‘Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling levert Nederland een half procent extra groei op’

De Nederlandse economische groei loopt terug doordat mensen steeds ouder worden terwijl er minder jongeren bij komen. Volgens econoom Hugo Erken van RaboResearch levert structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling Nederland jaarlijks een half procentpunt extra groei op. Dit zegt hij in de podcast Betrouwbare Bronnen.

Volgens Erken is het rendement van zowel publieke als private investeringen in onderzoek en ontwikkeling is in Nederland ‘enorm’. Maar Nederland loopt achter bij de andere EU-lidstaten die samen hebben afgesproken elk drie procent van hun bruto binnenlands product (bnp) hieraan te besteden. Op dit moment trekt Nederland (de overheid en bedrijven samen) 2,15 procent hiervoor uit.

“De beroepsbevolking neemt af. Dat leidt tot krimp in de economie. Dus je moet groei veel meer halen uit arbeidsproductiviteit. Die groei is ook belangrijk wil je allerlei collectieve voorzieningen, zoals de zorg, in de toekomst betaalbaar houden”, zegt Erken. De Kenniscoalitie – waarin wetenschappers en bedrijfsleven samenwerken – heeft voorgesteld stapsgewijs naar die Europese norm van drie procent bnp te gaan. “Als je dat doet – en je bereikt het niveau van 3 procent in 2030 – dan zou Nederland per jaar een half procentpunt extra groeien. Dan is onze economie halverwege het volgende decennium zo’n 85 miljard euro groter. Dat is gemiddeld bijna 8.000 euro extra welvaart per Nederlander. Een enorm effect.”

Met deze doorrekening bewijst RaboResearch volgens Erken dat niet klopt wat het Centraal Planbureau zegt. De rekenmeesters van de overheid stellen dat het rendement van investeren in onderzoek en ontwikkeling niet goed in cijfers is uit te drukken. Planbureau-directeur Pieter Hasekamp zei kort voor de Tweede-Kamerverkiezingen wel dat het CPB wil gaan zoeken naar een methode hiervoor. Volgens Erken is het CPB-model teveel gebaseerd op arbeid en kapitaal en onderschat het de invloed van technologische ontwikkeling.

Voorzitter Marcel Levi van de Kenniscoalitie is blij met de uitkomst van het Rabo-onderzoek: “Landen om ons heen zijn heel fanatiek bezig extra te investeren. Zoals Duitsland, Scandinavië en buiten de EU het Verenigd koninkrijk en de Verenigde Staten. Die zien heel scherp wat er voor terug komt. Nederland zit erg aan de kostenkant. Terwijl kennis en innovatie juist heel krachtige motoren zijn om maatschappelijke problemen op te lossen, de economie te stimuleren en van Nederland een beter en toekomstbestendiger land te maken.”

Onlangs legden de ministers van Onderwijs 8,5 miljard euro op tafel voor een eenmalige investering in alle facetten van onderwijs en wetenschap. Maar volgens Tweede-Kamerlid Nilüfer Gündoğan (Volt) is structureel investeren veel belangrijker dan eenmalig veel geld geven. “In de politiek heerst een Zeeuws Meisje-houding: geen cent teveel! De begrotingscyclus is gericht op een jaar en de verkiezingsprogramma’s op vier jaar. Als je voor de lange termijn durft te gaan, word je afgestraft.”