De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Supermarkten, creëer een noodfonds voor het duurzame midden- en kleinbedrijf
•
101 keer bekeken
• 
© cc-foto: Rikolto
De supermarkten hebben niets gedaan om hun aanbod te verbeteren, terwijl de lokale producenten en thuisverzorgers vaak veel gezondere en duurzame voeding afleveren
Iedere crisis is aanleiding voor een herschikking van financiële, economische en sociale machtsverhoudingen. Nieuwe winnaars krijgen kansen, nemen die en veroveren een steviger plek in de maatschappelijke verhoudingen. Groepen die vóór de crisis aardig boterden, duikelen plotseling omlaag. De coronavirus-crisis en het lokale, nationale en globale beleid van overheden, banken en andere machtige spelers herschikken ook de genoemde maatschappelijke verhoudingen.
Omdat we nog midden in de crisis zitten en de lange termijn-uitwerkingen nog moeilijk kunnen voorspellen, is het lastig met zekerheid grote veranderingen te signaleren. Maar er is één verandering die voor het dagelijkse leven en de maatschappelijke verhoudingen enorm grote verschuivingen teweegbrengt. Burgers kunnen niet meer buitenshuis eten en drinken. Restaurants, cafés en alle andere publieke ruimten zijn gesloten door het overheidsoptreden. Daarnaast beveelt de overheid aan dat consumenten minstens anderhalve meter afstand tot elkaar te nemen.
Kleine winkels hebben vaak niet voldoende ruimte voor meer dan één of twee klanten. Het gevolg is dat de supermarkten veel meer klanten krijgen; hun omzet stijgt enorm. Het vakblad voor de voedingsindustrie geeft in maart 2020 de volgende cijfers :
"“Uit een eerste berekening blijkt dat de markt voor buitenshuis eten die jaar bijna € 2,5 miljard aan omzet verliest als gevolg van de coronacrisis. Foodretail ziet de omzet juist met 1,8 miljard stijgen door hamstergedrag en vanwege het feit dat eet- en drinkgelegenheden gesloten zijn. Het kanaal Gemak verliest meer dan 400 miljoen. Fastservice-bedrijven moeten net als de horeca de deuren sluiten, met uitzondering van delivery en drives. Gemak winkels op stations en luchthavens krijgen een zware klap. De komende maanden is op die plekken bijna niemand. Mensen kiezen sneller de auto. (…) De thuisconsumptie van food stijgt dit jaar met € 1,8 miljard. De meeromzet komt hoofdzakelijk bij de supermarkt terecht.”"
De supermarkten zijn dus in ieder geval grote winnaars van de coronacrisis. Ze winnen niet omdat ze zo goed zijn en beter dan ooit presteren, maar omdat de overheidsmaatregelen hen uitverkiezen als vrijwel de enige plek waar mensen hun dagelijks spullen kunnen kopen. Natuurlijk, de lokale producenten en thuisbezorgers, bijvoorbeeld die rond Support Your Locals , krijgen nu eindelijk ook wat meer kans, maar mijn indruk is dat het om enkele procenten van de totale bestedingen gaat, niet meer. Deze situatie is eigenlijk heel onrechtvaardig. De winnaars hebben niets gedaan om hun aanbod te verbeteren, terwijl de lokale producenten en thuisverzorgers vaak veel gezondere en duurzame voeding afleveren.
Ik stel daarom voor dat de supermarkten een noodfonds oprichten om de thuisbezorgers en het (duurzame) midden- en kleinbedrijf te ondersteunen. In dit noodfonds zou een percentage van deze eigenlijk ten onrechte verworven winsten moeten worden gestort. Via een onafhankelijk bestuur zouden de gelden dan op basis van bijvoorbeeld de Millennium-doelen kunnen worden verdeeld. Ook zouden de supermarkten gratis een gedeelte van hun winkelruimten kunnen reserveren voor deze producenten. Ik houd me aanbevolen voor andere maatregelen die juist het duurzame midden- en kleinbedrijf kunnen ondersteunen.