Het wordt tijd dat burgers geconfronteerd worden met de gevolgen van hun stemgedrag voor hun persoonlijk leven.
Een tijd geleden konden we vaststellen dat de NS nieuwe mogelijkheden heeft geschapen voor de schuitpraatjes van weleer. In de zeventiende en de achttiende eeuw schreven pamflettisten politieke meningen op in de vorm van gesprekken tussen passagiers van de trekschuit. Die waren immers uren onderweg. Nu biedt de NS dezelfde mogelijkheid door de vele storingen die gestrande reizigers gelegenheid geven tot gesprekken. Eerder al konden wij een dialoog volgen van een lexicograaf en een socioloog over de gevolgen van het begrip slaafgemaakte. De socioloog zei dat het misschien een goed idee was mensen weer tot slaaf te maken. Toen de trein weer ging rijden zocht de lexicograaf geschrokken een andere coupé. Maar het betoog van zijn gesprekspartner zette hem toch aan het denken.
Nu legden sneeuwbuien een groot deel van het spoornet lam. De lexicograaf stond te klappertanden op een winderig station waar sinds jaar en dag geen druppel en geen kruimel meer te verkrijgen was en men alle beschutte plaatsen ontoegankelijk had gemaakt om daklozen te weren. Gelukkig was er op het pleintje voor het station een houten dönertent die door de ijverige Turkse eigenaar bijna dag en nacht open werd gehouden. De lexicograaf vluchtte daar door de krakende sneeuw naar binnen en bestelde een zwarte koffie. Toen zag hij aan een tafeltje de socioloog zitten. Met de koffie in de hand nam hij tegenover hem plaats.
Lexicograaf: Nou kom je mooi te laat voor je slavenmarkt.
Socioloog: Wat een flauwe grap. Slavenmarkten zijn van de zeventiende en de achttiende eeuw. Niet van deze tijd. Ik heb verleden keer toch duidelijk laten merken dat ik de Transatlantische en de Aziatische slavernij misdadig vind omdat onze voorouders de verkeerde mensen tot slaaf maakten. Ik heb juist betoogd dat het alleen maar humaan is mensen tot slaaf te maken als zij uitentreuren hebben aangetoond in hun leven niet de juiste beslissingen te kunnen nemen en consequent de verkeerde keuzes maken. Dat blijkt uit problematische niet meer te betalen schulden. Zulke mensen worden aan een eigenaar verkocht, zodat die voortaan de beslissingen kan nemen. Dat is voor schuldenaren en hun gezinsleden een bevrijding. Dat is werkelijk sociaal beleid. En natuurlijk gaan we ze niet op markten aan de meestbiedende verkopen. Zo trek je alleen maar ongezonde nieuwsgierigheid aan. Nee, we laten dit over aan speciaal opgeleide beëdigde makelaars die vraag en aanbod bij elkaar brengen en zorgen dat slaafgemaakten met enige discretie aan hun nieuwe eigenaars worden overgedragen. Dat hoeft helemaal geen pijnlijke procedure te zijn. Dat kan heel ontspannen gebeuren en de slaafgemaakten verschijnen uiteraard op hun paasbest. Wat de prijs betreft, denk ik aan een inbreng van onafhankelijke taxateurs.
Lexicograaf: De vorige keer in de trein deed ik nogal schamper en afwijzend maar ik heb inmiddels ook nagedacht. U zei toen dat het allemaal wel een utopie zou blijven omdat slaafgemaakten duur zijn vanwege verplichte ziekenverzekeringen en zo. Dat is zonneklaar. Maar toch: de Nederlanders zijn tegenwoordig goed opgeleid. Slaafgemaakten kunnen weliswaar geen levensbeslissingen nemen maar ze beheersen vaak wel een vak. Denk maar eens aan een gokverslaafde chirurg van wie de persoon wegens schulden in beslag genomen is. Zulke slaafgemaakten kun je natuurlijk aan werkgevers verhuren. Je ziet op de TV steeds reclames met Sander Schimmelpenninck die mensen verleidt een extra pensioenverzekering te nemen. Een paar slaafgemaakten die je lucratief kunt verhuren is voor senioren een veel beter alternatief.
Socioloog: Dat is een goede manier van denken.
Lexicograaf: Je blijft als eigenaar natuurlijk verantwoordelijk voor voedsel, kleding, onderdak en verzekeringen van je verhuurde slaafgemaakte. Je incasseert het salaris. Het is dan aan te bevelen om een deel van de verdiensten bij de slaafgemaakten te laten. Ze mogen er mee doen wat ze willen: verbrassen, vergokken, oppotten. Wie spaart laat daarmee zien door te groeien in de richting van het vermogen wél verstandige levensbeslissingen te nemen. Ze zouden met hun spaarcenten de vrijheid van hun eigenaar terug kunnen kopen. De onafhankelijk taxateur bepaalt de prijs. Zo krijgen slaafgemaakten toch perspectief. Of ze verknoeien het voor zichzelf. Het is hun eigen keus.
Socioloog: Ik omhels dit voorstel met duizend armen. Er zal nog veel water door de Maas moeten stromen voor ons ideaal is verwezenlijkt. Maar toch denk ik dat veel dingen die we nu voor vast en onwrikbaar aannemen aan het schuiven zijn geraakt. Kijk naar die villa in Hilversum. Daar zitten ze te wrikken aan de grondwet. Daar mag alles ter discussie worden gesteld. Daar is niets meer heilig. Daar sneuvelen de ideologische dogmata. En je ziet dat soort ontwikkelingen in het hele westen. Ook in Duitsland, Frankrijk, Italië en Scandinavië. We gaan toe naar een nieuwe periode van onvrije arbeid en het trekken van consequenties uit je eigen handelingen. Ik ruik dat, ik voel dat. Neem bijvoorbeeld het stemgeheim. Is dat niet uit de tijd?
Lexicograaf: Met AI, camera’s en spyware kunnen de overheid, je buren en Jan en Alleman je uitentreuren controleren. Waarom moet dat allemaal halt houden voor het stemhokje, inderdaad? Bovendien: zelfstandige mensen komen openlijk voor hun keuzes uit.
Socioloog: Het wordt tijd dat burgers geconfronteerd worden met de gevolgen van hun stemgedrag voor hun persoonlijk leven. We zitten in ons land met een enorm gebrek aan arbeidskrachten, juist in de ongeschoolde of minder geschoolde beroepen, zoals bij distributiecentra en in de tuinbouw. Dat heeft Jacco Vonhof zelf weer eens bij Goedemorgen Nederland gezegd. Daarom blijft arbeidsimmigratie noodzakelijk. PVV en FVD zijn voor een sluiten van de grenzen voor buitenlandse arbeidskrachten. Dan zijn hele bedrijfstakken ten dode opgeschreven. Tenzij men die vacatures op een andere wijze vervult. Mijn plan is nu het volgende: stemmen blijft vertrouwelijk maar er komt een Rijksdienst voor het Algemeen Welzijn die het kiesgedrag van elke burger op naam registreert. Stemmers op PVV en FvD zijn tegen het toelaten van buitenlanders. De consequentie is dat zij de vacatures zélf vervullen. De Rijksdienst voor het Algemeen Welzijn plaatst ze nu bij bedrijven waar zulk personeel noodzakelijk is. Zij verdienen het daarbij behorende loon. Dit is uiteraard verplicht. Het kan uiteraard zijn dat de nieuwe verdiensten tot problemen leiden omdat men een te hoge levensstandaard heeft aangehouden en een te duur huis bezit. Dan ontstaan problematische schulden en wordt men op den duur teruggebracht tot slaafgemaakte. Dit alles volgens het principe: keuzes hebben consequenties en in een gezonde maatschappij word je de keuzevrijheid ontnomen als je er een zootje van maakt. Ik voorzie een toekomst van slaafgemaakten en verplicht te werk gestelden, die we misschien voor het gemak als horigen aan kunnen duiden.
Lexicograaf: Een aardig idee. Maar wat gebeurt er dan met mij? Ik stem GroenLinks
Socioloog: Dan krijg je een maandelijks basisinkomen maar je mag geen vliegtickets meer boeken of koemelk drinken. En als je doodgaat, vervalt je hele erfenis aan de gemeenschap.
Lexicograaf: Het zou aardig zijn om uit te zoeken welke consequenties het stemmen op een bepaalde partij in Nederland met zich meebrengt. Een leuk gezelschapsspel. Of voer voor een discussie onder een blog.
Socioloog: Dat zou een mooi tijdverdrijf zijn. Maar het sneeuwt niet meer. Zullen we het toch nog maar eens proberen?
Samen liepen de heren terug naar het station. Ze wisten wel wat er met Nederland moest gebeuren, die twee.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: wat moeten we met de Houthi’s?