nog toe nooit. De herhaling in het heden houdt de grote, gore wond open en vreet het gezond verstand constant aan. Er is geen terreinwinst waar het de oorlogszuchtige beestmens betreft dat dood en verderf zaait.
Onverdraagzaamheid jegens ras en geloof, vrije keus en streng regime. Ongelijkheid tussen de seksen bepalen dag in dag uit onze brute werkelijkheid. Beschaving bestaat slechts bij de bezadigden die het hoofd keren en zwelgen in eigen gelijk. Het toevallig lot beschikte hen de plaats in het paradijs. De bodem van menselijk falen is in duizenden beelden in kaart gebracht en in geen tienduizend jaar zo gruwelijk als nu, want zo banaal.
Het gewone kwaad, voortgekomen uit ongewoon hevige haat werd nimmer zo getoond. Film heeft de verhevigde werkelijkheid weten te grijpen en smijt dit nu met alle kracht in ons verbijsterde gezicht. Doe uzelf geen geweld aan als u de rede graag beheerst. Ga de confrontatie aan als u gelooft in uzelf en de opgelegde normen en waarden van een beschaafde cultuur. Zelfs de grote Duitse cultuur kon een macht voortbrengen waarvoor de mensheid zich tot het einde der tijden zal schamen. Berouw, begrip en duiding ten spijt zullen deze donkere tijden nimmer doen uitwassen of doen overgaan in een tijd waarin dat kwaad zal vervliegen of verdunnen. Integendeel, de altijd voortgaande oorlogen houden ons een medogenloze spiegel voor. De onvoorstelbaarheid van menselijk handelen blijft. Een mokerslag voor het gezond verstand, een blamage voor onze soort, voor altijd bevlekt door de daden van onze voorgangers en een garantie voor een altijd mogelijke terugval van de beschaving.
Die ijzingwekkende waarheid dient geconfronteerd, rust op ons aller schouders en zal bevochten moeten worden met het enige wapen dat ons ten dienste staat: ons gezond verstand. Laat dit moment van krankzinnig menselijk falen voor altijd als voorbeeld dienen. Stil, onbeloond en ongekroond. Liefst ongestoord door de roes van artistiek succes maar door iedereen opgemerkt
Geschikt voor allen boven de achttien, verplicht voor iedereen vanaf negentien.