Stuur Afghanen niet terug

Afghanistan is al meer dan veertig jaar in oorlog. Na zes jaar Talibanregering viel de internationale gemeenschap in de naam van ‘War on terror’ het land binnen en kwam de oorlog op een ander niveau. De oorlog die G.W. Bush in 2001 verklaarde zorgde voor duizenden doden en gewonden en nog eens duizenden mensen die op de vlucht sloegen. Na 17 jaar blijkt de Taliban juist in méér gebieden actief te zijn en  afgelopen jaar werden meer dan 10.000 burgers slachtoffer van de oorlog. Dagelijks zijn er bomaanslagen in grote steden, op sjiitische moskeeën, minderheidsgemeenschappen maar ook op markten, scholen en stemlocaties. In kleine dorpjes is de Taliban vaak volledig aan de macht, in grote steden vechten internationale en Afghaanse militairen en ook daar zijn regelmatig burgers het slachtoffer.

De VN stelde in 2017 dat Afghanistan opnieuw in ‘ active conflict ’ is, oorlog dus. Veel mensen die de middelen hebben ontvluchten het land naar Pakistan, Iran of Turkije. De situatie in deze landen is een moeilijke vanwege de enorme uitbuiting en onderdrukking en daardoor wagen velen de gevaarlijke tocht naar Europa. Door de EU-Turkije deal zitten heel veel Afghaanse vluchtelingen vast in Griekenland en -sinds de deal met Afghanistan- is voor hen doorgang naar elders in Europa amper mogelijk.

Deportatiedeal: EU- Afghanistan Sinds 2016 heeft Europa, met steun van Nederland, verschillende deals gesloten met niet-Europese landen om vluchtelingen niet meer binnen Europa op te vangen. De eerste beruchte deal was de EU-Turkije deal, geconstrueerd door de PvdA en VVD. Met deze deal krijgt Turkije in totaal 3 miljard euro om vluchtelingen buiten ‘Fort Europa’ te houden.

In datzelfde jaar heeft de Europese Unie ook een deal gesloten met de Afghaanse regering. Door deze miljoenendeal met de Orwelliaanse naam ‘Joint Way Forward’ kan Europa 80.000 vluchtelingen uitzetten naar Afghanistan. Vele Afghaanse vluchtelingen krijgen in Europese landen nu geen asielstatus meer, ondanks het persoonlijke gevaar dat zij in hun herkomstland lopen. Nederland heeft vorig jaar 65% van de asielaanvragen van de Afghaanse vluchtelingen afgewezen. Velen van hen dreigen gedeporteerd te worden, zitten al in de gezingsgevangenissen of eindigen op straat, zonder basale voorzieningen. Een probleem dat we bijvoorbeeld ook terugzien bij de WE ARE HERE groep in Amsterdam. De uitgeprocedeerde vluchtelingen worden aan hun lot overgelaten. Terwijl alle vluchtelingen, ongeacht of ze uitgeprocedeerd zijn of niet, volgens internationale mensenrechtenverdragen recht hebben op primaire voorzieningen.

Internationale verdragen Volgens het rapport uit 2017 van Global Peace Index is Afghanistan op Syrië na het meest gevaarlijke land ter wereld. Ook de VN beschrijft Afghanistan als ‘conflict zone’, een oorlogsgebied dus. In 2017 registreerde de VN 23.744 veiligheidsincidenten en een toename van het aantal luchtaanvallen met 67% en het aantal zelfmoordaanslagen met 50%. Het laatste ambtsbericht van ministerie van Buitenlandse Zaken beschrijft Afghanistan als zeer instabiel en geeft aan dat het conflictgebied uitgebreid is door terreinwinst van Taliban en IS. De situatie in Afghanistan is volgens Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies ten opzichte van 2001 niet of nauwelijks veranderd. VS en NAVO krijgen geen grip op de situatie, terwijl de Taliban steeds meer terrein winnen.

Ondanks verschillende onderzoeken over de gevaarlijke situatie in Afghanistan en verzet van kinder- en mensenrechtenorganisaties blijft staatssecretaris Mark Harbers bij zijn standpunt. Op 11 juli jongstleden kwam het nieuwe ambtsbericht naar buiten en daaruit bleek dat IND, staatssecretaris Mark Harbers en Nederlandse overheid lak hebben aan internationale mensenrechtenverdragen. Op de website van Vluchtelingenwerk kunnen we lezen dat de twaalf kinder- en mensenrechtenorganisaties verbijsterd zijn.

Waar Italië 18 procent van de Afghaanse vluchtelingen uitzet en Frankrijk 16 procent, deporteert Nederland 65 (!) procent van de Afghaanse vluchtelingen. Wij moeten ons schamen. Staatssecretaris Harbers baseert zijn beleid niet op het redden van mensenlevens en overschrijdt het vluchtelingenverdrag van 1951. Wij moeten in actie komen om de medebewoners van onze stad te beschermen tegen deportatie naar een land dat al meer dan 40 jaar in oorlog verkeert.

Stop uitzetting naar Afghanistan Op 7 maart 2018 hebben negen kinder- en mensenrechtenorganisaties alle gemeenteraden en colleges en burgemeesters van Nederland een brandbrief gestuurd waarin zij verzoeken om niet mee te werken aan het nog langer uitzetten van Afghaanse vluchtelingen naar Afghanistan. In verschillende gemeenten waaronder Tytsjerksteradiel, Maastricht, Leeuwarden,Coevorden, Zeist, Rotterdam, Harlingen en Wageningen hebben linkse partijen een motie ingediend waarin ze staatssecretaris Mark Harbers verzoeken om met een nieuwe ambtsbericht te komen en de deportaties van vluchtelingen op te schorten tot de nieuwe ambtsbericht. Opvallend is dat de lokale afdelingen van ChristenUnie overal mee hebben gestemd, terwijl de CDA consequent tegen heeft gestemd met uitzondering van Maastricht.

Amsterdam BIJ1 heeft op 11 mei 2018 een initiatiefvoorstel ingediend in de Amsterdamse Gemeenteraad, maar door de nieuwe ambtsbericht betekent dat de situatie van Afghaanse vluchtelingen schrijnender is geworden. Daarom dient Amsterdam BIJ1 samen met GroenLinks, de PvdA, SP, Denk en PvdD een motie in op de laatste raadsvergadering voor de zomerreces. Met deze motie roepen we de gemeente Amsterdam op vluchtelingen (binnen de grenzen van de wet) bij te staan en roepen we staatssecretaris Harbers op om alle uitzettingen naar Afghanistan stop te zetten en het uitzetbeleid aan te passen.