Tegen de bakker

Zou je dat ook tegen de bakker zeggen? Die vraag werd afgelopen week massaal gesteld op Twitter. Niet dat er iets mis is met de bakkers van Nederland, maar wel met de relatie tussen freelancers en hun opdrachtgevers. En daar ging het om, toen zelfstandig journalist Franka Hummels maandag de hashtag #tegendebakker in de strijd gooide. Ze kreeg massale bijval en ook de media pikten de discussie gretig op.

De crux van de discussie: de onredelijke vrijheden die opdrachtgevers zichzelf permitteren in hun omgang met freelancers. Vandaar de oproep van Hummels om uitspraken te delen die opdrachtgevers wel tegen een freelancer bezigen, maar nooit ofte nimmer tegen hun lokale bakker.

Dat levert herkenbare oneliners op, zoals “We hebben geen vergoeding beschikbaar, maar bieden je wel een mooi podium. Goed voor je exposure!” Om nog maar te zwijgen over extreem late betaling, het stelen van ideeën en verzoeken tot kosteloos hergebruik van je werk.

De discussie is niet nieuw. Al een tijdje circuleert er een filmpje op internet waarin een Canadese zakenman bij allerhande bedrijven en winkels kosteloze ‘specs’ probeert te krijgen: niet voor een creatief idee, maar voor een kop koffie of de vloerbedekking in zijn huis. Uiteraard wijzen alle ondernemers hem de deur, verbaasd of zelfs woedend.

Het is goed dat deze discussie wordt gevoerd, uitgerekend in deze tijd dat de positie van zzp’ers enorm dreigt te worden uitgehold door nieuwe wetgeving. Tegelijk is het ook pijnlijk hoe weinig inlevend mensen kunnen zijn. Zo vond een kennis dat niet de opdrachtgevers de boosdoener waren, maar die luie en eigenzinnige freelancers. Zelfs als grap was dat misplaatst, want de machtsverhoudingen liggen niet dusdanig dat zelfstandigen de teugels in handen hebben. Het tegendeel is waar.

Pijnlijker nog was de lacherige reactie van een Parool-redacteur op Twitter, die zich vermoedelijk niet realiseerde dat hij binnen een jaar zijn baan kan verliezen en dan achteraan mag aansluiten in het omvangrijke peloton der freelancers.

De economie heeft behoefte aan een nieuwe solidariteit. Een solidariteit waarin we de verschillende arbeidsvormen erkennen en allen een eerlijke plek gunnen. In het politieke debat worden zzp’ers soms afgeschilderd als profiteur. Een onbegrijpelijke aantijging. Accepteer dat de arbeidsmarkt verandert en verzelfstandigt. Daarbij hoort een respectvolle omgang met freelancers door hun opdrachtgevers.

Cc-foto: Kayla Nicole