Te dicht op Willem Alexander

Het boek over Willem Alexander ga ik niet lezen. Dat ligt niet aan de auteurs van ‘Koning Willem IV’, Jan Hoedeman en Remco Meijer. Dat zijn goede journalisten en prima schrijvers. Het is het onderwerp; het 42-jarige leven van onze kroonprins.

Ik vraag me af hoe dat zit met deze desinteresse van mij. Op 6 maart gaat immers het eerste deel van de door mij geschreven televisie De Troon over de buis. En die serie gaat zes afleveringen lang over kroonprinsen en koningen, over onze Willem I, Willem II en Willem III.  De ondertitel is Vaders en zonen van Oranje en behandelt de grote vreugde en de morbide ellende van zoiets als erfopvolging.

Waarom dan niet het zojuist verschenen Koning Willem IV gelezen? Weten we alles al over Willem Alexander? Is hij te veel een gewone mijnheer?

Onze eerste drie koningen waren net als hij ook geen heroïsche hoogvliegers. Willem II werd wel de held van Waterloo genoemd, maar zijn strijdlust diende meer het temmen van zijn innerlijke onrust dan het verslaan van Napoleon. Zijn Vader Willem I was een respectabele burgerman die Nederland kalm en rustig uitmergelde. En Willem III ten slotte was een aardige bon-vivant die gedwongen werd koning te zijn en onder die druk heel narrig werd.

En met deze drie voorbeelden is meteen uitgedrukt wat dramatische kunst is; gewone mensen in bijzondere omstandigheden. Willem I moest koning worden maar had geen enkel voorbeeld; onze kroon was van hout. Willem II was biseksueel. En dat trok een lange stoet van chanteurs en afpersers aan. Willem III wilde dolgraag met rust gelaten worden, maar nee, hij moest en zou het allerhoogste ambt bekleden.

Drie gewone mannen in tot waanzin drijvende omstandigheden.

Geldt dat ook niet voor Willem Alexander? Jazeker, maar het ‘probleem’ met onze huidige kroonprins is dat hij een man zonder eigenschappen schijnt. Een personage dat eerder een product is van zijn bizarre omstandigheden dan dat hij zich verhoudt tot zijn dwingende voor-bestemming. Willem Alexander schijnt willoos gekneed tot dat wat hij moet gaan doen; persoon en functie vallen in hem samen. En dat is voor een dramaschrijver als ik niet erg spannend. Pas wanneer een karakter in opstand komt tegen lot, God of z’n vader wordt het interessant.

In de kwestie Zorrguietta ging het wel goed mis. Die zaak werd dan ook direct verfilmd tot succesvol televisiedrama. En dan is er nog de tijd, het verleden dat afstand schept en van waaruit alleen de meest dramatische toppen omhoog steken. Onze herinnering, de geschied-schrijving en de zucht naar simplificatie vervormen het verleden tot toegankelijke verhalen. Natuurlijk was het dagelijks gedoe van de eerste drie Willemen ook saai en vol sleur. Het meest memorabele feit uit het openbare leven koning Willem II was –na Waterloo- dat hij in één nacht van conservatief omsloeg naar liberaal.

Eén nacht op een heel leven!

Zo zal het ook gaan met Willem Alexander. Later zullen we verhalen over hem schrijven, nu staan we er met onze neus te dicht op.