Studeren tijdens de coronacrisis: hou de student gezond en verlaag het collegegeld

Een tijdje terug kreeg ik een uitnodiging voor mijn diploma-uitreiking en deze ging – ondanks de ‘lichte’ lockdown waar we ons alweer een tijdje in bevinden – door. Daarbij moet wel vermeld worden dat het hier slechts om drie afgestudeerden ging, die in het bijzijn van ieder twee naasten hun bul in ontvangst konden nemen. Het was een waar feest: ieder achter een eigen tafeltje op anderhalve meter afstand van elkaar, geen koffie of hapjes en na afloop thuis het glas heffen, want ja, ook de horeca is gesloten.

Desalniettemin mag ik alles behalve klagen; er zijn immers ook studenten die hun bul na jaren hard werken bij de balie mogen afhalen of thuis door de brievenbus geschoven krijgen. Dus koester ik deze schaarse live ervaring met échte medestudenten in een échte collegezaal. En dit is precies wat de dramatiek van het studeren anno 2020 blootlegt.

Terug in mijn oude, vertrouwde collegezaal betrapte ik mezelf op iets wat ik voorheen niet zozeer voor mogelijk had gehouden: het voelde goed om weer in de banken te zitten. Want nooit, gedurende mijn carrière als student, had ik verwacht de collegebanken, de bibliotheek en de docenten te gaan missen. Acht maanden waren er inmiddels alweer verstreken sinds ik hier mijn laatste college volgde. Toch voelde het alsof ik hier gisteren nog de deur achter me dichttrok: vertrouwd, motiverend – zoals het hoort te zijn.

Inmiddels ben ik gestart met een nieuwe studie, een die niet alleen inhoudelijk anders is dan de vorige, maar ook qua vorm mijlenver verwijderd is van de studiemethode, zoals ik daar tot voor kort mee bekend was. Dag in dag uit online hoor- en werkcolleges, geen interactie met medestudenten of met docenten en geen bibliotheek ter beschikking waar je je terug kunt trekken als je last heb van je huisgenoten, de verbouwing bij de buren of de slechte wifi.

Woon, werk en leefruimte zijn samengesmolten tot één multifunctionele, verwarrende brij en de mogelijkheden tot ontsnapping zijn vrij beperkt omdat naast de horeca ook de meeste sportverenigingen grotendeels gesloten zijn. Ik weet niet of ik verdoemd of gezegend ben met mijn ervaring als student onder ‘normale’ omstandigheden, waarin interactie tijdens en bier drinken na college nog tot de orde van de dag behoorden.

Wel weet ik dat ik – nota bene een zeer gedisciplineerde en gemotiveerde student, al zeg ik het zelf – alle lol van het concept studie in de multifunctionele brij kwijt ben geraakt. Ik heb geen idee of mijn medestudenten dik of dun zijn, mijn beeldscherm toont immers alleen hun gezichten. Noch weet ik of mijn docenten in een volle collegezaal boeiend en enthousiast konden spreken – dat doen ze achter de camera in ieder geval niet. Dat is overigens geen verwijt, maar slechts een constatering omdat ik weet hoe het kán zijn.

Kortom, de basisingrediënten voor het activeren, motiveren en enthousiasmeren van studenten zijn niet langer aanwezig. Denk aan voorzieningen als bibliotheken, interactieve werkvormen en genoeg afleiding om ook je hoofd weer leeg te kunnen maken na een dag hard studeren. Om die reden denk ik dan ook dat het best merkwaardig te noemen valt dat ik dit jaar 137 euro meer betaal aan collegegeld dan dat ik drie jaar geleden deed, terwijl ik er toen veel meer voor terugkreeg.

Daarnaast lijkt het mij nu ook niet realistisch om dezelfde eisen te stellen aan studenten als in voorgaande jaren – zij hebben simpelweg niet dezelfde middelen ter beschikking om dit te realiseren. Bovendien leveren deze onrealistische verwachtingen ook weer extra stress op, en is het alles behalve gezond voor de jonge geest om naast sociale isolatie ook nog eens hele dagen verplicht aan het beeldscherm gekluisterd te zijn.

Om nog even terug te keren naar de diploma-uitreiking: ook al was er geen koffie, niets te happen en niets te tappen, deze live ervaring was toch wel tig keer beter dan de online zoomsessies waaraan we nog steeds niet kunnen en willen wennen. Helaas ondergaan colleges nog steeds een ander lot dan deze uitreiking en is het niet realistisch op korte termijn fysieke bijeenkomsten te verwachten. Om die reden lijkt het me niet meer dan redelijk om de student eens wat meer tegemoet te treden. Realistische eisen, tijd voor rustmomenten en lagere studiekosten in overeenstemming met een lagere kwaliteit van onderwijs. Zo houden we de student gezond.