Stop vrouwenintimidatie op de werkvloer

Vandaag 109 jaar gingen vrouwen in New York en Chicago voor het eerst massaal in staking. Zij eisten een 8-urige werkdag, gelijke beloning en stemrecht voor vrouwen. Sindsdien is ‘Internationale Vrouwendag’ een onvermijdelijk moment om de balans op te maken van de emancipatie van vrouwen.

In Nederland is de gelijke behandeling wettelijk goed geregeld. Vrouwen hebben recht op gelijke beloning voor hetzelfde werk, ze kunnen overal solliciteren en ze mogen niet worden afgewezen voor een functie wegens hun zwangerschap. De praktijk is aanzienlijk weerbarstiger. Volgens het CBS verdienen mannen en vrouwen nog steeds niet hetzelfde loon. Moslima meisjes hebben aanzienlijk minder kans op een stageplek. En bij zwangere vrouwen wordt het jaarcontract vaak niet verlengd. Het zijn bekende struikelblokken.

Minder bekend, maar niet minder belangrijk is de impact van seksuele intimidatie op het werk. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft maar liefst 10% van de werknemers daar wel eens mee te maken gehad. Het komt vooral voor in sterk hiërarchische organisaties of sectoren waar weinig vrouwen werken. Seksuele intimidatie leidt tot stress, angst, ziekteverzuim, en tot discriminatie. Kijk bijvoorbeeld naar onze krijgsmacht. In januari liet het SCP weten dat één op de acht vrouwen daar het afgelopen jaar te maken kreeg met seksuele intimidatie. Vaak gaat het om opmerkingen, soms zelfs om aanrandingen. Natuurlijk worden hiermee de gelijke kansen van deze vrouwen op de arbeidsmarkt gehinderd.

In de afgelopen maanden is veel gesproken over intimidatie op straat. VVD-lijsttrekker Rutte sprak over groepjes die rondhangen en ‘vrouwen in korte rokjes uitjouwen’. En dat is inderdaad ernstig. Vrouwen worden te vaak lastig gevallen en krijgen seksistische teksten naar hun hoofd. Op straat en in het openbaar vervoer. Daar moet harder tegen worden opgetreden. Het is Niet.Normaal. Maar soms is het makkelijker om naar buiten te kijken dan naar binnen. Seksuele intimidatie komt niet alleen van groepjes jongens op straat. Het gebeurt ook op het werk. Zelfs in hele respectabele bedrijven.

Het aanpakken van seksuele intimidatie is geen eenvoudige opdracht. Slachtoffers zijn vaak bang om hun baan te verliezen, niet te worden geloofd of als een zeurpiet te worden weggezet. Dat zagen we ook bij Susan Fowler, ontwikkelaar bij Uber. Zij deed afgelopen maand een boekje open over seksuele intimidatie door haar leidinggevende en het onvermogen van het taxibedrijf om daar tegenop te treden.

Werkgevers hebben dus een belangrijke rol te spelen. Het helpt als zij helder de norm stellen en uitdragen. Omgekeerd is het desastreus als iemand als Donald ‘ grab them by the pussy ’ Trump laat merken dat seksisme ok is, mits het maar in de beslotenheid van de ‘ locker room ’ gebeurt en niet op camera. Werknemers moeten actief worden geïnformeerd over waar ze kunnen klagen en de zekerheid hebben dat ze serieus worden genomen. Het is ook aan ondernemersraden om structureel aandacht te besteden aan discriminatie, een veilige werkplek en een open bedrijfscultuur waar mensen zichzelf kunnen zijn.

In de komende jaren zal een nieuw sociaal akkoord worden gesloten. Dat zal gaan over de hoogte van lonen en de zekerheden op de arbeidsmarkt. Wij roepen de werkgevers, werknemers en het toekomstige kabinet op om hierin ook uitgebreid aandacht te besteden aan seksuele intimidatie. Het hebben van gelijke rechten is niet genoeg. We moeten nu knokken voor de gelijke kansen – in de praktijk.