Syrië lijdt aan het duivelse Midden-Oosten dilemma

Als de Syrische oppositie aan de macht zou komen, leidt dat tot een religieuze dictatuur. Een politieke oplossing zoals de VN nu, met steun van China en Rusland, van de Syrische machthebbers verlangt is een beter alternatief. Of die er echt komt, weet niemand.

Stel dat Nederlandse aanhangers van de Hamas in Gaza in plaats daarvan de in Zuid Libanon bivakkerende Hezbollah zouden steunen. Zouden ze dan net zo enthousiast zijn over de Arabische lente die is overgeslagen naar Syrië? Waarschijnlijk niet, want de Hezbollah steunt nog steeds het brute geweld van president Assad van Syrië tegen zijn eigen bevolking. Hamas heeft, daarentegen, de kant van de Syrische oppositie gekozen. Gelukkig voor de Nederlandse supporters van Hamas, want die kan daarom nog steeds als een vrijheidsbeweging omschreven worden die democratie wil net als de liberale opposanten op het Tahrirplein in Caïro en op andere plaatsen in het Midden Oosten.

Dat de Hamas de Syrische opposanten steunt heeft natuurlijk niets met het verlangen naar democratie te maken. Hamas zal zeker geen vrije verkiezingen meer in de Gazastrook toestaan. De steun aan de Syrische oppositie heeft, zoals zo veel in het Midden Oosten, alles te maken met de islamitische stroming waartoe Hamas behoort. Hamas steunt op de soennitische variant van de islam; de Hezbollah behoort tot de sjiieten, net als het Assad regime. De rebellen in Syrië behoren juist grotendeels tot de soennieten. Soennieten en sjiieten vereren dezelfde profeet, maar hebben er geen enkel probleem mee om dood en verderf te zaaien onder leden van de andere stroming. Dat weten we sinds Irak bevrijd werd van Saddam Hoessein. Inmiddels zetelen belangrijke leiders van de Hamas niet langer in Damascus. Dat is een hele stap, want het Assad regime was een van de belangrijkste financiers van Hamas. Maar de Hamas heeft al nieuwe vrienden gevonden. In Egypte heeft de moslim broederschap de verkiezingen gewonnen. Dit zijn ook soennieten en die kunnen het dus goed met de Hamas vinden. Voor liberalen en vrouwen in het Midden Oosten is dit allemaal slecht nieuws, hun Arabische lente zal weldra over zijn. Daartoe aangemoedigd is Hamas inmiddels een campagne begonnen om studentes te ‘adviseren’ gesluierd door het leven te gaan.

Zo loopt er dus een directe lijn van de moslim broederschap, via Hamas, naar de Syrische oppositie. Zoals gebruikelijk in het Midden Oosten is er daarom hier een ‘duivels dilemma’. Bij militaire steun aan de oppositie door het westen ligt het niet erg voor de hand dat, als Assad verdreven zou worden, er een liberale wind in Syrië gaat waaien. De ene dictatuur zal vervangen worden door een andere dictatuur. Steun aan het Syrische regime, echter, betekent goedkeuring van de volkerenmoord die Assad aan het plegen is. In zekere zin mag het westen de Russische en de Chinese dictaturen nog wel dankbaar zijn dat deze dictaturen direct ingrijpen verijdelen door hun veto in de VN. Daarmee hoeft het westen dit dilemma niet op te lossen. Een politieke oplossing waarbij er enig evenwicht tussen de soennieten en de sjiieten wordt bereikt lijkt voor het westen nog wel de beste oplossing. Dat is waar de VN inmiddels, nu wel gesteund door Rusland en China, toe oproept. Hoe die politieke oplossing bereikt moet worden, weet natuurlijk geen mens. De ervaring in Irak laat zien dat het in het Midden Oosten vrijwel onmogelijk is bevolkingsgroepen met een verschillende islamitische achtergrond met elkaar te verzoenen.

Harrie Verbon